Czy w przypadku refaktury kosztów transportu towaru do Czech (faktura z firmy przewozowej wystawiona na nas ze stawką 22%), gdy odbiorcą finalnym tej usługi jest podmiot prowadzący działalność i mający siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii, wystąpi opodatkowanie VAT w Polsce?
Czy mamy wystawić fakturę VAT-NP?
Czy możemy odliczyć VAT naliczony wykazany na fakturze? Kiedy powstanie obowiązek podatkowy?


W przedmiotowej sytuacji należy wystawić fakturę "NP" na podmiot brytyjski, podatek naliczony podlega odliczeniu, a obowiązek podatkowy powstaje z momentem wykonania usługi.
Wystawienie refaktury na koszty transportu jest w praktyce najczęstszym sposobem przerzucenia na nabywcę towarów kosztów ich transportu. Odbywa się to na podstawie art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L Nr 347, s. 1).
Zgodnie z powyższym przepisem, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Zatem, podatnik dokonujący refakturowania usługi transportowej uznawany jest za świadczącego tę usługę. Dokonując refakturowania pamiętać jednak należy, iż koniecznym jest istnienie (najlepiej w umowie) wyraźnego porozumienia stron co do tego, że koszty transportu zostaną rozliczone odrębnie.
Dla usług transportu towarów, od dnia 1 stycznia 2010 r. obowiązują nowe zasady opodatkowania. Nie stosuje się już reguły generalnej, zgodnie z którą transport towarów opodatkowany był w miejscu faktycznego wykonania, biorąc pod uwagę pokonane odległości, ani wyjątku od niej dla transportu wewnątrzwspólnotowego, który opodatkowany był w kraju rozpoczęcia, albo w kraju, który wydał usługobiorcy numer VAT, którym posłużył się dla transakcji.
Obecnie, wszystkie rodzaje transportu towarów B2B, czyli świadczonego pomiędzy podatnikami, podlegają regule ogólnej z art. 28b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., zgodnie z którą miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.
Zatem obecnie, miejscem świadczenia usługi transportu towarów świadczonej dla kontrahenta (podatnika podatku od wartości dodanej) z Unii Europejskiej będzie miejsce siedziby usługobiorcy, a więc w przedmiotowej sytuacji Wielka Brytania. Usługę transportową nabywca rozliczy na zasadzie reverse charge, a polski podatnik (refakturujący) zobowiązany będzie wystawić tzw. fakturę handlową. Fakturę handlową wystawia się bez stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem, natomiast z numerem, pod którym nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, oraz informacją, że zobowiązanym do rozliczenia tego podatku jest nabywca usługi, lub odesłanie do odpowiedniego przepisu dyrektywy, na podstawie którego zobowiązanym do rozliczenia tego podatku jest nabywca usługi (zob. § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).
Obowiązek podatkowy dla refakturowanej usługi transportowej świadczonej dla podatnika z UE powstanie z chwilą jej wykonania. Wynika to z brzmienia art. 109 ust. 3a u.p.t.u., zgodnie z którym w przypadku usług do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 ust. 19a i 19b u.p.t.u.
W przedmiotowej sytuacji, podmiotowi refakturującemu przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wynika ono z brzmienia art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u., zgodnie z którym podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli nabyte usługi (tu: transportowe) dotyczą świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju (transportowych), jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.