Sprawa dotyczyła niemieckiego małżeństwa, któremu niemieckie władze podatkowe odmówiły prawa do wspólnego opodatkowania. Małżonkowie przeprowadzili się w 2007 r. z Niemiec do Szwajcarii i zamieszkali nieopodal granicy niemiecko-szwajcarskiej. Mimo przeprowadzki małżonkowie nadal rozliczali się z podatku dochodowego w Niemczech, bo nadal zarabiali tu całość swoich dochodów - on jako artysta malarz, ona jako doradca w jednej z firm. Codziennie po pracy wracali z Niemiec do Szwajcarii.

Rozliczając się z podatku po raz pierwszy po przeprowadzce, małżonkowie złożyli wniosek, podobnie jak w latach poprzednich, o zastosowanie wspólnego opodatkowania. Niemiecki urząd skarbowy odmówił im jednak prawa do wspólnego opodatkowania, argumentując, że nie mieszkają oni ani na terytorium żadnego z państw Unii Europejskiej, ani na terytorium państwa będącego stroną porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Szwajcaria nie przystąpiła do tego porozumienia).

Po bezskutecznym odwołaniu małżonkowie złożyli skargę do sądu Badenii-Wirtembergii. Sąd nie rozstrzygnął jednak sporu, tylko zwrócił się do unijnego Trybunału z pytaniem, czy władze niemieckie mogły odmówić prawa do wspólnego opodatkowania małżonkom zamieszkałym w Szwajcarii, ale objętych obowiązkiem podatkowym w Niemczech od całości swych przychodów tam osiągniętych.

W czwartek 28 lutego 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że taka odmowa byłaby sprzeczna z umową z 1999 r. zawartą między Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie swobodnego przepływu osób. Powodem takiej odmowy nie może być wyłącznie to, że małżonkowie, objęci w państwie unijnym obowiązkiem podatkowym od całości osiągniętych tu przychodów, mają miejsce zamieszkania na terytorium Konfederacji Szwajcarskiej - uznał Trybunał (sygn. C-425/11).
Trybunał zwrócił szczególną uwagę na to, że w załączniku I do umowy ze Szwajcarią znalazło się odrębne postanowienie dotyczące osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych. "To podkreśla szczególny charakter tej kategorii osób prowadzących działalność na własny rachunek i wskazuje na chęć ułatwienia ich przepływu i mobilności" - stwierdził Trybunał.

Dodatkowo - jak zauważył - załącznik I ustanawia prawo obywateli jednej ze stron umowy do ustanowienia miejsca zamieszkania na terytorium państwa będącego drugą stroną umowy, niezależnie od wykonywania działalności gospodarczej. "Zatem osoby zamieszkałe na terenach przygranicznych powinny móc w pełni korzystać z tego prawa przy jednoczesnym pozostawieniu działalności gospodarczej w swoim państwie pochodzenia" - orzekł Trybunał. (PAP)

Wyrok ETS z 28 lutego 2013 r., C-425/11