Tak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 4 grudnia 2015 r. Sprawa dotyczyła spółki, która w poczet kosztów uzyskania przychodów zaliczyła odszkodowania z tytułu odstąpienia od umów najmu. Spółka należała do grupy kapitałowej i wspólnie z inną spółką wynajmowała powierzchnie biurowe, na podstawie trójstronnej umowy najmu zawartej z wynajmującym. Umowa najmu została zawarta na 6 lat i nie przewidywała możliwości skutecznego rozwiązana przed upływem tego okresu. Oznaczało to, że ani spółki, ani wynajmujący nie mieli możliwości skutecznego zakończenia umowy najmu przed jej wygaśnięciem.
Jednak w konsekwencji przeprowadzonej restrukturyzacji grupy kapitałowej konieczne okazało się rozdzielenie działalności operacyjnej obu spółek. Spółki w związku z prowadzonym podziałem postanowiły dostosować do nowych uwarunkowań i potrzeb biznesowych również kwestię korzystania z budynku. Po przeprowadzeniu stosownych analiz dotyczących poziomu wykorzystania powierzchni biurowej przez obie spółki oraz planów rozwoju działalności operacyjnej spółki podjęły decyzję o zmianie umowy najmu w taki sposób, aby spółka przeniosła swoje biura do innej lokalizacji, bardziej odpowiedniej dla jej obecnych potrzeb, a także możliwości ekonomicznych. Jedynym najemcą budynku pozostanie druga spółka z grupy kapitałowej.
Spółka występująca z umowy zgodziła się jednocześnie na zapłatę odszkodowania w kwocie odpowiadającej kwocie czynszu za rok. Odszkodowanie to miało rekompensować uszczerbek majątkowy, poniesiony przez drugą spółkę z grupy.
Spółka zapytała więc, czy wypłacona kwota odszkodowania stanowi koszt uzyskania przychodu. Sama uważa, że tak, ale fiskus się nie zgodził.
Spór rozstrzygnął WSA w Warszawie. Zdaniem sądu, przy ocenie dopuszczalności kwalifikowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu kar umownych i tzw. "odstępnego", należy przykładać szczególne znaczenie do rozumienia terminów "zachowanie" i "zabezpieczenie" źródła przychodów. A zabezpieczenie źródła przychodów należy rozumieć, jako koszty poniesione na ochronę istniejącego (podstawowego) źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób. Zdaniem sądu, to ograniczenie strat finansowych w postaci rezygnacji z wydatku, pomimo poniesienia pewnych kosztów, służy właśnie temu celowi.
Sąd wyraźnie podkreślił, że spółka nie chce likwidować prowadzonej działalności gospodarczej, lecz w związku z tymi okolicznościami decyduje się na wycofanie się z dotychczasowej lokalizacji, po to, by ograniczyć środki przeznaczone na najem powierzchni biurowych. Z tym wiąże się co prawda poniesienie pewnych kosztów (odszkodowanie związane z odstąpieniem od umowy), ale ich wysokość jest niższa niż przewidywane koszty związane z najmem powierzchni przez okres wynikający z umowy. Sąd wskazał, jednocześnie, że w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej poniesienie pewnych wydatków (zapłata kary umownej czy odszkodowania w postaci tzw. "odstępnego") może ograniczyć straty, które zachwiałyby możliwością uzyskiwania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Wskazuje to na zabezpieczenie źródła przychodów, o jakim mowa w treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Wyrok WSA w Warszawie z 4 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 610/15
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
|