W najnowszym komentarzu opublikowanym w Vademecum Głównego Księgowego, Tomasz Krywan omawia przedstawione w projekcie założeń nowelizacji Ordynacji podatkowej warunki, których łączne spełnienie może spowodować zastosowanie tej klauzuli.
1) zastosowana została konstrukcja prawna, która nie jest adekwatna dla danego zdarzenia gospodarczego, przez co należy rozumieć dokonane jedynie dla uzyskania korzyści podatkowych podzielenie zdarzenia na odrębne czynności prawne lub połączenie wielu odrębnych zdarzeń,
2) istnieje konstrukcja prawna, która jest adekwatna do realizacji efektu gospodarczego, a której to zastosowanie do osiągnięcia określonego efektu gospodarczego ustawodawca mógł zakładać (ponieważ kontrahenci działający racjonalnie, w warunkach normalnego ryzyka gospodarczego taką konstrukcję by zastosowali),
3) zastosowana konstrukcja prawna powoduje, że przynajmniej dla jednej ze stron umowy dominującą (niekoniecznie jednak jedyną) korzyścią jest korzyść podatkowa,
4) organ podatkowy udowodni istnienie powyższych okoliczności,
5) podatnik nie wykaże innych niż podatkowe, istotnych finansowo lub ekonomicznie, przyczyn uzasadniających zastosowanie wybranej konstrukcji prawnej lub innych adekwatnych w danych okolicznościach istotnych powodów do zastosowania wybranej konstrukcji prawnej.
Spełnienie wymienionych warunków pozwoli organom podatkowym określić zobowiązanie podatkowe bazując na zdarzeniu gospodarczym i adekwatnym do jego osiągnięcia konstrukcjach prawnych, a także pominąć te konstrukcje prawne, które są nieadekwatne lub zbędne do realizacji zdarzenia i uzyskania zamierzonego efektu gospodarczego (decyzja ta ma być wykonywana z pewnym opóźnieniem, gdyż dodany ma zostać przepis przewidujący wstrzymywanie z mocy prawa wykonania decyzji wydanych na podstawie tej klauzuli do czasu upływu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego albo wydania prawomocnego orzeczenia takiego sądu). Przewiduje się również wprowadzenie możliwości ustalania przez organy podatkowe dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30 proc. uszczupleń należnych zobowiązań podatkowych w wyniku unikania opodatkowania (przy czym ustalanie takich dodatkowych zobowiązań podatkowych nie ma mieć miejsca od razu, lecz dopiero po dokonaniu ostatecznego i prawomocnego rozstrzygnięcia spraw podatkowych, w których zastosowano klauzulę).
Z omawianego dokumentu wynika przy tym, że klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania będzie miała zastosowanie do wszystkich podatków i dotyczyła będzie zdarzeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz uczestnictwem w podmiotach gospodarczych (posiadanie udziałów, akcji, zarządzanie).
Klauzulą nie będą natomiast objęte zdarzenia na gruncie prawa rodzinnego i opiekuńczego, spadkobrania oraz czynności prawne wykonujące orzeczenie sądowe lub dokonywane w związku z takim orzeczeniem.
Cały komentarz Tomasz Krywana „Projektowane zmiany w OP - wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania” dostępny jest w Vademecum Głównego Księgowego
Tomasz Krywan - doradca podatkowy; specjalista w zakresie prawa podatkowego; autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji m.in. w Vademecum Głównego Księgowego, wydawnictwie INFOR, Wiedzy i Praktyce.
Zobacz także:
MF proponuje wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania >>>
Projektowana przez MF klauzula może być niekonstytucyjna >>>