Czy jednorazowe usługi polegające na wykonaniu kosztorysu dla kontrahenta z Francji mogą być opodatkowane ryczałtowo w Polsce?
Czy trzeba się rejestrować we Francji?
Jakie będą skutki podatkowe w VAT?

Przychód z wykonania (choćby jednorazowo) usługi sporządzenia kosztorysu inwestycji budowlanej nie może być opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Szczegóły oraz odpowiedzi na pozostałe pytania znajdują się w uzasadnieniu.


Usługę wykonania kosztorysu inwestycji budowlanej na gruncie stosowanej dla celów podatkowych PKWiU z 1997 r. należy według mnie zaliczyć do usług architektonicznych i inżynierskich (PKWiU 74.2). Uzyskanie przychodu z tytułu świadczenia takich usług (tj. usług architektonicznych i inżynierskich) wyłącza możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (zob. art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e) w zw. z poz. 15 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm. - dalej u.z.p.d.o.f.).

A zatem przychód z wykonania (choćby jednorazowo) usługi sporządzenia kosztorysu inwestycji budowlanej nie może być opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Co więcej, uzyskanie takiego przychodu skutkuje utratą (w dniu uzyskania tego przychodu) prawa do korzystania przez podatnika z opodatkowania w formie ryczałtu i koniecznością opłacania przez niego od tego dnia podatku dochodowego na zasadach ogólnych (zob. art. 8 ust. 3 u.z.p.d.o.f.).

Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że w celu wykonania takiej usługi nie jest konieczne rejestrowanie działalności gospodarczej we Francji (nawet jeśli kosztorys dotyczy inwestycji budowlanej, która ma być wykonana na terytorium Francji). Na terytorium Unii Europejskiej obowiązuje swoboda świadczenia usług, a w konsekwencji polscy przedsiębiorcy mogą świadczyć swoje usługi na terytoriach innych państw członkowskich (np. we Francji) bez rejestracji działalności gospodarczej w tych państwach.

Jeśli chodzi o skutki w podatku VAT możliwe są trzy scenariusze. Po pierwsze, chodzić może o sporządzenie kosztorysu inwestycji budowlanej o nieustalonej jeszcze lokalizacji. W takim przypadku miejsce świadczenia usługi wykonania kosztorysu tej inwestycji dla francuskiego kontrahenta znajdować się będzie na terytorium Francji (na podstawie art. 27 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 27 ust. 4 pkt 3 lit. d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej u.p.t.u.).

Po drugie, chodzić może o sporządzenie kosztorysu inwestycji budowlanej zlokalizowanej na terytorium Francji. Również w takiej sytuacji miejsce świadczenia usługi wykonania kosztorysu tej inwestycji znajdować się będzie na terytorium Francji (na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 u.p.t.u.).
Po trzecie, chodzić może o sporządzenie kosztorysu inwestycji budowlanej znajdującej się na terytorium Polski. W takim przypadku miejsce świadczenia usługi wykonania kosztorysu tej inwestycji znajdować się będzie na terytorium Polski (na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 u.p.t.u.).
W przypadku pierwszego i drugiego scenariusza świadczenie usługi wykonania kosztorysu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. W konsekwencji jej wykonanie winno zostać udokumentowane fakturą uproszczoną, o której mowa w § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), a więc fakturą bez stawki (lub ze stawką "NP", czyli "nie podlega") i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem. Faktura taka powinna zawierać francuski numer VAT kontrahenta oraz informację, że jest on zobowiązany do rozliczenia podatku jako nabywca usługi.

W przypadku trzeciego scenariusza świadczenie usługi wykonania kosztorysu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. W konsekwencji jej świadczenie dla francuskiego kontrahenta winno zostać udokumentowane "zwykłą" fakturą z podatkiem należnym naliczonym według stawki podstawowej 22%.