Czy pozostawienie nieruchomości w spółce cywilnej przez ustępującego wspólnika generuje przychód podatkowy u pozostałych wspólników?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego Firma trzech wspólników prowadzi autokomis w formie spółki cywilnej. Spółka w swym majątku oprócz środków trwałych posiada nieruchomość nabytą w czasie trwania spółki we współwłasności łącznej. Z dniem 31 grudnia 2014 r. jeden ze wspólników występuje ze spółki (zaprzestaje działalności gospodarczej). Aktem notarialnym następuje przeniesienie współwłasności nieruchomości na pozostających w spółce cywilnej wspólników. Przeniesienie zostało dokonane nieodpłatnie, bez żadnych spłat ani świadczeń wzajemnych. Wychodzący wspólnik w formie pieniężnej otrzymał jedynie wniesiony pierwotnie wkład. Czy pozostający wspólnicy uzyskali przychód z nieodpłatnego zniesienia współwłasności w 1/3 wartości rynkowej nieruchomości?

Odpowiedź:

Przychodem będzie wartość niewypłaconych wspólnikowi tytułem wystąpienia ze spółki kwot.

Uzasadnienie:

Skuteczne oświadczenia o wystąpieniu ze spółki cywilnej powoduje z mocy prawa przeniesienie jego udziału w nieruchomości na pozostałych w spółce wspólników (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2005 r., III CK 177/04). Nabywają oni zatem proporcjonalnie do udziałów w spółce udział u w nieruchomości należący do ustępującego wspólnika. Świadczeniu temu powinna odpowiadać rekompensata pieniężna, wspólnik nie może żądać bowiem wydania mu stanowiącej majątek wspólny nieruchomości (art. 871 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 poz. 121 z późn. zm.). Jej brak powoduje powstanie u pozostających w spółce wspólników powstanie przychodu, niewątpliwie doszło bowiem do zwiększenia majątku spółki kosztem ustępującego wspólnika. Wysokość tego przysporzenia (a co za tym idzie i przychodu podatkowego) będzie odpowiadała nie tyle wartości nieruchomości, ale kwocie niewypłaconej ustępującemu wspólnikowi rekompensaty. Przychód ten należy zaliczyć do przychodów z nieodpłatnych świadczeń w ramach działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.).

Oczywiście pozostawiona w spółce nieruchomość też będzie opodatkowana, jednak dopiero przy jej odpłatnym zbyciu (art. 14 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f.).

Podobne stanowisko wyrażono m.in. w interpretacji Ministra Finansów z dnia 14 lutego 2012 r., IBPBI/1/415-1154/11/AB.

Krzysztof Klimek, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 11.05.2015 r.

Zapraszamy na VI Edycję Cyklu Seminariów dla Doradców Podatkowych!
VAT
Najważniejsze orzecznictwo krajowe i europejskie.
Skutki dla polskiej praktyki podatkowej.
Zobacz program i sprawdź termin w swoim mieście >>>