Pytanie

Prowadzę firmę na pełnej księgowości. Posiadam maszyny, na które nie posiadam dowodu zakupu. Jak mam je wprowadzić do działalności gospodarczej?
Mam również maszyny, za zakup których mam paragon na 1 zł. Otrzymałem je w tak niskiej cenie, ponieważ zamówiłem dużo maszyn jednorazowo. Jak mogę wprowadzić je do działalności?

Odpowiedź

Wprowadzenie do ewidencji oznacza ujęcie danego składnika majątku w tej ewidencji. Od tego momentu składnik ten jest traktowany jako element majątku firmowego.

Uzasadnienie

Stosownie do zapisu art. 22a ust. 1 ustawy o PIT - amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania m.in. maszyny, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi. A zatem kryterium, według którego uznajemy dany składnik majątku za środek trwały podlegający amortyzacji, czyli taki, który wprowadzamy do ewidencji, jest przewidywany okres użytkowania.
Jeżeli wartość początkowa nabytego składnika majątku jest niższa niż 3500 zł, to zgodnie z art. 22d ust. 1 ustawy o PIT, podatnik może (nie musi) nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Wówczas dany składnik majątku nie jest wprowadzany do ewidencji środków trwałych, zaś wydatki na jego nabycie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do używania.
W sytuacji, gdy wartość początkowa składnika majątku jest niższa niż 3500 zł, podatnik może również wprowadzić zakupiony samochód osobowy do ewidencji środków trwałych i w miesiącu oddania do używania naliczyć jednorazowy 100 proc. odpis amortyzacyjny.
Dodać należy, że w świetle zaś zapisu art. 22d ust. 2 ustawy o PIT składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Wprowadzenie do ewidencji oznacza, że dany środek wykazuje się w ww. ewidencji i od tego momentu jest on traktowany jako składnik majątku firmowego.

Co do określenia wartości początkowej przekazywanych przedmiotów, w przypadku ich zakupu będzie to zazwyczaj cena nabycia. Jeżeli natomiast wielkość ta nie jest możliwa do ustalenia (gdyż np. podatnik nie posiada dowodu zakupu), wartość początkową ustala się na podstawie cen rynkowych podobnych środków trwałych. Jak bowiem wynika z art. 22g ust. 8 ustawy o PIT, jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części, nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji środków trwałych, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia ich zużycia. Wprawdzie w zacytowanym przepisie mowa o "środkach trwałych nabytych przez podatnika przed dniem założenia ewidencji", to jednak w mojej ocenie zasady w nim określone mogą być stosowane również do ustalenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej i po założeniu ewidencji, co do których podatnik np. nie posiada dowodu zakupu.

Zatem wartość początkową maszyn, co do których podatnik nie dysponuje dowodami zakupu, należy wycenić przy uwzględnieniu cen rynkowych podobnego sprzętu z grudnia poprzedniego roku. Jeżeli ich wartość przekracza 3500 zł, podatnik wprowadza (wykazuje) je do ewidencji środków trwałych i amortyzuje według zasad przewidzianych w ustawie o PIT. W przypadku gdy ich wartość będzie niższa, a także w przypadku maszyn zakupionych na paragon w cenie 1 zł, podatnik może, ale nie musi ujmować w ewidencji środków trwałych.