Pytanie

W marcu 2012 r. w trakcie sporządzania bilansu sp. z o.o. za 2011 r. stwierdzono kradzież środków pieniężnych z lokat spółki. Osoba odpowiedzialna za ich tworzenie i rozwiązywanie, fałszując dokumenty i nie księgując w księgach rachunkowych rozwiązania lokat przywłaszczyła sobie wartość 200.000 zł. Osoba ta przyznała się do winy. Aktualnie trwa postępowanie prokuratorskie w sprawie. Ustalono, iż kradzież środków pieniężnych miała miejsce w latach 2009-2011 r. W 2009 r. skradziono 50.000 zł, w 2010 r. 90.000 zł, w 2011 r. 60.000. Łącznie 200.000 zł.

Czy z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzony niedobór środków pieniężnych można uznać za koszt uzyskania przychodów? Czy będzie to koszt 2012 r. (fizyczne stwierdzenie niedoboru lokat w czasie inwentaryzacji potwierdzeń rachunków), koszt 2011 r. - inwentaryzowano rachunki bankowe na koniec 2011, czy też w każdym roku z lat 2009-2011, w których faktycznie dokonano kradzieży?

Odpowiedź

Strata z tytułu kradzieży pieniędzy ulokowanych w banku może, co do zasady, stanowić koszty podatkowe. Podatkowo należy ująć taką stratę w momencie aktualizacji wartości lokat.

Uzasadnienie

Zasadą jest, że strata w środkach obrotowych poniesiona wskutek kradzieży może być zaliczona do kosztów podatkowych, jako związana przyczynowo z przychodami (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem jej prawidłowego udokumentowania i wykazania, że spółka podjęła działania w celu należytego zabezpieczenia środków obrotowych dla uniknięcia strat spowodowanych kradzieżą (interpretacja Ministra Finansów z 28 maja 2009 r., IPPB5/423-171/09-2/AM). Wydaje się, że powierzenie posiadanej gotówki bankowi pozwala uznać te warunki za dochowane, pod warunkiem, że spółka zachowała wynikające z umowy z bankiem środki bezpieczeństwa (np. w odniesieniu do haseł czy kodów dostępu, ograniczenia kręgu osób uprawnionych do dysponowania lokatami). Ryzyko przestępczego charakteru działań niektórych pracowników spółki jest zaś zwykłym ryzykiem, ponoszonym przez przedsiębiorcę w warunkach rynkowych.

Koszty z tytułu przedmiotowej straty będą stanowiły koszty pośrednie, nie są bowiem związane bezpośrednio z konkretnymi przychodami, potrącalne więc będą w dacie poniesienia (art. 22 ust. 4d ustawy o CIT). Za dzień poniesienia tych kosztów będzie należało zaś przyjąć dzień, na który zaksięgowano stratę z kradzieży pieniędzy na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego. W odniesieniu do straty z kradzieży lokat dokumentem takim będzie mógł być dopiero protokół inwentaryzacyjny, strata będzie więc stanowiła koszty uzyskania przychodu 2011 r.- w dacie na którą zaktualizowana zostanie wycena lokat terminowych przez ujęcie w księgach straty z kradzieży.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego