Obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości przez gminy od nieruchomości stanowiących jej własność: nieprzekazanych w posiadanie innym podmiotom i niepodlegających ustawowemu wyłączeniu lub zwolnieniu z opodatkowania na podstawie uchwał rad gmin wynika z aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ciąży na właścicielu (posiadaczu samoistnym) nieruchomości lub obiektów budowlanych oraz użytkowniku wieczystym gruntów, niezależnie od tego, w czyim posiadaniu się to mienie znajduje.
Powyższa reguła doznaje wyjątku w przypadku nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego – jeśli mienie to znajduje się w posiadaniu innych podmiotów, zarówno gdy posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub z innego tytułu prawnego, jak i wówczas gdy jest bezumowne - podatnikami podatku od nieruchomości są posiadacze.
W przypadku nieruchomości będących własnością jednostek samorządu terytorialnego podatnikiem staje się ich aktualny posiadacz, natomiast jeśli nadal znajdują się one we władaniu właściciela, podatnikiem jest właściciel.