Odpowiedź:
Tak, w przedstawionej sytuacji spółka może odliczyć VAT z tytułu nabycia nawigacji oraz rejestratora jazdy. W przypadku takim nieodpłatne przekazanie tych towarów pracownikom (jako nagród w zorganizowanym dla nich konkursie) podlegać będzie opodatkowaniu VAT jako nieodpłatne przekazanie towarów.
Uzasadnienie:
Prawo do odliczania podatku naliczonego od podatku należnego przysługuje podatnikom VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Jednocześnie jednym z warunków opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów jest, aby podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (zob. art. 7 ust. 2 u.p.t.u.). Zestawienie tych przepisów rodzi pytanie czy podatnikom przysługuje prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu towarów przeznaczonych do nieodpłatnego przekazania (np. pracownikom, kontrahentom, potencjalnym klientom).
Według mnie – zważywszy na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące możliwości alokowania nabywanych dóbr do działalności opodatkowanej lub pozostającej poza zakresem zastosowania wspólnego systemu podatku (zob. przykładowo wyrok z dnia 6 maja 1992 r. w sprawie C-20/91 czy wyrok z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie C-415/98) – podatnicy mają wybór między uznaniem, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów celem ich nieodpłatnego przekazania, a uznaniem, że prawo takie im nie przysługuje. W konsekwencji uważam, że podatnicy nabywający towary w celu ich nieodpłatnego przekazania:
1) mogą włączać je do prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa odliczając podatek naliczony przy nabywaniu tych towarów jako przeznaczonych do wykonania czynności opodatkowanych (podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych przekazań tych towarów), a następnie opodatkowywać ich nieodpłatne przekazywanie (chyba że obowiązek opodatkowania wyłącza dotyczący prezentów o małej wartości oraz próbek art. 7 ust. 3 u.p.t.u.),
2) mogą nie włączać ich do prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa rezygnując z odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu tych towarów zakładając, że zostaną one wykorzystane do wykonania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (niepodlegających opodatkowaniu VAT nieodpłatnych przekazań towarów), a następnie traktować przekazanie tych towarów jako czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT.
A zatem w przedstawionej sytuacji spółka może odliczyć VAT z tytułu nabycia nawigacji oraz rejestratora jazdy. W przypadku takim nieodpłatne przekazanie tych towarów pracownikom (jako nagród w zorganizowanym dla nich konkursie) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT jako nieodpłatne przekazanie towarów (na podstawie art. 7 ust. 2 u.p.t.u.). Spółka może również zrezygnować z odliczenia. Wówczas nieodpłatne przekazanie nagród pracownikom nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.
Podobnie ma się według mnie rzecz w przypadku kursu bezpiecznej jazdy, czyli usługi. Tym niemniej w tym przypadku ze względów profilaktycznych lepiej jest odliczyć VAT z tytułu zakupu, a następnie opodatkować przekazanie kursu pracownikowi. Należy bowiem zauważyć, że warunkiem opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług na cele osobiste pracowników nie jest istnienie prawa do odliczenia (zob. art. 8 ust. 2 pkt 2 u.p.t.u.), zaś organy podatkowe często wymagają uwzględniania przy ustalaniu podstawy opodatkowania nieodpłatnie świadczonych usług także zakupów, przy których dokonywaniu prawo do odliczenia podatnikom nie przysługiwało (co jest według mnie stanowiskiem błędnym).
Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 7 listopada 2014 r.