Dr Grzegorz Kujawski, doradca podatkowy, partner w KNDP zwraca uwagę, że sposób rozliczenia dochodów podatników PIT uzyskanych z obrotu wirtualnymi walutami niewątpliwie wymaga uregulowania. Obecnie dochody te wymykają się kontroli fiskusa, co w perspektywie kilku lat może też skutkować ogromnymi problemami dla tych podatników, którzy tych dochodów nie zadeklarowali (np. poprzez opodatkowanie nieujawnionych źródeł przychodów).
Trudne rozliczenie podatku
Zdaniem eksperta samodzielne obliczenie dochodu z obrotu np. bitcoinem nie jest wcale proste. Dla przeciętnego Kowalskiego, trudności z rozliczeniem podatkowym takich transakcji wiązać się będą przede wszystkim z prawidłowym ustaleniem kosztu podatkowego przypadającego na przychód uzyskany ze sprzedaży waluty wirtualnej.
Przestępstwa karuzelowe i inne oszustwa w VAT >>
Kujawski podkreśla, że nasuwa się tu rozwiązanie zbliżone do opodatkowania obrotu akcjami na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W przypadku akcji, biura maklerskie wystawiają podatnikom informację PIT-8C, gdzie wykazują przychody ze zbycia akcji oraz stosowny koszt podatkowy. Podatnik nie jest przy tym zobowiązany do automatycznej akceptacji tych wartości; samodzielnie składa zeznanie podatkowe. Ekspert dodaje, że brak regulacji zasad opodatkowania wirtualnymi walutami nie oznacza, że dochody z tego tytułu nie są opodatkowane. Podlegają one opodatkowaniu jako dochody ze zbycia praw majątkowych, na zasadach ogólnych, albo w ramach dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej.
Kryptowaluty w rocznym PIT
Potwierdza to również Ministerstwo Finansów. W niedawnym komunikacie resort przypomniał, że w rocznym PIT należy wykazać również przychody ze sprzedaży lub zamiany kryptowalut, takich jak m. in. bitcoin, litecoin czy ether. Sposób ich opodatkowania i wykazania we właściwym zeznaniu podatkowym zależy od źródła, w jakim dochody te zostały uzyskane oraz od formy opodatkowania wybranej przez podatnika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą.
Problemy podatkowe. VAT i PCC
Podatek dochodowy to jednak nie jedyne źródło wątpliwości. Odrębnym problemem jest opodatkowanie VAT i PCC. Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, menadżer w Grant Thornton Frąckowiak przypomina niedawny komunikat MF dotyczący kryptowalut, który wywołał wiele kontrowersji. Na wielu inwestorów padł wtedy blady strach. Okazało się, że muszą oni płacić podatek od czynności cywilnoprawnych od każdej transakcji. PCC w wysokości 1 proc. powinien być naliczany od wartości rynkowej kryptowaluty. Zdaniem Łagowskiego w praktyce może to oznaczać obowiązek zapłaty podatku wielokrotnie przewyższającego osiągnięty dochód, a nawet płatnego w sytuacji uzyskania straty na sprzedaży.
Banaś: Administracja skarbowa będzie jeszcze skuteczniejsza >>
Sposoby na uniknięcie podatku
Ekspert zastanawia się, co w tej sytuacji mogą zrobić inwestorzy. Podpowiada, że po pierwsze powinni się zastanowić nad uzasadnieniem, że prawa z kryptowalut nie są wykonywane na terytorium Polski, a umowy, których przedmiotem jest obrót nimi – także nie są zawierane na terytorium RP. Alternatywnie można rozważyć zastosowanie przepisów o podatku od towarów i usług. Obrót kryptowalutą podlega zwolnieniu z VAT, a czynności zwolnione z VAT nie są też opodatkowane PCC. Inwestor musi mieć jednak możliwość wykazania, że prowadził on działalność gospodarczą w zakresie obrotu kryptowalutą w rozumieniu przepisów o VAT, czyli działalność w sposób ciągły, dla celów zarobkowych. Co ciekawe podmiot prowadzący taką działalność nie musi rejestrować się dla celów VAT, ponieważ z tego obowiązku zwolnieni są podatnicy dokonujący transakcji zwolnionych z VAT. Na to, że prowadzili działalność w zakresie VAT mogą powoływać się też ci, którzy nie są formalnie zarejestrowani jako przedsiębiorcy w CEIDG. Ustawa o VAT posiada bowiem swoją własną definicję działalności gospodarczej.
Ministerstwo Finansów jest świadome, że obowiązujące obecnie przepisy w zakresie obrotu kryptowalutami nie są doskonałe, dlatego zapowiedziało uporządkowanie zasad w tej kwestii i wprowadzenie bardziej dogodnej formy opodatkowania.