Sprawa dotyczyła podatku dochodowego od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodu. Wobec podatniczki i jej męża M. S. wszczęte zostały postępowania podatkowe w sprawie ustalenia źródeł przychodów za 2008 rok.

Organ ustalił, że w 2008 r. małżeństwo poniosło znaczne wydatki: m.in. na nabycie drogich samochodów osobowych: Jeep Cherokee oraz osobowego Volkswagen Touareg. Podatniczka złożyła zeznanie podatkowe na formularzu PIT-37, w którym wykazała przychód ze stosunku pracy nieco ponad 10 tys. zł za 2008 r. a jej mąż nie złożył żadnego zeznania podatkowego.

Organ dokonał zestawienia dochodów uzyskanych przez małżonków S. i poniesionych przez nich wydatków w latach poprzedzających 2008 r. Po stronie przychodów osiągniętych w 2008 r., organ nie uwzględnił m.in.  kwoty 200 tys. zł, którą M. S. miał otrzymać tytułem pożyczki. Wprawdzie zawarcie umowy pożyczki udokumentowane zostało aktem notarialnym, brak jednak było dowodów na faktyczne otrzymanie kwoty pożyczki. 

 

Zestawienie przychodów i wydatków

Zestawiając ze sobą źródła przychodów z wydatkami poniesionymi przez nich w 2008 r., Naczelnik US ustalił kwotę wydatków nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach w wysokości prawie 250 tys. zł, z czego na każdego z małżonków przypadała kwota 124.706,26 zł.

Zobacz również: Prywatny majątek ma zostać w rodzinie >>

Naczelnik US decyzją z 28 listopada 2014 r. wydaną na podstawie art. 20 ust. 3 i art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalił stronie podatek dochodowy w formie ryczałtu od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu za rok 2008 w kwocie 93.530 zł (124.706,26 x 75%). Każdego z małżonków obciążono zatem podatkiem w kwocie prawie 100 tys. zł.

Odwołanie od decyzji organów skarbowych

W odwołaniu od tej decyzji strona zarzuciła organowi wydanie decyzji bez podstawy prawnej, tj. na podstawie przepisu, którego niekonstytucyjność stwierdzono wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie P 49/13. Zakwestionowała także stanowisko organu pierwszej instancji w zakresie poddania w wątpliwość faktu przekazania M. S. kwoty pożyczki.

Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z 9 września 2016 r., uchylił decyzję organu pierwszej instancji i ustalił zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych za 2008 rok w niższej kwocie, tj. 57.341,00 zł w miejsce 93.530,00 zł.

W uzasadnieniu organ wskazał jednak nadal jako podstawę prawną  art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.

 

Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił doniosłe znaczenie wspomnianego wyroku TK, konsekwencją którego jest utrata mocy obowiązującej art. 20 ust. 3 ustawy o PIT. Podkreślono jednak, że TK odroczył termin utraty mocy obowiązującej wskazanego przepisu o 18 miesięcy, co nastąpiło 6 lutego 2016 r., a zdaniem organu miał prawo zastosować stare przepisy bo pierwsza decyzja była wydana na ich podstawie.

Zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł i pobiera się od nich podatek w formie ryczałtu w wysokości 75 proc. dochodu.

Postępowanie przed WSA i skarga do NSA

WSA w Gdańsku przyznał rację organom skarbowym. Sprawa trafiła do NSA.

Mec. Anna Osińska, reprezentująca orany skarbowe podkreślała przed NSA, że organy słusznie zastosowały stare przepisy, bo sprawa dotyczy roku 2008 , zatem termin na ustalenie zobowiązania upływał 31 grudnia 2014, przed wejściem w życie nowych przepisów. Pierwsza decyzja została wydana przed upływem tego terminu. - Wbrew logice i doświadczeniu życiowemu jest to, że podatnicy nie zadbali o to, żeby udokumentować przepływ środków pieniężnych - podkreśliła mec. Anna Osińska.

NSA w obronie podatników

NSA uchylił wyrok w całości. Podkreślił, że trafnie organy przyjęły, że sam akt notarialny umowy pożyczki nie oznacza transferu pieniędzy i nie jest wystarczającym dowodem. Jednak odnosząc się do zastosowanych w sprawie przepisów, podkreślił, że organy skarbowe popełniły błąd. - Nie można się zgodzić ze stanowiskiem, że organy mogły stosować stare przepisy. Należało już ocenić według nowych przepisów prawa materialnego. Dlatego ustaleń faktycznych należy dokonać w oparciu o nowe przepisy - stwierdził sędzia sprawozdawca.

Podkreślił, że sam TK wskazał, że organy administracyjne i sądowe, interpretując oraz stosując art. 20 ust. 3 ustawy o PIT, powinny jednak kierować się wskazówkami dotyczącymi tego przepisu wynikającymi z wyroku TK.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 października br., sygn. akt II FSK 2073/17

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.