W przedmiotowej sprawie spółka złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy. Wniosek argumentowała tym, że nie podjęła działalności gospodarczej i nie posiada środków pieniężnych, przy czym kwoty pieniężne wpływające od kontrahentów stanowiły kaucje, które wobec niedojścia transakcji do skutku, podlegały zwrotowi. Spółka dodała, że nie dysponuje fakturami VAT, ponieważ wpłata kaucji nie generowała potrzeby ich wystawienia. Nie posiada bilansu, rachunku zysków i strat z uwagi na nieprowadzenie działalności gospodarczej. Z tego też powodu jej działalność gospodarcza nie jest obecnie finansowana w jakikolwiek sposób.
WSA odmówił spółce przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. WSA wskazał, że spółka mimo wezwania referendarza sądowego nie nadesłała wszystkich dokumentów, które uwiarygodniłyby złożone przez nią wyjaśnienia dotyczące jej stanu majątkowego. Nie nadesłała przede wszystkim bilansu, rachunku zysków i strat, jak również deklaracji VAT i zeznania podatkowego. Tymczasem nieprowadzenie działalności nie jest okolicznością, która zwalniałaby z obowiązku składania deklaracji dla podatku VAT, czy też rocznego zeznania podatkowego. Mimo wezwania, spółka nie przedstawiła żadnych dokumentów, które uprawdopodabniałyby jej ciężką sytuację majątkową.
Spółka złożyła zażalenie na postanowienie WSA. Sprawa trafiła więc do NSA. NSA uznał zażalenie spółki za niezasadne. Podkreślił, że rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy nie można opierać się na samych oświadczeniach strony wnioskującej o jej trudnej sytuacji majątkowej, gdy możliwe i nie nadmiernie utrudnione dla wnioskodawcy jest potwierdzenie tych oświadczeń za pomocą stosownych dokumentów. Brak natomiast przedstawienia swojej sytuacji majątkowej, z uwagi na to, że ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy, spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie tego prawa, należy zrównać z niewykazaniem, że w sprawie istnieją przesłanki przemawiające za obciążeniem Skarbu Państwa kosztami prowadzonego przez spółkę postępowania sądowoadministracyjnego.
Postanowienie NSA z 27 marca 2014 r., I FZ 36/14
Omówienie pochodzi z programu Lex Administracja Skarbowa