Pytanie

Czy należy opodatkować wyjazd pracowników zakładu na pielgrzymkę?
Część załogi jedzie służbowo, a inni prywatnie.
Jak rozliczyć transport?

Odpowiedź

W przypadku gdy nie można zastosować zwolnienia z podatku, a spółka zakupuje świadczenia transportowe i koszty można bezpośrednio przyporządkować danemu pracownikowi (np. imienny bilet), to wartością przysporzenia majątkowego pracownika opodatkowanego podatkiem dochodowym jest jednostkowa cena nabycia (wartość biletu). W pozostałych przypadkach stanowisko organów podatkowych zakłada "matematyczne" wyliczenie wartości przysporzenia poprzez podzielenie wartości globalnej zakupionych świadczeń (np. usługa wynajęcia autokaru) przez liczbę pracowników faktycznie uczestniczących w pielgrzymce.

Uzasadnienie

Sfinansowanie pracownikom wyjazdu na pielgrzymkę stanowi formą nieodpłatnego świadczenia. W świetle art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jeżeli rzeczywiście część pracowników udaje się na pielgrzymkę w ramach obowiązków służbowych – co w mojej opinii może budzić wątpliwości - to można rozważyć zwolnienie, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.p.d.o.f. Mianowicie wolne od podatku są bowiem diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Takim odrębnymi przepisem jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167) – dalej r.p.s. Tak więc, pracodawca może rozważyć zastosowanie powyższego zwolnienia, pod warunkiem, że pracownik udający się na pielgrzymkę wykonuje obowiązki służbowe.

Jeżeli nie ma możliwości zastosowania zwolnienia, przysporzenie z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia stanowi przychód ze źródła stosunku pracy, o którym mowa którym w art. 10 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. Wynika to z brzmienia art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., w świetle którego przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Na podstawie art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy, to wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców. Wartość innych nieodpłatnych świadczeń (lub świadczeń częściowo odpłatnych) ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b u.p.d.o.f.

Na bazie tych przepisów, wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W przypadku gdy spółka zakupuje świadczenia transportowe i koszty można bezpośrednio przyporządkować danemu pracownikowi (np. imienny bilet), to wartością przysporzenia majątkowego pracownika opodatkowanego podatkiem dochodowym jest jego jednostkowa cena nabycia (wartość biletu). W pozostałych przypadkach stanowisko organów podatkowych (ugruntowane uchwałą NSA w sprawie pakietów medycznych) zakłada "matematyczne" wyliczenie wartości przysporzenia poprzez podzielenie wartości globalnej zakupionych świadczeń (np. usługa wynajęcia autokaru) przez liczbę uczestników (pracowników faktycznie uczestniczących w pielgrzymce).