Czy rodzice mają możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej za rok 2012 jeżeli ich dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności w związku z czym pobiera zasiłek pielęgnacyjny, jest pełnoletnie, ale pracowało i prowadziło działalność gospodarczą osiągając dochody około 15.000 zł?

Odpowiedź

Uzyskiwanie dochodów przez niepełnosprawne dziecko nie ma wpływu na prawo do ulgi rodzinnej. Rodzice będą mogli zatem skorzystać z ulgi, o ile ciąży na nich względem tego dziecka obowiązek alimentacyjny.

Uzasadnienie

Jak wynika z art. 27f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej: u.p.d.o.f., podatnik może skorzystać z "ulgi na dziecko", na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1) wykonywał władzę rodzicielską,
2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Na podstawie art. 27f ust. 6 u.p.d.o.f., regulacja ta ma również odpowiednie zastosowanie do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Chodzi tu o dzieci:
- które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – bez względu na wiek dziecka;
- do ukończenia 25 roku życia, które uczą się lub studiują (również za granicą), o ile w roku podatkowym nie uzyskały dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub z kapitałów pieniężnych opodatkowanych przy zastosowaniu 19% stawki w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł (556,02 zł : 18%), z wyjątkiem renty rodzinnej.

Jak zatem wynika z tego przepisu, limit dochodu jaki może uzyskać dziecko, ma znaczenie w przypadku dzieci uczących się, pełnoletnich, do ukończenia przez nie 25 roku życia. Limit ten nie ma znaczenia, jeśli chodzi o dziecko otrzymujące zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny. Nie ma tu znaczenia również wiek tego dziecka, czy fakt uczęszczania do szkoły lub na studia. Istotne jest jednak, by podatników (rodziców) zamierzających skorzystać z ulgi prorodzinnej, obciążał względem tego dziecka obowiązek alimentacyjny. Zgodnie z art. 135 § 2 ustawy z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Z pytania wynika, że w 2012 r. niepełnosprawne dziecko uzyskało dochody w wysokości ok. 15.000 zł m.in. z prowadzonej działalności gospodarczej. Oprócz tego otrzymuje również zasiłek pielęgnacyjny. Jeżeli zatem rodzice wypełniają względem tego dziecka swoje obowiązki alimentacyjne, tj. pomagają w jego utrzymaniu, współdziałają w procesie leczenia, czy z uwagi na stopień niepełnosprawności - wspomagają go w codziennej egzystencji, będą mogli skorzystać z ulgi prorodzinnej. Należy jednak mieć na uwadze, że istotne znaczenie ma forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej dziecka. Prawo do ulgi na dzieci nie będzie bowiem przysługiwało, jeżeli dziecko opodatkowane jest na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego (wyjątek stanowi ryczałtowe opodatkowanie najmu nieruchomości w ramach tzw. najmu prywatnego), podatku liniowego oraz podatku tonażowego (art. 27f ust. 7 u.p.d.o.f.).
Jeżeli zaś na rodzicach nie ciążyłby obowiązek alimentacyjny, ulga by nie przysługiwała zob. Pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 sierpnia 2012 r., IPPB4/415-440/12-4/JK.