Jesteśmy firmą produkcyjną, czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym na potrzeby VAT-UE. W ostatnim czasie złożyliśmy ofertę w przetargu w Indiach. W tym celu niezbędne było również złożenie gwarancji bankowej, którą w naszym imieniu złożył nasz większościowy udziałowiec z Hiszpanii (wystawcą był jeden z banków hiszpańskich). W kwietniu otrzymaliśmy od naszego udziałowca fakturę obciążającą nas kosztami tej gwarancji za okres od 1 kwietnia do 30 czerwca 2010 r. Wyjaśnili nam jednocześnie, że jest to przeniesienie kosztów bankowych jakimi obciążył ich bank hiszpański.
Czy powinniśmy potraktować tę usługę jako import usług i wystawić fakturę ze stawką zwolnioną odpowiednią dla usług finansowych, czy też nie będzie to podlegało podatkowi od towarów i usług?
W przedstawionym stanie faktycznym trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy mamy do czynienia z usługą a w konsekwencji, czy wystąpi import usług. Podatnik powinien przeanalizować zapisy umowy zawartej z kontrahentem i treść otrzymanej faktury.
Z przedstawionego pytania wynika, że większościowy udziałowiec polskiej firmy, firma hiszpańska, przenosi koszty gwarancji bankowej, którą złożyła w przetargu, gdzie startuje polska firma. Jest to przeniesienie kosztów bankowych jakimi bank hiszpański obciążył spółkę hiszpańską.
Tak naprawdę to przedstawiony stan faktyczny jest niepełny, spółka nic nie napisała o umowie, czy w ogóle jest zawarta taka umowa na okoliczność pokrywania kosztów przez polską spółkę, tu ważne jest co zawierają zapisy umowy. Jednocześnie spółka podaje, że firma hiszpańska wystawia fakturę (obciążającą kosztami tej gwarancji), jednak nic nie mówi czy z podatkiem i czy ewentualnie na fakturze znajdują się adnotację, że podatek rozliczy nabywca. Na fakturach powinny znajdować się adnotacje z powołaniem się na przepisy hiszpańskiej ustawy o VAT lub dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1) - dalej dyrektywa VAT, z których powinno wynikać na jakie przepisy powołuje się firma hiszpańska. Ewentualnie powinna znajdować się adnotacja, że "podatek rozliczy nabywca".
Analizując przedstawiony stan faktyczny należałoby się zastanowić, czy nie mamy do czynienia z refakturowaniem usług.
Refakturowanie jest określeniem wystawiania faktur, które przenoszą wydatki na osobę trzecią. Odwołując się do art. 28 dyrektywy VAT - w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, uczestniczy w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi.
Praktyka i orzecznictwo wykształciło zasady dokonywania refakturowania. Przedmiotem refakturowania mogą być wyłącznie usługi, refakturowanie nie zmienia charakteru prawnego usługi. Z umowy między kontrahentami powinna wynikać możliwość refakturowania usług, refakturujący nie korzysta z danej usługi, a odbiorcą usługi jest podmiot, na którego usługa ta jest refakturowana.
Ze świadczeniem usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. mamy do czynienia wtedy, gdy dochodzi do wykonania określonej czynności, istnieje jej odbiorca i w zamian za świadczenie występuje odpłatność.
Jeśli podatnik uzna, że jest to usługa to należy mieć na uwadze definicję importu usług.
Zgodnie z art. 2 pkt 9 u.p.t.u. – przez import usług należy rozumieć świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca. Odnosić to należy do podatnika będącego usługobiorcą usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę (miejsce zamieszkania lub pobytu) poza terytorium kraju.
Jak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u. podatnikiem jest podmiot będący usługobiorcą usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsce zamieszkania lub stałego miejsce prowadzenie działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Stosownie do art. 28b ust. 1 u.p.t.u. miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.
Zatem jeśli uznamy, że w opisanej sytuacji mówimy o usłudze, to będzie to import usługi i podmiotem obwiązanym do rozliczenia podatku będzie polska spółka.
A propos stawki podatku to należy zauważyć, że w pytaniu podatnik nie wskazał według jakiego grupowania PKWiU ta usług jest klasyfikowana.
W celu ustalenia prawidłowej stawki VAT na świadczoną usługę podatnik winien zwrócić się do urzędu statystycznego z wnioskiem o dokonanie prawidłowej klasyfikacji.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do u.p.t.u. Stosownie do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi zakwalifikowane do PKWiU – sekcja J ex (65-67) tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:
1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 u.p.t.u.,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 u.p.t.u.,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
Jednak bez dokonanej klasyfikacji trudno tu jednoznacznie wskazać w jakim grupowaniu PKWiU należałoby zaklasyfikować udzielenie gwarancji bankowej.

Zagrożenia
W pierwszej kolejności należy zaklasyfikować usługę do właściwej grupy PKWiU, bez klasyfikacji nie jest możliwe ustalenie właściwej stawki VAT.