Czy podlega opodatkowaniu odpłatne zbycie akcji w celu ich umorzenia?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoW spółce akcyjnej miały miejsce następujące zdarzenia:1) podjęto uchwałę o przeznaczeniu środków finansowych znajdujących się na kapitale zapasowym, pochodzących z zysków lat poprzednich, na utworzenie kapitału rezerwowego, który zostanie przeznaczony na sfinansowanie umorzenia dobrowolnego akcji 2.000.000 zł;2) następnie podjęto uchwałę o nabyciu akcji własnych celem ich umorzenia od akcjonariusza z utworzonego kapitału rezerwowego za kwotę 2.000.000 zł (wartość nominalna tych akcji to 200.000 zł 4000 akcji, każda o wartości nominalnej 50 zł);3) wypłacono akcjonariuszowi kwotę 2.000.000 zł;4) podjęto uchwałę o umorzeniu 4000 akcji własnych nabytych za wynagrodzeniem w wysokości 2.000.000 zł; w związku z umorzeniem akcji własnych obniżono kapitał zakładowy spółki o 200.000 zł.Czy te zdarzenia rodzą jakiekolwiek obowiązki podatkowe po stronie spółki?

Odpowiedź:
W przedstawionej sytuacji spółka może być obowiązana do sporządzenia akcjonariuszowi informacji PIT-8C (jest tak, jeżeli akcjonariusz, który zbył akcje w celu umorzenia, jest osobą fizyczna). Jest to jedyny obowiązek podatkowy, który ciążyć może na spółce.
Uzasadnienie:
W określonych przepisami sytuacjach osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać zryczałtowany podatek dochodowy. Dotyczy to, między innymi, dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (zob. art. 26 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., oraz art. 41 ust. 4 w zw. z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.).
Należności, o których mowa w pytaniu, czyli należności z tytułu odpłatnego zbycia akcji spółce akcyjnej w celu ich umorzenia (należności takie powstają w przypadku umorzenia dobrowolnego), nie należą jednak do należności ze wskazanych tytułów. Jest to sytuacja odmienna od istniejącej przed 1 stycznia 2011 r., kiedy to dochody z tego tytułu należały do dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych (zob. art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym do końca 2010 r. oraz art. 24 ust. 5 pkt 2 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do końca 2010 r.), co powodowało, że spółki akcyjne nabywające akcje w celu umorzenia (w ramach umorzenia dobrowolnego) obowiązane były do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego.
A zatem obecnie spółki akcyjne nabywające akcje w celu ich umorzenia (w ramach umorzenia dobrowolnego) nie są obowiązane do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego (podatek dochodowy od dochodu ze zbycia akcji w celu umorzenia rozliczany jest samodzielnie przez akcjonariuszy). Spółki takie obowiązane są jedynie – jeżeli nabywają akcje w celu umorzenia od akcjonariuszy będących osobami fizycznymi – do sporządzania akcjonariuszom informacji PIT-8C (obowiązek ten wynika z art. 39 ust. 3 u.p.d.o.f.).
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić pragnę, że – zważywszy, iż przeznaczenie środków z kapitału zapasowego na utworzenie kapitału rezerwowego przeznaczonego na sfinansowanie umorzenia dobrowolnego akcji nie wywołało żadnych skutków podatkowych – jedynym obowiązkiem podatkowym spółki może być w przedstawionej sytuacji sporządzenie akcjonariuszowi informacji PIT-8C. Obowiązek ten wystąpi, jeżeli akcjonariusz jest osobą fizyczną.
Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 12 lutego 2015 r.