Przedmiotem sporu między stronami była kwestia zasadności nadania przez organy podatkowe decyzji organu podatkowego pierwszej instancji rygoru natychmiastowej wykonalności. Zdaniem podatnika, w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki do zastosowania rzeczonego rygoru. Odmiennego zdania były organy podatkowe.
Sprawa dotyczyła podatnika, któremu naczelnik urzędu skarbowego w listopadzie 2012 r. określił zobowiązanie podatkowe z tytułu odpłatnego zbycia 1 czerwca 2007 r. lokalu mieszkalnego. Organ pierwszej instancji nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności, z uwagi na zbliżający się upływ terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego określonego tą decyzją, który przypadał na koniec 2012 r. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie fiskus zwrócił uwagę na trudności w kontakcie z podatnikiem, a także na złożenie przez podatnika odwołania od wspomnianej decyzji i nieuiszczenie zobowiązania określonego tą decyzją. Z uwagi natomiast na bardzo krótki czas do upływu terminu przedawnienia, prowadzenie egzekucji stanie się niemożliwe.
Zdaniem podatnika, postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności zmierza do obejścia przez fiskusa przepisów dotyczących przedawnienia zobowiązania podatkowego. Według podatnika, sama okoliczność kończącego się okresu przedawnienia nie może stanowić uzasadnienia dla nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu, rację w sporze ma fiskus. Według sądu, fiskus prawidłowo ocenił, że przesłanka uzasadniająca nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej z listopada 2012 r. została zrealizowana, bowiem termin do upływu przedawnienia zobowiązania określonego tą decyzją, który przypadał na koniec 2012 r., był już krótszy niż trzy miesiące. A decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. Ponadto według sądu fiskus wykazał istnienie prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania określonego decyzją wymiarową. Jeśli bowiem okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące, to uprawdopodobnienie polega na wykazaniu, że zachodzą takie okoliczności faktyczne, które potwierdzają, że z tego powodu zobowiązanie podatkowe z decyzji nie zostanie wykonane. W aspekcie prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania podatkowego nie mają w tym przypadku żadnego znaczenia okoliczności faktyczne dotyczące wielkości majątku podatnika, jego zasobów finansowych, czy dotychczasowej postawy w zakresie uiszczania danin publicznoprawnych. Nawet przy bardzo dużym majątku, przekraczającym wielokrotnie wartość zobowiązań podatkowych określonych w decyzji organu pierwszej instancji, zobowiązanie to nie zostanie bowiem wykonane bez nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, albowiem wygaśnie na skutek przedawnienia.
Zdaniem sądu, skoro decyzja organu pierwszej instancji została wydana 5 listopada 2012 r., a termin przedawnienia zobowiązań podatkowych upływał z końcem 2012 r., a więc w granicach terminu do wydania decyzji przez organ drugiej instancji, to wielce prawdopodobne jest to, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane. Stosownie do art. 239a o.p. decyzja nieostateczna nie podlega bowiem wykonaniu. Dlatego należy uznać, że uprawdopodobniono, że zobowiązanie podatkowe z decyzji nieostatecznej nie zostanie wykonane. Nie zostanie wykonane, ponieważ zobowiązanie podatkowe ulegnie przedawnieniu z końcem 2012 r.
Sąd zwrócił też uwagę, że fiskus ma możliwość określania wysokości zobowiązania podatkowego do czasu upływu terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 70 § 1 o.p. Jak podkreślił, przepisy nie wykluczają możliwości wydawania decyzji wymiarowych na krótko przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Postępowanie takie, wprawdzie niepożądane, nie może być rozpatrywane w kategorii zawinienia czy opieszałości organu podatkowego.
Podsumowując sąd wskazał, że decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. Fiskus powinien więc tu wskazać na takie okoliczności stwarzające ryzyko niewykonania zobowiązania podatkowego, które wiążą się z krótszym niż 3-miesięcznym okresem jego przedawnienia. Taką okolicznością może być między innymi czas niezbędny do uzyskania przez decyzję nieostateczną waloru ostateczności.
Wyrok NSA z 15 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2903/13
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Ordynacja podatkowa. Komentarz
|