Podatnik prowadzi sklepy spożywcze rozlicza się z mężem na PIT-36. Mąż nie pracuje, jest osobą współpracującą. W listopadzie 2010 r. biorą rozwód.
W jaki sposób te osoby się będą rozliczać za rok 2010?
W opisanych okolicznościach za rok podatkowy 2010 podatnicy powinni rozliczyć się indywidualnie.
W podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą jest, że każda osoba podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tak stanowią regulacje art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.
Małżonkowie mogą jednak rozliczyć się wspólnie. Wspólne opodatkowanie jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem. Na możliwość wspólnego opodatkowania małżonków wskazują regulacje art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f. Powołana regulacja stanowi, że małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów.
Powyższa regulacja wskazuje, że jednym z podstawowych uprawnień małżonków jest prawo do wspólnego rozliczenia dochodów w jednym zeznaniu rocznym. Jest to uprawnienie uzasadnione charakterem małżeństwa, które w większości przypadków stanowią ekonomiczną jedność.
Ustawa jednak nakłada ściśle określone warunki, które muszą być spełnione, aby małżonkowie mogli rozliczyć się wspólnie.
Jednym z tych warunków jest to, aby pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa przez cały rok podatkowy, za który składane jest zeznanie roczne. Ustanie ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej powoduje m.in. rozwód.
Kolejnym wymogiem jest to, aby małżonkowie pozostawali przez cały rok podatkowy związku małżeńskim. Związek małżeński ustaje m.in. w wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód.
Dla obu wskazanych powyżej warunków nawet jeden dzień nie pozostawania w roku podatkowym w związku małżeńskim, czy nie pozostawania w ustroju wspólności majątkowej wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia dochodów małżonków w jednym zeznaniu rocznym.
W opisanym przypadku w listopadzie nastąpi zarówno ustanie ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, jak i ulegnie rozpadowi samo małżeństwo. Z tego też względu za rok podatkowy 2010 r. małżonkowie nie mają prawa do wspólnego rozliczenia się; każdy z małżonków musi rozliczyć się indywidualnie.
Niemniej, w zeznaniu rocznym sporządzanym przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą powinny być odliczone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zapłacone zarówno za samego przedsiębiorcę, jak i osobę współpracującą. Regulacje art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a u.p.d.o.f. wskazują bowiem, że podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot składek zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących.
Podobnie jest w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do regulacji art. 27b ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f., podatek dochodowy ulega obniżeniu o kwotę składki zapłaconej w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących.
W jaki sposób te osoby się będą rozliczać za rok 2010?
W opisanych okolicznościach za rok podatkowy 2010 podatnicy powinni rozliczyć się indywidualnie.
W podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą jest, że każda osoba podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tak stanowią regulacje art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.
Małżonkowie mogą jednak rozliczyć się wspólnie. Wspólne opodatkowanie jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem. Na możliwość wspólnego opodatkowania małżonków wskazują regulacje art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f. Powołana regulacja stanowi, że małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów.
Powyższa regulacja wskazuje, że jednym z podstawowych uprawnień małżonków jest prawo do wspólnego rozliczenia dochodów w jednym zeznaniu rocznym. Jest to uprawnienie uzasadnione charakterem małżeństwa, które w większości przypadków stanowią ekonomiczną jedność.
Ustawa jednak nakłada ściśle określone warunki, które muszą być spełnione, aby małżonkowie mogli rozliczyć się wspólnie.
Jednym z tych warunków jest to, aby pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa przez cały rok podatkowy, za który składane jest zeznanie roczne. Ustanie ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej powoduje m.in. rozwód.
Kolejnym wymogiem jest to, aby małżonkowie pozostawali przez cały rok podatkowy związku małżeńskim. Związek małżeński ustaje m.in. w wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód.
Dla obu wskazanych powyżej warunków nawet jeden dzień nie pozostawania w roku podatkowym w związku małżeńskim, czy nie pozostawania w ustroju wspólności majątkowej wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia dochodów małżonków w jednym zeznaniu rocznym.
W opisanym przypadku w listopadzie nastąpi zarówno ustanie ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, jak i ulegnie rozpadowi samo małżeństwo. Z tego też względu za rok podatkowy 2010 r. małżonkowie nie mają prawa do wspólnego rozliczenia się; każdy z małżonków musi rozliczyć się indywidualnie.
Niemniej, w zeznaniu rocznym sporządzanym przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą powinny być odliczone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zapłacone zarówno za samego przedsiębiorcę, jak i osobę współpracującą. Regulacje art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a u.p.d.o.f. wskazują bowiem, że podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot składek zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących.
Podobnie jest w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do regulacji art. 27b ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f., podatek dochodowy ulega obniżeniu o kwotę składki zapłaconej w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących.