Kompensata należności nie zwalnia od kasy fiskalnej

Obowiązujące przepisy nie zawierają zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej ze względu na sposób zapłaty w postaci kompensaty wzajemnych wierzytelności - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Pytanie dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku rejestrowania na kasie fiskalnej sprzedaży usług na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, jeżeli zapłata jest dokonywana w formie wzajemnej kompensaty należności. Sprawa dotyczy spółdzielni mieszkaniowej, która rozliczając wkład mieszkaniowy potrąca z wartości rynkowej wartość sporządzenia operatu szacunkowego czy zafakturowane koszty dezynfekcji mieszkania. Osoba uprawniona do wkładu nie płaci ani gotówką, ani przelewem na konto spółdzielni za ww. usługi, ponieważ spółdzielnia z mocy ustawy może sobie te należności potrącić z wartości rynkowej mieszkania.

Czy w związku z powyższym, możliwe jest zastosowanie zwolnienia z ewidencji na kasie fiskalnej?

Odpowiedź

Przepisy rozporządzenia nie zawierają zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej ze względu na sposób zapłaty w postaci kompensaty wzajemnych wierzytelności.

Uzasadnienie

Z pytania wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa rozliczając wkład mieszkaniowy potrąca z wartości rynkowej wartość sporządzenia operatu szacunkowego czy zafakturowane koszty dezynfekcji mieszkania. Osoba uprawniona do wkładu nie płaci ani gotówką ani przelewem na konto spółdzielni za ww. usługi.

Czyli wynikałoby, że spółdzielnia mieszkaniowa świadczy na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej usługę sporządzenia operatu szacunkowego oraz usługę dezynfekcji mieszkania.

Tu należy wskazać, że jak wynika z art. 498–508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Z orzecznictwa ETS-u (m.in. wyrok w sprawie C-549/11 oraz C-330/95) wynika, że umowy zamiany w ramach, których wynagrodzeniem jest z definicji świadczenie w naturze (świadczenie wzajemne) oraz transakcje, w których wynagrodzenie jest wypłacane w pieniądzu, stanowią z ekonomicznego i handlowego punktu widzenia sytuacje identyczne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jest to zasada w podatku od towarów i usług, jednak w drodze rozporządzenia wprowadzono pewne wyjątki – zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

Tu należy zwrócić uwagę, że ewidencjonowaniu za pomocą kasy podlega sprzedaż usługi.

Jednak przepisy rozporządzenia nie zawierają zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej ze względu na sposób zapłaty w postaci kompensaty wzajemnych wierzytelności.

Tu jednak, z uwagi na spółdzielnię mieszkaniową należy zwrócić uwagę na zwolnienia dotyczące spółdzielni mieszkaniowej.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania (nie później jednak niż do 31 grudnia 2016 r.) sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 35 załącznika, jako czynność zwolniona została wymieniona - dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali.

Tu z pytania nie do końca wiadomo na rzecz kogo spółdzielnia świadczy te usługi – wskazano jedynie, że jest to "osoba uprawniona do wkładu mieszkaniowego".

Zatem ze zwolnienia korzysta świadczenie usług przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe.