Fundacja posiada fundusz poręczeń kredytowych i udziela poręczeń. Z tego tytułu uzyskuje niewielkie przychody (prowizje od rozpatrzenia wniosku i udzielonego poręczenia). Cały fundusz jest lokowany na lokatach i fundacja otrzymuje z tego tytułu odsetki. Wszystkie te przychody są przeznaczane na cele statutowe.
Czy dochody te są opodatkowane podatkiem dochodowym?
Niektóre pożyczki były poręczone przez spółkę. Zawarliśmy porozumienie w myśl którego spółka zwolniła się z poręczenia w zamian za kwotę pieniędzy.
Czy kwota zapłacona przez poręczyciela za zwolnienie z poręczenia jest przychodem podatkowym?
Czy pokrycie z tej kwoty ewentualnego zadłużenia pożyczkobiorcy będzie kosztem podatkowym?

Uzyskiwane przez fundację przychody z udzielanych poręczeń oraz lokat stanowią dochód, który – o ile przeznaczony zostanie na określone przepisami cele statutowe fundacji - jest zwolniony od podatku dochodowego od osób prawnych.

Fundacja, o której mowa, najprawdopodobniej korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. (takie też przyjmuję założenie). Przepis ten zwalnia od podatku dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.
Wskazane zwolnienie nie dotyczy dochodów wymienionych w art. 17 ust. 1a u.p.d.o.p. Wśród przepisów tych nie ma jednak wymienionych dochodów z udzielonych poręczeń kredytowych oraz odsetek z posiadanych lokat. Nie ma również w przedstawionej sytuacji zastosowania art. 17 ust. 1c u.p.d.o.p., tj. przepis wyłączający możliwość korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p., przez niektórych podatników.
Prowadzi to do wniosku, że uzyskiwane przez fundację przychody z udzielanych poręczeń oraz lokat stanowią dochód, który – o ile zostanie przeznaczony na wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. cele statutowe fundacji – jest zwolniony od podatku dochodowego od osób prawnych.
Co do kwestii zwolnienia poręczyciela ze zobowiązania, pragnę wyjaśnić, że pieniądze otrzymywane przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych są zawsze ich przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (zob. art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.). W konsekwencji wpływ wskazanej w pytaniu kwoty niewątpliwie stanowi przychód podatkowy. Przychód ten, podobnie jak wcześniejsze przychody, stanowi dochód, który - o ile zostanie przeznaczony na wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. cele statutowe fundacji - jest zwolniony od podatku dochodowego od osób prawnych.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że wydatki na spłatę innych (innych niż wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) u.p.d.o.p.) zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń, nie stanowią podatkowych kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b) u.p.d.o.p.). W konsekwencji wydatki na ewentualną spłatę poręczonego zadłużenia nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów fundacji. Dochód przeznaczony na ten cel nie będzie mógł również zostać przeznaczony na cele statutowe fundacji, a więc za dochód zwolniony od podatku.