Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego
Spółka z o.o. wykupiła grupowe ubezpieczenie na życie dla swoich pracowników. Składka za każdego pracownika wynosi 82,80 zł. Ustalono, iż pracodawca będzie finansował składkę w 90%, a pozostałe 10% będzie finansowane przez pracownika.Czy i w jakiej części składka podlega oskładkowaniu ZUS i podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?
W jaki sposób powinno się powyższą składkę uwzględnić w LP?
Czy sfinansowana przez pracodawcę część składki jest kosztem podatkowym?
Odpowiedź:
Opodatkowaniu i składkom ZUS podlega składka opłacona za pracownika, jeśli to on jest uprawniony z polisy zakupionej przez pracodawcę. W przypadku, gdy uprawiony jest pracodawca, przychód po stronie pracownika nie powstanie. Kosztem są składki na ubezpieczenie pracownika, jeśli spełniają przewidziane przepisami warunki.
Uzasadnienie:
Zgodnie z przepisami art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., za przychody ze stosunku pracy (i innych pokrewnych) uważa się, poza różnego rodzaju wypłatami pieniężnymi, także m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W przypadku wspomnianych w pytaniu składek na ubezpieczenia grupowe na życie dla pracowników, powstanie przychodu uzależnione jest od tego, kto jest uprawnionym z polisy określającej warunki tego ubezpieczenia. Jeśli uprawnionym z polisy jest pracownik, wówczas z tytułu opłaconej składki powstaje po jego stronie przychód.
Znaczenie ma też treść i charakter polisy, tzn. czy zawiera ona także część kapitałową. W tej części, przychód po stronie pracownika powstanie w momencie cesji praw z polisy na pracownika. Takie rozgraniczenie podkreślają organy podatkowe. Jeden z nich stwierdził, że: „(...) część składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu opłacania przez pracodawcę składki w części ochronnej (składka ochronna), stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w dacie poniesienia wydatku przez pracodawcę, czyli w dacie zapłaty składki w firmie ubezpieczającej. Z wniosku wynika, że z tą chwilą pracownik zostaje objęty ochroną ubezpieczeniową, czyli ma miejsce przysporzenie majątkowe po jego stronie. Natomiast z tytułu opłacania przez pracodawcę części składek inwestowanych w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe przychód (...) powstaje w momencie cesji, przeniesienia praw i przekazania obowiązków wynikających z urnowy na rzecz ubezpieczonego pracownika. Do (...) chwili przekazania praw i obowiązków na rzecz ubezpieczonego nie powstaje przychód z tytułu opłacania przez pracodawcę tej części składek, która jest inwestowana w fundusze kapitałowe. Dopiero w momencie, gdy nastąpi przekazanie praw i obowiązków (cesja) na rzecz pracownika wskazanego w programie powstanie po jego stronie przychód ze stosunku pracy.” (interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 lutego 2012 r., IPPB2/415-984/11-2/AS).
Jeśli chodzi o składki ZUS, oskładkowaniu podlegają składki ubezpieczeniowe stanowiące przychód ze stosunku pracy.
Co do kosztów uzyskania przychodów, wyłączono z nich składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grupy 1, 3 i 5 działu I oraz grupy 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza (art. 23 ust. 1 pkt 57 u.p.d.o.f.):
1) wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
2) możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
3) wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
Kosztem uzyskania przychodów mogą być zatem opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:
1) na życie (grupa 1 dział I),
2) na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
3) wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem innych ubezpieczeń działu I (grupa 5 dział I),
4) wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II): świadczenia jednorazowe, świadczenia powtarzające się, połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2, przewóz osób,
5) ubezpieczenie choroby (grupa 2 dział II): świadczenia jednorazowe, świadczenia powtarzające się, świadczenia kombinowane.
Podsumowując, pracodawca będzie miał prawo do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, zapłaconych składek z tytułu ubezpieczenia na rzecz pracowników, dotyczącej ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, jeżeli spełni przesłanki określone w art. 23 ust. 1 pkt 57 u.p.d.o.f. (interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 20 stycznia 2012 r., IPTPB1/415-264/11-2/KSU).
Sławomir Liżewski, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 26 sierpnia 2014 r.