Metryki sprawy biurokratyzują działanie organów skarbowych

Pracownicy organów podatkowych uznają obowiązki związane z zakładaniem w aktach postępowania podatkowego tzw. metryk sprawy, jako przejaw forsowania rozwiązań na pozór korzystnych dla podatników, które jednak nie licząc się z kosztami i racjonalnością prowadzenia postępowania, biurokratyzują do przesady sposób działania organów skarbowych.

Takie stanowisko prezentuje Dariusz Zalewski w komentarzu "Metryka akt postępowania kontrolnego".

Od 7 marca 2012 r. obowiązuje art. 171a Ordynacji podatkowej, który nałożył na organy podatkowe dodatkowe obowiązki związane z prowadzonymi przez nie postępowaniami. Chodzi tu o konieczność zakładania tzw. metryk sprawy w aktach postępowania podatkowego. Obowiązek ten jest konsekwencją zaostrzenia odpowiedzialności urzędników za rażące naruszenia prawa i procedury.

W uzasadnieniu do ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (druk nr 1407) projektodawca wskazał, że poprzez wadliwe rozstrzygnięcia, działania podejmowane poza postępowaniem administracyjnym, czy też podatkowym lub nieuzasadnioną bierność urzędnicy wyrządzali obywatelom, w tym i przedsiębiorcom wymierne, niejednokrotnie bardzo poważne, szkody. W najbardziej drastycznych przypadkach dochodzi do spektakularnych bankructw i likwidacji setek miejsc pracy."

Zgodnie z ustawą o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych, odpowiedzialność za naruszenie prawa ponosi każdy, kto miał wpływ na rozstrzygnięcie organu. Ustawodawca zdecydował się więc na dodanie do Ordynacji podatkowej i do Kodeksu postępowania administracyjnego przepisów dotyczących zakładania metryki sprawy, które pomogą w ustaleniu jacy urzędnicy (oprócz osoby podpisanej pod decyzją) uczestniczyli w przygotowaniu decyzji, jej projektu, udzielali wskazówek co do sposobu załatwienia sprawy i opiniowali lub zatwierdzali decyzję oraz w jaki sposób konkretni urzędnicy wpływali na treść decyzji.

Pracownicy organów podatkowych uznają jednak obowiązki związane z zakładaniem w aktach postępowania podatkowego metryk sprawy, jako przejaw forsowania rozwiązań na pozór korzystnych dla podatników, które jednak nie licząc się z kosztami i racjonalnością prowadzenia postępowania, biurokratyzują do przesady sposób działania organów skarbowych. W rezultacie liczba obowiązków związanych z prowadzeniem akt sprawy zwiększyła się w znacznym stopniu, a korzyści z tego tytułu wydają się być iluzoryczne. W poprzednim stanie prawnym, na podstawie wewnętrznej dokumentacji urzędu, również bowiem można było ustalić grupę osób, która wpłynęła na kształt ostatecznej decyzji podatkowej.

Komentarz dostępny jest w publikacji Lex Administracja Skarbowa

Dariusz Zalewski - radca prawny zatrudniony w administracji skarbowej, uczestnik seminarium doktorskiego w Katedrze Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, autor publikacji z zakresu prawa podatkowego i kontroli skarbowej.