Tak wynika z wyroku WSA w Poznaniu z 13 lutego 2014 r. W przedmiotowej sprawie spółka wskazała, że od wspólnika przyjęła długoterminową pożyczkę. Kwota udzielonych pożyczek przewyższa trzykrotność kapitału zakładowego spółki, a wspólnik - pożyczkodawca posiadał 98 proc. głosów na walnym zgromadzeniu. W związku z powyższym, spółka - zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT uznała, iż odsetki należne wspólnikowi w momencie wypłaty nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Wspólnik spółki dokonał jednak zbycia posiadanych udziałów na rzecz podmiotu niepowiązanego.

W oparciu o tak przedstawiony stan faktyczny spółka zadała fiskusowi pytanie czy zapłata odsetek od udzielonych przez byłego wspólnika pożyczek stanowić będzie dla spółki koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem spółki, tak, ponieważ nie posiada już żadnych powiązań z byłym udziałowcem. Jednak zdaniem fiskusa nie, ponieważ zmiana statusu wierzyciela (strony umowy) dokonana po dniu zawarcia umowy pożyczki nie skutkuje ponowną weryfikacją wystąpienia ograniczeń wynikających z niedostatecznej kapitalizacji, w odniesieniu do określenia rodzaju pożyczek nimi objętych - "udzielonych spółce przez". Zdaniem fiskusa dotychczasowy wierzyciel nie zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem.

Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu. Sąd podkreślił, że w sytuacji, gdy w dniu spłaty odsetek wierzycielem spółki, w wyniku zbycia udziałów przez kwalifikowanego pożyczkodawcę, jest podmiot inny niż wskazany w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, to zadłużenie w stosunku do kwalifikowanych podmiotów i ich udziałowców nie będzie w istocie przekraczało trzykrotności kapitału zakładowego, a tym samym przepis ten nie będzie miał zastosowania. Z treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT jednoznacznie wynika, że istotny jest poziom zadłużenia spółki wyłącznie wobec udziałowców (wspólników) posiadających przymiot kwalifikowanych na dzień spłaty odsetek. Oznacza to więc, że dla kwalifikacji podatkowej spłacanych odsetek nie jest decydująca relacja wysokości całkowitego zadłużenia spółki do wysokości jej kapitału zakładowego, lecz tylko i wyłącznie relacja zadłużenia spółki wobec kwalifikowanych pożyczkodawców do wysokości jej kapitału zakładowego.

A według sądu status wierzyciela spółki należy ocenić również na dzień spłaty odsetek. A skoro wierzyciel nie jest już wspólnikiem (udziałowcem) spółki, a więc nie posiada przymiotu kwalifikowanego udziałowca, to przepis ten w ogóle go nie dotyczy.

Dlatego sąd za błędne uznał stanowisko fiskusa, że spółka nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od zaciągniętych pożyczek w sytuacji, gdy wartość zadłużenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, określona na dzień zapłaty odsetek, osiągnęła (osiągnie) łącznie trzykrotność kapitału zakładowego spółki.

Wyrok WSA w Poznaniu z 13 lutego 2014 r., I SA/Po 710/13

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego