System zakłada, że jeżeli kontrahent się na to zdecyduje, będzie miał możliwość dokonania podziału kwoty wynagrodzenia swojego dostawcy na dwa strumienie płatności: 
- kwotę netto, która, tak jak dotychczas, zasili zwykły rachunek, oraz
- kwotę VAT, która wpłynie na konto VAT.

Split payment a zwrot różnicy podatku na rachunek VAT >>

Konsekwencje stosowania split paymentu

Właściciel rachunku VAT będzie miał ograniczony dostęp do konta, mianowicie środki z rachunku będzie można wypłacić wyłącznie na rachunek VAT kontrahenta lub urzędu skarbowego – celem uregulowania zobowiązania VAT. Jedną z istotnych konsekwencji wejścia w życie przepisów jest pogorszenie się płynności przedsiębiorców, których klienci korzystają ze split paymentu. Przeanalizowaliśmy to zagadnienie, aby sprawdzić,jakie czynniki najsilniej wpływają na pozycję płynnościową przedsiębiorstw, skutkiem czego skonstruowaliśmy narzędzie Crido-CashFlow-Controler. Wnioski z analiz zostały wskazane w raporcie Crido „Podzielona płatność VAT – jak modelować płynność finansową w firmie?”. Poniżej krótkie podsumowanie kluczowych wniosków.

Siła przetargowa wobec dostawców i klientów

Siła przetargowa wobec dostawców i klientów przedsiębiorstwa ma bezpośrednie przełożenie na skutki płynnościowe wywoływane przez split payment. Należy przy tym zwrócić uwagę, że dobrowolność stosowania podzielonej płynności może być pozorna – sygnały z rynku raczej wskazują, że duże spółki skarbu państwa oraz podmioty działające w branżach „wrażliwych” na wyłudzenia VAT, będą stosować split payment i konsekwentnie spowodują, że stanie się on powszechny. 

Specyfika rachunku VAT w obliczu mechanizmu podzielonej płatności >>

Tym niemniej dla spółek, w przypadku których większa liczba klientów niż dostawców będzie rozliczać się w formie podzielonej płatności, skutkiem może być ciągła kumulacja środków na rachunku VAT. Efekt jest tym silniejszy im niższa marżowość działalności spółki.

Wniosek o uwolnienie środków

Istnieje możliwość złożenia wniosku o uwolnienie środków z rachunku VAT. W tym przypadku urząd ma 60 dni na odpowiedź, należy jednak mieć na uwadze, że regularne wnioski o uwolnienie środków z rachunku VAT powinny iść w parze z gotowością do kontroli skarbowej.

Efektywniejsze z punktu widzenia płynności może być przekonanie części klientów do rozliczania się w tradycyjny sposób. Z naszych analiz wynika, że w niektórych przypadkach niewielki spadek odsetka klientów płacących w formule podzielonej płatności może rozwiązać problem kumulowania się środków na koncie VAT. Ustalenie poziomu wartości progowej może stanowić wyzwanie, gdyż jest ona uzależniona od wielu czynników (marżowości biznesu, terminów płatności, udziału sprzedaży lub zakupów krajowych itd.), tym niemniej skutkiem jej wyznaczenia może być konkluzja, że wystarczy przekonanie kilku istotnych klientów spółki do rozliczania się metodą tradycyjną, aby zminimalizować negatywne skutki płynnościowe split paymentu.

Nakłady inwestycyjne wyczyszczą VAT

Intuicyjnie może się wydawać, że wysokie jednorazowe wydatki inwestycyjne (jeżeli oczywiście płatność następuje w ramach podzielonej płatności) umożliwiają „wyczyszczenie” konta VAT.
Takie rozwiązanie naturalnie będzie mieć pozytywny wpływ na środki zgromadzone na koncie VAT, ale w wielu przypadkach efekt może być krótkotrwały, a problem zamrożonych środków może powrócić po kilku miesiącach ze zwiększoną siłą. W przypadku występowania nadwyżki VAT naliczonego nad należnym dotychczasową praktyką rynkową było przeniesienie tej nadwyżki na kolejne okresy rozliczeniowe, zamiast występowania o zwrot. Zakładając stabilny poziom wpływów i wydatków w okresie występowania nadwyżki, środki wpływające na konto VAT nie będą zagospodarowywane poprzez płatności do urzędu skarbowego. Konsekwentnie wartość środków zgromadzonych na koncie VAT może stale się zwiększyć.

Może wydawać się, że mechanizm podzielonej płatności VAT oznacza przede wszystkim dodatkowe obowiązki dla osób zajmujących się rozliczeniami z kontrahentami, ale nie jest czynnikiem, który istotnie wpływa na działalność firmy. W istocie split payment dotknie szeregu elementów wykraczających poza techniczną obsługę rachunków bankowych, a w szczególności kwestie płynności finansowej oraz zarządzania relacjami z nabywcami.

Rafał Brodecki, manager w zespole modelowania finansowego i wycen w Crido Taxand