Odpowiedź:
W mojej ocenie, właściwa dla tego lokalu mieszkalnego stawka amortyzacyjna wynosi 1,5% rocznie.
Uzasadnienie:
W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub, w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.
Podatnik, który podejmie decyzję o amortyzowaniu środka trwałego, musi ustalić jego wartość początkową oraz właściwą stawkę amortyzacyjną.
Zasady ustalenia wartości początkowej środków trwałych określone zostały w art. 22g ust. 1 i ust. 3 u.p.d.o.f. Według art. 22g ust. 1 pkt 1, za wartość początkową środków trwałych uważa się w razie odpłatnego nabycia – cenę ich nabycia. Za cenę nabycia, w myśl art. 22g ust. 3 u.p.d.o.f. uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania,
W analizowanym przypadku podatnik środek trwały – lokal mieszkalny nabył na podstawie aktu notarialnego. Zatem wartość początkowa tego środka to suma ceny zakupu lokalu i np. kosztów notarialnych.
Co do zasady, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych (art. 22i ust. 1 u.p.d.o.f.).
Zgodnie z tym wykazem, stawka amortyzacyjna dla lokali mieszkalnych wynosi 1,5%.
W pewnych sytuacjach stawka ta może być wyższa. Stanowią o tym m.in. przepisy art. 22j-22ł u.p.d.o.f.
W myśl art. 22j ust. 1 u.p.d.o.f., możliwe jest stosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji dla lokali mieszkalnych nie może być krótszy niż 10 lat, czyli że maksymalna wysokość rocznej stawki amortyzacji może wynosić 10%.
Środki trwałe w postaci m.in. lokali mieszkalnych uznaje się, stosownie do art. 22j ust. 3, za:
używane – jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Ponieważ w analizowanym przypadku lokal został zaadaptowany przed jego zakupem przez podatnika, co oznacza, że podatnik nie poniósł wydatków na jego ulepszenie (pod którym to pojęciem należy rozumieć m.in. adaptację), możliwość zastosowania dla tego lokalu indywidualnej stawki amortyzacyjnej będzie uzależniona od tego, czy można tę nieruchomość uznać za używaną zgodnie z ww. definicją.
Jak wynika z zacytowanego przepisu lokal mieszkalny uważa się za używany, jeżeli podatnik posiada dowody potwierdzające, że przed jego nabyciem był on przez poprzedniego właściciela wykorzystywany co najmniej przez okres 5 lat.
Powyższy zapis należy rozumieć w ten sposób, że indywidualne stawki amortyzacyjne mogą być ustalane jedynie dla takich środków trwałych, które - w rozumieniu ustawy - są albo używane albo ulepszone, a ponadto nie były wcześniej wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzonej przez podatnika.
Analizując przepisy dotyczące możliwości zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla używanych środków trwałych, należy stwierdzić, iż nie mają one zastosowania do każdego używanego składnika majątkowego, ale wyłącznie do składników majątku, które przed wprowadzeniem do ewidencji danego podatnika spełniały ustawowe kryteria uznania ich za środki trwałe. Innymi słowy, aby można było mówić o tym, iż lokal mieszkalny jest używany musi on spełniać definicję środka trwałego, tj. musi być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania.
W przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z pomieszczeniem strychu, które w wyniku dokonanych na nim prac zostało zaadaptowane na lokal mieszkalny. Nie można zatem uznać, że lokal ten był zdatny do użytku, a w konsekwencji, że jego aktualny posiadacz ma możliwość uznania go za używanego i do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Tak więc, w mojej ocenie, właściwa dla przedmiotowego lokalu stawka amortyzacyjna wynosi 1,5% rocznie.
Marek Jurek, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 16 marca 2015 r.