Odpowiedź:
Nie, rozliczanie się dwóch przedsiębiorców (np. osoby fizycznej i spółki z o.o.) w formie gotówkowej nie jest zagrożone żadnymi sankcjami.
Uzasadnienie:
Obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego wynika z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g. Przepis ten stanowi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Jak widać, obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy dotyczy wyłącznie transakcji o stosunkowo dużej wartości. Nie jest zatem tak, że przedsiębiorcy zawsze muszą się w ten sposób rozliczać. W przypadku transakcji nieprzekraczających wskazanego limitu przedsiębiorcy jak najbardziej mogą rozliczać się gotówkowo.
Co istotne, przepisy nie przewidują żadnej sankcji za naruszanie obowiązku określonego w art. 22 ust. 1 u.s.d.g. (przepis określający ten obowiązek jest przepisem pozbawionym sankcji, czyli tzw. lex imperfectae). A zatem nawet w przypadku transakcji przekraczających limit 15.000 euro przedsiębiorcy nie muszą się liczyć z ryzykiem żadnych sankcji.
Na marginesie należy dodać, że do przedsiębiorców przyjmujących płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15.000 euro (również gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji) mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 455) – dalej u.p.p.p. (zob. art. 2 pkt 1 lit. t u.p.p.p.). W konsekwencji, na przedsiębiorcach przyjmujących w gotówce (np. w kasie firmy) płatności w gotówce za towary o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15.000 euro, ciążą obowiązki określone w art. 8 i nast. u.p.p.p., w tym obowiązek rejestrowania tych transakcji (zob. art. 8 ust. 1 u.p.p.p.), zgłaszania ich Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (zob. art. 11 ust. 1 u.p.p.p.) oraz wiele innych (np. wprowadzenie w formie pisemnej wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zapewnienie udziału pracowników, wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych dotyczących tych obowiązków, prowadzenie analizy przeprowadzonych transakcji, wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za wypełnianie ustawowych obowiązków). Co z punktu widzenia pytania o sankcje najistotniejsze – za naruszanie tych obowiązków przedsiębiorcy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej (zob. art. 35 u.p.p.p.).
Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 24 grudnia 2014 r.
Czy przedsiębiorcom rozliczającym się w formie gotówkowej grożą sankcje karne?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoCzy jest jakaś sankcja za rozliczanie się dwóch przedsiębiorców w formie gotówkowej za wykonanie usług i na podstawie faktur gotówkowych?