Czy mogę wprowadzić do ewidencji środków trwałych samochód sprowadzony z zagranicy, zakupiony od osoby prywatnej?
W urzędzie skarbowym musiałem złożyć oświadczenie, że nie będę wykorzystywał go w działalności gospodarczej.
Czy postępowanie urzędu było słuszne?

Prowadzę działalność: praktyka lekarska (czyli zwolniona z VAT).

Nie ma przeszkód, aby uznał Pan przedmiotowy samochód za środek trwały i wprowadził go Pan do ewidencji środków trwałych. Żądanie przez urząd skarbowy złożenia oświadczenia o wskazanej treści było w przedstawionej sytuacji bezpodstawne.

Amortyzacji podlegają, m.in., środki trwałe, czyli składniki majątku stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (zob. art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.).

Jeśli przedmiotowy samochód spełnia powyższe wymogi (w szczególności został zarejestrowany lub czasowo zarejestrowany w Polsce), nie ma przeszkód, aby uznać go za środek trwały w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i wprowadzić go do ewidencji środków trwałych. W szczególności przeszkodą ku temu nie jest fakt, że w związku z jego sprowadzeniem do Polski złożył Pan w urzędzie skarbowym oświadczenie, iż nie będzie go Pan wykorzystywał w działalności gospodarczej.

Oświadczenia, o którym mowa, urząd skarbowy zażądał zapewne dlatego, że przedmiotowy samochód został sprowadzony z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, co oznaczać mogło wystąpienie podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT tzw. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (zob. art. 5 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej u.p.t.u.). Nie dotyczyło to jednak przedstawionego przypadku, gdyż - jak wynika z treści pytania - samochód został nabyty od osoby prywatnej, a więc osoby niebędącej podatnikiem VAT. Wyłączyło to możliwość wystąpienia u Pana wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (zob. art. 9 ust. 2 pkt 2 u.p.t.u.), a tym samym zasadność żądania przez urząd skarbowy przedmiotowego oświadczenia.

Na marginesie pragnę zauważyć, że nawet gdyby przedmiotowy samochód został nabyty w innym państwie członkowskim od podatnika, złożenie oświadczenia, o którym mowa, nie wyłączałoby możliwości uznania przez Pana tego samochodu za swój środek trwały. Rozpoczęcie wykorzystywania samochodu w działalności gospodarczej mogłoby co najwyżej stanowić dla urzędu skarbowego przesłankę do uznania, że sprowadzenie samochodu do Polski stanowiło dla Pana wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, od którego był Pan obowiązany naliczyć i odprowadzić polski VAT.
Faktury wewnętrzne są dokumentami wystawianymi wyłącznie dla celów VAT. Podstawą zapisów w PKPiR, jak również podstawą ujęcia środków trwałych w ewidencji środków trwałych, są w przypadku zakupów dokonywanych od zagranicznych podatników wystawione przez nich rachunki i faktury, zaś w przypadku zakupów dokonywanych od osób prywatnych - umowy sprzedaży zawarte z tymi osobami. A zatem w przypadku wprowadzenia przedmiotowego samochodu do środków trwałych, nie musi Pan wystawiać faktury wewnętrznej dokumentującej jego wewnątrzwspólnotowe nabycie.
Faktura wewnętrzna dokumentująca wewnątrzwspólnotowe nabycie samochodu (nie jednak z tytułu wprowadzenia go do środków trwałych, a więc nie z datą jego wprowadzenia na stan, lecz z tytułu wystąpienia tego wewnątrzwspólnotowego nabycia, a więc z datą jego wystąpienia) powinna była zostać w przedstawionej sytuacji wystawiona, jeśli zakupu samochodu dokonał Pan od zagranicznego podatnika (nie zaś od osoby prywatnej, o czym mowa w treści pytania) dla potrzeb prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W takiej sytuacji podatek należny naliczony na tej fakturze nie podlegałby odliczeniu (gdyż nie jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT z związku z wykonywaniem wyłącznie czynności zwolnionych przedmiotowo od podatku), a więc powiększyłby wartość początkową samochodu jako Pańskiego środka trwałego (zob. art. 22g ust. 3 u.p.d.o.f.).