Spółka B w 51% jest powiązana kapitałowo ze spółką A. Spółka B nabyła znak towarowy od spółki A (spółka A sprzedała znak, który wcześniej wytworzyła we własnym zakresie w 1995 r. i go nie amortyzowała; po 10. latach odnowiła koncesję). W spółce A powstaje przychód (jest wystawiana faktura).
Czy w takiej sytuacji w spółce B powstanie wartość niematerialna i prawna?
Czy spółka B będzie mogła amortyzować nabyty w taki sposób znak towarowy?
A jak postąpić jeżeli spółka A wydzierżawi znak od spółki B?
Czy spółka A będzie wtedy mogła w koszty wliczyć czynsz dzierżawny za znak towarowy i czy w spółce B będzie powstawał przychód z tytułu dzierżawy znaku towarowego oraz czy spółka B będzie nadal mogła amortyzować ten znak?
Nabywca będzie mógł przyjąć nabyte prawo do znaku towarowego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i je amortyzować.
Prawo do znaku towarowego może być udostępnione na podstawie umowy dzierżawy prawa majątkowego - czynsz z tytułu dzierżawy byłby odpowiednio przychodem wydzierżawiającego i kosztem dzierżawcy. Oddanie w dzierżawę umożliwia właścicielowi prawa jego amortyzację.
Zgodnie z art. 16b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania m.in. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.), a więc również znaki towarowe - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Zatem w przypadku nabycia praw do znaku towarowego w drodze kupna nabywca - zakładając, że prawo to spełnia określone powyższym przepisem przesłanki do uznania go za wartość niematerialną i prawną - będzie mógł przyjąć nabyte prawo do znaku towarowego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i je amortyzować.
Jak stanowi art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Na mocy art. 709 k.c. przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw.
Zatem prawa, w tym prawo do znaku towarowego może być również udostępnione na podstawie umowy dzierżawy prawa majątkowego, upoważniającej dzierżawcę do korzystania i pobierania pożytków ze znaku. W takim przypadku czynsz z tytułu dzierżawy byłby odpowiednio przychodem wydzierżawiającego i kosztem dzierżawcy (o ile spełnione byłyby ogólne przesłanki uznania z koszt - związek z przychodem). Oddanie w dzierżawę umożliwia właścicielowi prawa jego amortyzację, gdyż wskazany wyżej przepis art. 16b ust. 1 u.p.d.o.p. wprost stanowi, że amortyzacji podlegają również prawa oddane do używania na podstawie m.in. umowy dzierżawy.
Uwagi
Na marginesie należy zwrócić uwagę, iż przepisy przewidują również możliwość innego uregulowania zasad rozliczeń w przypadku, gdy strony zawrą umowę leasingu w rozumieniu art. 17a pkt 1 u.p.d.o.p., zgodnie z którym przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej finansującym, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej korzystającym, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. W takim przypadku, jak stanowi art. 16b ust. 2 pkt 4 u.p.d.o.p., amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 17a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami albo uprawnionymi do korzystania z tych wartości - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający - zwane także wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Zagrożenia
W przypadku transakcji dotyczących praw do znaków towarowych dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi strony powinny zwrócić szczególną uwagę na określenie wszelkich świadczeń na rynkowym poziomie, a o ile ze względu na wysokość świadczeń będzie to konieczne - również na sporządzenie szczególnej dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Czy w takiej sytuacji w spółce B powstanie wartość niematerialna i prawna?
Czy spółka B będzie mogła amortyzować nabyty w taki sposób znak towarowy?
A jak postąpić jeżeli spółka A wydzierżawi znak od spółki B?
Czy spółka A będzie wtedy mogła w koszty wliczyć czynsz dzierżawny za znak towarowy i czy w spółce B będzie powstawał przychód z tytułu dzierżawy znaku towarowego oraz czy spółka B będzie nadal mogła amortyzować ten znak?
Nabywca będzie mógł przyjąć nabyte prawo do znaku towarowego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i je amortyzować.
Prawo do znaku towarowego może być udostępnione na podstawie umowy dzierżawy prawa majątkowego - czynsz z tytułu dzierżawy byłby odpowiednio przychodem wydzierżawiającego i kosztem dzierżawcy. Oddanie w dzierżawę umożliwia właścicielowi prawa jego amortyzację.
Zgodnie z art. 16b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania m.in. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.), a więc również znaki towarowe - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Zatem w przypadku nabycia praw do znaku towarowego w drodze kupna nabywca - zakładając, że prawo to spełnia określone powyższym przepisem przesłanki do uznania go za wartość niematerialną i prawną - będzie mógł przyjąć nabyte prawo do znaku towarowego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i je amortyzować.
Jak stanowi art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Na mocy art. 709 k.c. przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw.
Zatem prawa, w tym prawo do znaku towarowego może być również udostępnione na podstawie umowy dzierżawy prawa majątkowego, upoważniającej dzierżawcę do korzystania i pobierania pożytków ze znaku. W takim przypadku czynsz z tytułu dzierżawy byłby odpowiednio przychodem wydzierżawiającego i kosztem dzierżawcy (o ile spełnione byłyby ogólne przesłanki uznania z koszt - związek z przychodem). Oddanie w dzierżawę umożliwia właścicielowi prawa jego amortyzację, gdyż wskazany wyżej przepis art. 16b ust. 1 u.p.d.o.p. wprost stanowi, że amortyzacji podlegają również prawa oddane do używania na podstawie m.in. umowy dzierżawy.
Uwagi
Na marginesie należy zwrócić uwagę, iż przepisy przewidują również możliwość innego uregulowania zasad rozliczeń w przypadku, gdy strony zawrą umowę leasingu w rozumieniu art. 17a pkt 1 u.p.d.o.p., zgodnie z którym przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej finansującym, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej korzystającym, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. W takim przypadku, jak stanowi art. 16b ust. 2 pkt 4 u.p.d.o.p., amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 17a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami albo uprawnionymi do korzystania z tych wartości - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający - zwane także wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Zagrożenia
W przypadku transakcji dotyczących praw do znaków towarowych dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi strony powinny zwrócić szczególną uwagę na określenie wszelkich świadczeń na rynkowym poziomie, a o ile ze względu na wysokość świadczeń będzie to konieczne - również na sporządzenie szczególnej dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi.