W przedmiotowej sprawie dyrektor urzędu kontroli skarbowej (uks) wszczął postępowanie kontrolne wobec spółki. Postanowienie o wszczęciu postępowania zostało doręczone. Na zwrotnym potwierdzeniu odbioru podpisał się, jako pełnomocnik spółki. Następnie dyrektor uks wezwał spółkę do przedłożenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania przedmiotowego pisma wszelkich posiadanych dokumentów, będących podstawą rozliczenia podatku od osób prawnych. Po ponownym bezskutecznym wezwaniu spółki do przekazania dokumentów nałożył na pełniącego funkcję prezesa zarządu spółki karę porządkową.
NSA, do którego trafiła sprawa wskazał, że art. 262 o.p. wyznacza zamknięty katalog podmiotów, na które można nałożyć karę porządkową. Podmiotami tymi są:
a) strona postępowania,
b) jej pełnomocnik,
c) świadek,
d) biegły,
e) osoba, która wyraziła zgodę na powołanie jej na biegłego,
f) osoba trzecia, która bezzasadnie odmówiła okazania przedmiotu oględzin,
g) uczestnik rozprawy, który poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudnia jej przeprowadzenie.
W tym gronie nie znajduje się ustawowy reprezentant osoby prawnej (niebędący jej pełnomocnikiem).
Stąd możliwa jest ocena, że kierując postanowienie do pełniącego funkcję prezesa zarządu spółki, dyrektor uks skierował je do podmiotu, który nie mieści się w zakresie podmiotowym, bowiem w rozpoznawanej sprawie stroną była spółka, a nie jej prawny reprezentant – prezes zarządu.
W rozpoznawanej sprawie stroną postępowania była sama spółka - osoba prawna, która oczywiście działa przez swoje organy, ale te organy nie są stroną postępowania w sprawie. Członek zarządu spółki nie był w rozpoznawanej sprawie ani podatnikiem, ani płatnikiem, ani inkasentem lub ich następcą prawnym, ani osobą trzecią. Stąd, w świetle art. 262 § 1 i art. 133 § 1 o.p. nie było dopuszczalne nałożenie na niego kary porządkowej.
Wyrok NSA z 11 kwietnia 2014 r., II FSK 1077/12
Omówienie pochodzi z programu Lex dla Administracji Skarbowej