Czy przychody uzyskiwane przez członka rady nadzorczej mają wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie emerytury?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoW radzie nadzorczej spółki z o.o. zasiada emeryt pobierający emeryturę. Ma przepracowane 45 lat. W związku ze zmianą przepisów wynagrodzenie RN podlega od 1 stycznia 2015 r. składkom m.in. na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.Czy temu członkowi rady nadzorczej wysokie dochody z tytułu zasiadania w radzie nie spowodują odebrania emerytury (dochody są wyższe niż roczny limit przychodów, od których naliczane są składki na ubezpieczenia społeczne)?Czy płacone składki emerytalne spowodują, że emeryt będzie mógł się ubiegać o ponowne przeliczenie emerytury?

Odpowiedź:

Z uwagi na to, że od 1 stycznia 2015 r. członkowie rady nadzorczej wynagradzani z tytułu pełnionej funkcji podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, przychody z tytułu tej pracy zarobkowej powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu, czy prawo do emerytury lub renty członka rady nadzorczej nie ulega zawieszeniu bądź świadczenia te ulegają zmniejszeniu.

Uzasadnienie:
Stosownie do art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 z późn. zm.) – dalej u.e.r., prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przez emeryta lub rencistę przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w art. 104 ust. 2 u.e.r., oraz z tytułu służby, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 u.e.r. (np. służby w Policji). Z art. 104 ust. 2 u.e.r. wynika, że dla potrzeb u.e.r. za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Pełnienie funkcji członka rady nadzorczej za wynagrodzeniem należy uznać za inną pracę zarobkową w rozumieniu art. 104 ust. 2 u.e.r., z którą od 1 stycznia 2015 r. na mocy art. 6 ust. 1 pkt 22) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) łączy się obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Przemawia za tym okoliczność, iż odpłatne pełnienie funkcji członka rady nadzorczej jest traktowane jako praca zarobkowa na przykład na gruncie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159), a więc w zakresie zasiłków przysługujących z tytułu ubezpieczenia chorobowego (wyrok SN z dnia 2 lutego 2014 r., sygn. akt II UK 274/13, LEX nr 1455233). Jednocześnie nie ma podstaw, aby inaczej traktować wykonywanie obowiązków członka rady nadzorczej za wynagrodzeniem na gruncie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Powyższe prowadzi do wniosku, że jeżeli członek rady nadzorczej ma ustalone prawo do emerytury to przychód z tytułu pełnienia tej funkcji powinien być brany pod uwagę przy ocenie tego, czy prawo do emerytury nie ulega zawieszeniu bądź świadczenie to nie ulega zmniejszeniu.
Podkreślenia jednak wymaga, że zgodnie z art. 103 ust. 2 u.e.r. przepisów regulujących zawieszenie lub zmniejszenie prawa do emerytury lub renty zasadniczo nie stosuje się do tych emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny. Wyjątek stanowią emeryci, którzy osiągają przychody z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywali ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonego decyzją organu rentowego.
Ponadto należy odnotować, że zgodnie z art. 104 ust. 8 u.e.r. emerytura lub renta ulega zmniejszeniu, jeżeli świadczeniobiorca osiąga przychód z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego lub służby w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 grudnia 2014 r. – 2646,80 zł), nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty. Jeżeli zaś tego rodzaju przychód przekracza 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 grudnia 2014 r. - 4915,50 zł) prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu.
Emeryt, który podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym już po ustaleniu prawa do tego świadczenia, może złożyć w ZUS wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury w celu uwzględnienia zarobków przypadających w całości lub w części po przyznaniu emerytury. Możliwość ponownego ustalenia wysokości emerytury przy uwzględnieniu zarobków przypadających w całości lub w części po przyznaniu emerytury dopuszcza art. 110 u.e.r. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że w takim przypadku zasadniczo ponowne ustalenie wysokości emerytury jest możliwe tylko wówczas, gdy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy niż poprzednio obliczony przy okazji ustalania prawa do emerytury.

Piotr Kostrzewa, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 18 stycznia 2015 r.