Spółka otrzymała postanowienie z sądu o zakończeniu postępowania układowego z wierzycielami. Spółka w dacie uprawomocnienia się postanowienia o wykonaniu warunków układu zaliczy umorzoną część zobowiązań na kapitał zapasowy spółki.
Czy spółka od umorzonej części zobowiązań powinna zapłacić PCC?
Ponieważ w wyniku zaliczenia umorzonej części zobowiązań na kapitał zapasowy spółki nie dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, czynność ta nie podlega opodatkowaniu PCC.
W pytaniu nie wyjaśniono o jaką spółkę chodzi. Jeżeli jest to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, wówczas zastosowanie mają przepisy Tytułu III "Spółki kapitałowe" Działu I "Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - dalej k.s.h., w tym art. 260 § 1 k.s.h. stanowiącego, iż uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki).
O kapitale zapasowym mowa jest też w art. 154 § 3 oraz art. 192 k.s.h. Na ich mocy udziały w spółce nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Z kolei kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.
Gdyby chodziło o spółkę akcyjną obowiązują przepisy Tytułu III "Spółki kapitałowe" Działu II "Spółka akcyjna" k.s.h., w tym art. 396 oraz art. 442 § 1 k.s.h. stanowiące, iż:
na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego,
do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji,
do kapitału zapasowego wpływają również dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat,
statut może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (kapitały rezerwowe),
o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym,
walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na to środki z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, jeżeli mogą być one użyte na ten cel (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki), w tym także z kapitałów rezerwowych utworzonych w przypadku określonym w art. 457 § 2 k.s.h., kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, które zgodnie ze statutem nie mogą być przeznaczone do podziału między akcjonariuszy oraz z kapitału zapasowego.
Z powyższego wynika, że podwyższenie kapitału zapasowego nie powoduje automatycznie podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Do podwyższenia kapitału zakładowego dojdzie dopiero w chwili przeznaczenia na ten cel środków z kapitału zapasowego, czy to w drodze uchwały wspólników sp. z o.o., czy też uchwały walnego zgromadzenia S.A.
Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c. - podatkowi podlegają zmiany umowy spółki, co do zasady jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przy czym na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c. w przypadku spółki kapitałowej za zmianę umowy spółki uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.
Skoro zatem w wyniku zaliczenia umorzonej części zobowiązań na kapitał zapasowy spółki nie dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, tym samym nie powoduje to zmiany umowy spółki w rozumieniu art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c., a więc czynność taka nie podlega opodatkowaniu.
Podobnie, tyle że w odniesieniu do spółki jawnej, wyjaśnił Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy - w interpretacji indywidualnej z dnia 30 grudnia 2009 r., ITPB2/436-146/09/MK, http://sip.mf.gov.pl.
Czy spółka od umorzonej części zobowiązań powinna zapłacić PCC?
Ponieważ w wyniku zaliczenia umorzonej części zobowiązań na kapitał zapasowy spółki nie dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, czynność ta nie podlega opodatkowaniu PCC.
W pytaniu nie wyjaśniono o jaką spółkę chodzi. Jeżeli jest to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, wówczas zastosowanie mają przepisy Tytułu III "Spółki kapitałowe" Działu I "Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - dalej k.s.h., w tym art. 260 § 1 k.s.h. stanowiącego, iż uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki).
O kapitale zapasowym mowa jest też w art. 154 § 3 oraz art. 192 k.s.h. Na ich mocy udziały w spółce nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Z kolei kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.
Gdyby chodziło o spółkę akcyjną obowiązują przepisy Tytułu III "Spółki kapitałowe" Działu II "Spółka akcyjna" k.s.h., w tym art. 396 oraz art. 442 § 1 k.s.h. stanowiące, iż:
na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego,
do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji,
do kapitału zapasowego wpływają również dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat,
statut może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (kapitały rezerwowe),
o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym,
walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na to środki z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, jeżeli mogą być one użyte na ten cel (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki), w tym także z kapitałów rezerwowych utworzonych w przypadku określonym w art. 457 § 2 k.s.h., kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, które zgodnie ze statutem nie mogą być przeznaczone do podziału między akcjonariuszy oraz z kapitału zapasowego.
Z powyższego wynika, że podwyższenie kapitału zapasowego nie powoduje automatycznie podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Do podwyższenia kapitału zakładowego dojdzie dopiero w chwili przeznaczenia na ten cel środków z kapitału zapasowego, czy to w drodze uchwały wspólników sp. z o.o., czy też uchwały walnego zgromadzenia S.A.
Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c. - podatkowi podlegają zmiany umowy spółki, co do zasady jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przy czym na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c. w przypadku spółki kapitałowej za zmianę umowy spółki uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.
Skoro zatem w wyniku zaliczenia umorzonej części zobowiązań na kapitał zapasowy spółki nie dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, tym samym nie powoduje to zmiany umowy spółki w rozumieniu art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c., a więc czynność taka nie podlega opodatkowaniu.
Podobnie, tyle że w odniesieniu do spółki jawnej, wyjaśnił Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy - w interpretacji indywidualnej z dnia 30 grudnia 2009 r., ITPB2/436-146/09/MK, http://sip.mf.gov.pl.