Pytanie
Czy od klienta zagranicznego możemy przyjąć więcej niż 15.000 gotówką?
Odpowiedź
Uważam, że można przyjmować w gotówce od klientów (przedsiębiorców) zagranicznych płatności dotyczące transakcji o wartości przekraczającej równowartość 15.000 zł. Ministerstwo Finansów reprezentuje jednak w tej kwestii odmienne stanowisko.
Uzasadnienie
Z dniem 1.01.2017 r. nastąpiło obniżenie limitu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – dalej u.s.d.g. Spowodowało to, że obecnie znacznie częściej niż do końca 2016 r. przedsiębiorcy są obowiązani do dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Obowiązek taki obecnie istnieje, jeżeli:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Obniżeniu wskazanego limitu towarzyszyło dodanie art. 22p ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15d ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które zawierają przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych z naruszeniem obowiązku dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Ta zmiana ma jednak w rozpatrywanym przypadku drugorzędne znaczenie, gdyż chodzi o dokonywaną przez Państwa sprzedaż, a nie zakupy.
Mając to na uwadze zauważyć pragnę, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie (zob. art. 1 u.s.d.g.). Jednocześnie art. 5 pkt 3 u.s.d.g. określa definicję przedsiębiorcy zagranicznego nie poprzez wskazanie, że jest to przedsiębiorca, lecz poprzez wskazanie, że jest to osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą lub obywatel polski wykonującego działalność gospodarczą za granicą. Prowadzi to według mnie do wniosku, że przedsiębiorcy zagraniczni nie są przedsiębiorcami w rozumieniu art. 22 u.s.d.g., a w konsekwencji w przypadku transakcji dokonywanych z takimi przedsiębiorcami nie obowiązuje warunek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Uważam zatem, że w świetle art. 22 u.s.d.g. można przyjmować w gotówce od klientów (przedsiębiorców) zagranicznych płatności dotyczące transakcji o wartości przekraczającej równowartość 15.000 zł.
Zastrzec jednak należy, że odmienne stanowisko w tej kwestii zajęło Ministerstwo Finansów w piśmie z 8.02.2017 r., DD6.054.4.2017; pismo to stanowi odpowiedź na interpelację nr 9278), w którym czytamy, że "wprawdzie ustawa [u.s.d.g. – przyp. aut.] nie nakłada obowiązków na przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą poza terytorium RP, nie oznacza to jednak, że pojęcie przedsiębiorcy w rozumieniu omawianej ustawy ogranicza się wyłącznie do przedsiębiorców wykonujących działalność w Polsce. Mając na uwadze powyższe, zasadnym jest, aby dokonywanie płatności przez przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą na terytorium RP z przedsiębiorcą zagranicznym odbywało się w oparciu o przepis art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej". Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, między innymi, że podatnicy dokonujący na rzecz zagranicznych kontrahentów płatności w gotówce dotyczących transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł nie mogą ponoszonych kosztów zaliczać do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
Wskazać ponadto należy, że do przedsiębiorców przyjmujących płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15.000 euro (również gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji) mają zastosowanie przepisy ustawy z 16.11.2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – dalej u.p.p.p.. Wynika to z art. 2 pkt 1 lit. t u.p.p.p. i dotyczy to również przedsiębiorców przyjmujących płatności w gotówce od kontrahentów zagranicznych. W związku z tym doradzałbym unikanie przyjmowania w gotówce płatności za towary o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15.000 euro (wiąże się z tym bowiem szereg obowiązków określonych przepisami u.p.p.p.).
