Odpowiedź:
Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), dalej: u.p.t.u., podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Przepisy mówią wprost o ewidencjonowaniu „kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego”, stąd nie można wymagać od podatnika dodatkowych obowiązków, nie znajdujących pokrycia bezpośrednio w przepisach prawa podatkowego.
Przykładowo w obliczu braku faktury dokumentującej nabycie towarów bądź usług, podatnik nie tylko „nie musi”, ale nawet nie ma prawa wykazywania takiej faktury w ewidencji (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13.05.2017 r., 1061-IPTPP3.4512.79.2017.3.JM).
Również w interpretacji z 29.11.2016 r., 1462-IPPP2.4512.700.2016.1.KOM, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że: „Ewidencja jest odzwierciedleniem stanu rzeczywistego, powinna zatem obejmować wszystkie dokonane przez podatnika czynności podlegające opodatkowaniu jak i dane dotyczące podatku naliczonego podlegającego odliczeniu. Dane, które podatnik wpisuje do deklaracji podatkowej składanej w urzędzie skarbowym, stanowią odzwierciedlenie danych wynikających z prowadzonej przez niego ewidencji sprzedaży i ewidencji zakupów VAT. W świetle art. 109 ust. 3 ustawy, Wnioskodawca jest zobowiązany prowadzić ewidencję dotyczącą podatku od towarów i usług w taki sposób, aby ewidencja ta zawierała wszystkie dane niezbędne do poprawnego sporządzenia deklaracji podatkowej”.
W konsekwencji podatnik nie naraża się na zarzut nierzetelnej ewidencji w przypadku porównania JPK sprzedawcy z JPK nabywcy. Organy podatkowe co najwyżej sprawdzą tę kwestię czy wezwą do wyjaśnień, ale po udzieleniu wyjaśnień nie będą mogły podważać postępowania podatnika.
Uzasadnienie:
Warto ogólniej zauważyć, że w sytuacji różnic między JPK kontrahentów organy podatkowe zyskują „oręż” do zwalczania nadużyć podatkowych, np.:
– sprzedawca nie wykazał VAT należnego, a nabywca wykazał naliczony,
– podmioty wykazały transakcję w innym samym okresie rozliczeniowym (co nierzadko może być jednak usprawiedliwione ze względu np. na późniejsze otrzymanie faktury bądź odliczenie w miesiącu następnym stosownie do art. 86 ust. 11 u.p.t.u.),
– występują rozbieżności między wartością sprzedaży wykazaną u sprzedawcy i wykazaną u nabywcy.
Ogólnie różnice między JPK kontrahentów mogą prowadzić do wszczęcia czynności sprawdzających, kontroli podatkowych (bądź celno-skarbowych) czy postępowań podatkowych w celu wyjaśnienia sytuacji. Sprawdzeniu podlega zarówno to, czy chodzi tylko o błąd w JPK, jak i to, czy prawidłowo rozliczono się z fiskusem.
Marcin Andrzejowicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 26.05.2017 r.
Czy jeśli w rejestrze zakupów podatnik nie ujmie faktury, z której nie odlicza VAT, to naraża się na zarzut nierzetelnej ewidencji?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoCzy istnieje obowiązek wykazania każdej faktury opodatkowanej podatkiem VAT w rejestrze zakupów, jeśli np. nie odliczamy podatku VAT? Czy w związku z JPK narażam się na zarzut nierzetelnej ewidencji w przypadku porównania JPK sprzedawcy z JPK nabywcy?
