Co może zdarzyć się po sporządzeniu sprawozdania finansowego?

W czerwcu upływa termin zatwierdzenia sprawozdań finansowych. Od momentu ich sporządzenia do dnia akceptacji upływa jednak sporo czasu, w którym może wystąpić wiele istotnych zdarzeń. Opowiada o nich ekspert, Monika Borczyńska, Junior Audit Manager w Dziale Audytu w Baker Tilly Poland.

Ustawa o rachunkowości w sposób bardzo ogólny reguluje kwestię ujmowania zdarzeń, które wystąpiły po sporządzeniu sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem. Bardziej szczegółowych informacji należy szukać w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 7 - "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja".

Zdarzenia po dniu bilansowym można podzielić na dwie zasadnicze grupy:
a) dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy,
b) wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym.

Dowody stanu na dzień bilansowy

Do pierwszej grupy zdarzeń, a więc takich, które dostarczają dowodów istnienia określonego stanu na dzień bilansowy, zaliczyć można m.in. korekty przychodów ze sprzedaży za ubiegły rok. Także rozstrzygnięcia spraw sądowych, które potwierdzają lub zmieniają wysokość wykazanej na dzień bilansowy rezerwy na zobowiązanie jednostki bądź powodują powstanie zobowiązania, na które nie utworzono rezerwy, należą do pierwszej grupy zdarzeń. Podobnie jest z uzyskaniem informacji o tym, że na dzień bilansowy wartość składnika aktywów na skutek utraty wartości była niższa od wykazanej w księgach rachunkowych jednostki. Wreszcie ostatnim zdarzeniem dowodzącym istnienia określonego stanu na dzień bilansu, które warto wymienić są uzyskane przychody ze sprzedanych po dniu bilansowym aktywów, pomniejszone o koszty sprzedaży, które są niższe od wartości, w jakiej aktywa te figurują w księgach rachunkowych na dzień bilansowy.

Stan po dniu bilansowym

Nieco większą grupę zdarzeń stanowią takie, które wskazują na stan zaistniały już po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego. Należy do niej spadek wartości inwestycji posiadanych przez jednostkę w skutek zmiany ogólnej sytuacji rynkowej, a także zadeklarowanie dywidend należnych posiadaczom jej instrumentów kapitałowych. Zdarzeniem tego typu jest również połączenie jednostki z innym podmiotem gospodarczym. Na stan po dniu bilansowym wskazują też znaczące zakupy aktywów oraz przeznaczenie do sprzedaży lub znacząca ich sprzedaż przez jednostkę.

Zniszczenie przez pożar, powódź ważnego zakładu przedsiębiorstwa także uznaje się za tego typu zdarzenie. Podobnie jest w przypadku rozpoczęcia wdrażania restrukturyzacji podmiotu a nawet jedynie jego ogłoszenia. Ostatnie przykłady zdarzeń wskazujących na stan zaistniały po sporządzeniu sprawozdania stanowią: zaciągnięcie znaczących zobowiązań przez jednostkę oraz udzielenie przez nią wysokich gwarancji lub/i poręczeń.

Istotne czy nie?

Jeżeli przed dniem zatwierdzenia sprawozdania finansowego jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, jakie nastąpiły po dniu bilansowym i które zmieniają jej wiedzę o stanie istniejącym na dzień bilansowy, a skutki tych zdarzeń istotnie wpływają na obraz sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki za rok obrotowy, to skutki te odpowiednio uwzględnia w księgach rachunkowych i koryguje już sporządzone roczne sprawozdanie finansowe za rok obrotowy.

Natomiast jeżeli przed dniem zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego jednostka otrzymała informacje na temat zdarzeń wpływających na jej stan lub sytuację po dniu bilansowym i dane te mogą być istotne dla użytkowników rocznego sprawozdania finansowego, to w dodatkowych informacjach i objaśnieniach podmiot podaje lub aktualizuje już wykazane informacje albo ujawnia dla każdej kategorii zdarzeń informacje o:
a) rodzaju zdarzenia,
b) szacunkowej kwocie jego skutków finansowych lub stwierdza, że szacunek taki jest praktycznie niewykonalny.

Skutki zdarzeń zmieniających wiedzę jednostki o stanie na dzień bilansowy, o których otrzymała ona informacje po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, ale przed dniem jego zatwierdzenia, i których nie uznano za istotne, ujmuje się w rocznych księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, w którym dane te otrzymano.

****

O obowiązku złożenia sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego, związanymi z nim powinnościami oraz sankcjami w przypadku ich niespełnienia czytaj w komentarzu Mirosława Dawidziuka opublikowanym w Vademecum Głównego Księgowego.