Sprawa dotyczyła spółki, która wykorzystuje w działalności gospodarczej samochód osobowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Po ustalonym okresie płacenia rat leasingowych, spółka otrzyma fakturę, której zapłacenie przeniesie prawo własności do ww. samochodu na spółkę. Zgodnie z umową, faktura od firmy leasingowej opiewać będzie na kwotę 612 zł, stanowiącą cenę nabycia pomniejszoną VAT. Wartość rynkowa samochodu wynosi ponad 56 tys. zł. Wątpliwości spółki dotyczą kwestii sposobu ustalenia wartości początkowej samochodu osobowego, w sytuacji skorzystania z opcji nabycia przedmiotu leasingu.

Samochód nadal będzie bowiem wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w okresie dłuższym niż rok. Spółka zapytała więc fiskusa czy właściwą będzie wartość ustalona w dacie wykupu według ceny rynkowej, czyli w kwocie ponad 56 tys., ceny nabycia, w wysokości 612,00 zł zgodnie z fakturą.

Zdaniem spółki, wartością początkową samochodu wykupionego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego i wprowadzonego do ewidencji środków trwałych będzie wartość ustalona w dacie wykupu według ceny rynkowej, na podstawie wartości przyjętej do ubezpieczenia OC/AC, czyli tu w kwocie ponad 56 tys. zł. Fiskus się nie zgodził. Uznał, że wartość początkowa samochodu osobowego, w sytuacji, gdy spółka zadecyduje o jego wykupie po upływie ustalonego okresu umowy, powinna być ustalona zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, czyli w cenie nabycia wyrażonej na fakturze zakupowej. Organ zaznaczył, że podczas trwania umowy leasingu operacyjnego, spółka, jako korzystający ze środka trwałego na podstawie tejże umowy, rozpoznaje po swojej stronie koszty uzyskania przychodu, w postaci ponoszonych ustalonych opłat (rat leasingowych), których suma odpowiada wartości początkowej środka trwałego. Natomiast, wykup przedmiotu leasingu po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy, staje się odrębnym od samej umowy leasingu zdarzeniem prawnym, tj. umową sprzedaży. Korzystający jest jedynie uprawniony do zakupu przedmiotu leasingu, a niezobowiązany do dokonania tej czynności. Realizacja tego uprawnienia wymaga wyrażenia chęci jego odkupienia od finansującego. W związku z powyższym, wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu jest jego nabyciem w drodze kupna, a wartość wykupu – ceną jego nabycia, o której mowa w art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Przyjęcie stanowiska spółki skutkowałoby możliwością dwukrotnego ujęcia w kosztach uzyskania przychodów tego samego wydatku – raz w postaci uiszczanych opłat z tytułu rat leasingowych, a drugi raz w postaci odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wartości rynkowej środka trwałego, przyjętej do ubezpieczenia OC/AC.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 czerwca 2016 r., sygn. akt IBPB-1-3/4510-399/16/TS