Projekt ustawy określa sposób realizacji projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu z zakresu spraw należących do działu finanse publiczne, a także zasady wyposażania administracji podatkowej i kontroli skarbowej w systemy teleinformatyczne albo urządzenia informatyczne lub oprogramowanie zapewniające zwiększenie efektywności działań tych organów.
Wprowadzane zmiany mają służyć ograniczeniu nieprawidłowości w obszarze finansów publicznych oraz obrotu towarowego, zapobieganiu nadużyciom i sprawnego ich wykrywania, ochronie rynku poprzez ograniczenie szarej strefy i zmniejszenie luki podatkowej. Celem ustawy jest również osiągnięcie wyższej efektywności poboru dochodów i zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony rynku, przez zwiększenie wykorzystania technologii informatycznych w obszarze administracji podatkowej i kontroli skarbowej, w zakresie realizacji zadań pozwalających na wzrost skuteczności wykrywania i karania sprawców przestępstw i wykroczeń skarbowych. W szczególności dotyczy to usprawnienia procesu (zwiększenia efektywności) poboru podatku VAT i przeciwdziałania nadużyciom w tym obszarze.
Niedobór podatku VAT tzw. luka VAT-owska jest szacowany przez różne źródła na 25 do 40 mld zł, przykładowo raport pt. „Study to quantify and analyse the VAT Gap in the EU 27 Member States” sporządzony na zlecenie Komisji Europejskiej przez CASE, szacował tą kwotę na 5 mld Euro w 2011 r.
Jak podkreśla resort finansów straty w VAT wynikają głównie z działalności podmiotów, które nie prowadzą rzeczywistej działalności a jedynie wykorzystują transakcje gospodarcze do dokonywania wyłudzeń. Straty w VAT powoduje również szara strefa, czyli działalność tych podmiotów, które nie ujawniają swojej działalności gospodarczej organom skarbowym lub zaniżają jej skalę. Zatem środkiem do zwalczania działalności tych podmiotów nie mogą być więc jedynie same przepisy ustawy o VAT, lecz zwiększenie efektywności kontroli (szybkie wykrywanie nieprawidłowości) i egzekwowanie wyłudzonych lub niezapłaconych kwot. Kluczem do ograniczania tych niekorzystnych zjawisk będzie reorganizacja i modyfikacja funkcjonowania organów podatkowych, czyli powołanie Krajowej Administracji Skarbowej. Jednak nawet po reorganizacji skuteczna walka z luką VAT-owską nie będzie możliwa bez udostępnienia organom skarbowym odpowiednich narzędzi informatycznych dostarczających w czasie rzeczywistym informacji o potencjalnych oszustwach (typu centralny rejestr faktur).
W celu realizacji projektów informatycznych oraz wyposażania administracji podatkowej i kontroli skarbowej w systemy teleinformatyczne albo urządzenia informatyczne lub oprogramowanie przewiduje się, że Skarb Państwa będzie mógł utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, zwaną dalej „spółką celową”. Powierzenie spółce celowej zadań nastąpi w drodze umowy zawartej pomiędzy ministrem właściwym do spraw finansów publicznych a tą spółką.
Fiskus dostanie narzędzia do tropienia oszustw podatkowych
Minister finansów przygotował projekt ustawy, który w perspektywie ma zapewnić organom administracji podatkowej i kontroli skarbowej narzędzia do analizy prawdopodobieństwa wystąpienia naruszenia prawa podatkowego w oparciu o dane znajdujące się w systemach teleinformatycznych ministra finansów, organów administracji podatkowej oraz kontroli skarbowej.