Pytanie

Podatniczka wraz z małżonkiem posiada lokal mieszalny, który wynajmują. Na 2015 r. podatnicy zdecydowali, iż przychody z tej nieruchomości rozliczać będzie żona na zasadach zryczałtowanych. Po złożeniu stosownego oświadczenia małżonek ustanowił współwłasność na podatniczkę dla innej nieruchomości (grunt), po czym sam również złożył oświadczenie, że przychody z najmu będzie rozliczał na zasadach ryczałtu.
Czy przychody z najmu gruntu powinna rozliczać małżonka, zgodnie ze złożonym wcześniej oświadczeniem, czy też każdy z małżonków przychody powinien opodatkować oddzielnie, a wspólne opodatkowanie ma zastosowanie wyłącznie do posiadanego wcześniej lokalu mieszkalnego?
Umowa najmu lokalu wskazuje, że wynajmującymi jest podatniczka z mężem, natomiast na umowie najmu gruntu jako wynajmujący wpisany jest mąż.

Odpowiedź

Dochody z najmu nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności małżonków (w tym także gruntu, którego żona stała się współwłaścicielką) powinny zostać opodatkowane przez małżonka wskazanego w oświadczeniu.

Uzasadnienie

Zgodnie z ogólną zasadą rozliczania przychodów przy współwłasności, każdy ze współwłaścicieli powinien określić wielkość tych przychodów stosownie do swojego udziału we własności rzeczy a następnie je opodatkować. Wynika to z art. 8 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f.

Na podobnej zasadzie rozliczają się małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągający przychody (m.in. z tytułu najmu) ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła przez jednego z nich (por. art. 8 ust. 3 u.p.d.o.f.). Jeżeli takie oświadczenie zostanie złożone, całość dochodów osiąganych z tytułu najmu rzeczy wspólnej będzie wykazywał i opodatkowywał jedynie małżonek wskazany w oświadczeniu.

Ten sposób opodatkowania obowiązuje przy zapłacie zaliczek przez cały rok podatkowy oraz przy składaniu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu, co w naszym przypadku nie zachodzi.

Wyrażony w oświadczeniu wybór zasady opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków, dotyczy również lat następnych, chyba że w odpowiednim terminie (tj. do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód z tego tytułu) małżonkowie zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania.

Zobacz: Nowe zasady dotyczące zgłaszania najmu przez małżonków >>

W naszym przypadku małżonkowie postanowili, iż dochody z najmu nieruchomości stanowiącej ich własność małżeńską będzie opodatkowywana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przez jednego z nich, tj. żonę. Z powyższych regulacji wynika natomiast, że złożone przez małżonków oświadczenie ma zastosowanie do opodatkowania całości dochodu osiągniętego ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. tj. m.in. najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze. Osiąganie dochodów z kolejnej wynajętej nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności małżonków skutkuje zatem koniecznością wykazania ich i opodatkowania przez małżonka wskazanego w oświadczeniu. Dotyczy to także nieruchomości, której żona stała się współwłaścicielką już w trakcie roku podatkowego i z której przychody do tej pory opodatkowywane były wyłącznie przez męża z uwagi na fakt, iż to on był jedynym właścicielem. Nie ma tu znaczenia, iż w umowie najmu wskazany został jedynie mąż. Od strony podatkowej znaczenie ma fakt, iż małżonkowie wybrali ryczałt do opodatkowania przychodów osiąganych z tytułu najmu i że osobą rozliczającą podatek z tytułu najmu rzeczy wspólnej jest żona.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego