Pracownikami Policji są wszyscy ci, którzy nie są funkcjonariuszami. To pracownicy administracyjni, techniczni czy gospodarczy - m.in. pracownicy biurowi, pracownicy laboratorium kryminalistycznego, wykładowcy np. w Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, informatycy, programiści. Na dzień 1 lipca 2021 roku w tej grupie – jak twierdzą policyjne związki zawodowe - było 11.799 członków korpusu służby cywilnej oraz 13.052 pozostałych pracowników. To łącznie 24.851 osób, spośród których w komendach powiatowych, miejskich i rejonowych Policji pracuje 13.531 osób. W Policji zatrudnionych i pełniących służbę jest w sumie 122.490 osób, a to oznacza, że średnio co piąta osoba jest tam pracownikiem, czyli nie posiada statusu funkcjonariusza. Ponad 54 proc. z nich ma staż pracy wyższy niż 20 lat.
- Pracownicy Policji są dyskryminowani w stosunku do funkcjonariuszy. Wykonując równie odpowiedzialną pracę, nie przyznano im jednakowych uprawnień, w tym dotyczących nagród jubileuszowych lub odpraw. Co więcej, jest to grupa zawodowa z najniższym poziomem wynagrodzeń w całym resorcie spraw wewnętrznych. Pracownicy Policji nie mogą liczyć na ochronę prawną i na wypłatę środków z tytułu relokacji podobną do funkcjonariuszy, chociaż są tak samo przenoszeni między komendami Policji jak funkcjonariusze – mówi serwisowi Prawo.pl Tomasz Klemt, radca prawny, właściciel kancelarii prawnej.
Ale nie zawsze tak było.
Czytaj również: Nowa ustawa przewiduje emerytury dla zwierząt w służbach
Pracownicy bez statusu
Dokładnie 26 czerwca 2014 r. uchylony został – obowiązujący od 12 października 1995 r. - art. 4a ustawy o Policji, zgodnie z którym pracownicy na stanowiskach administracyjnych, technicznych i gospodarczych w komendach i komisariatach Policji, z wyjątkiem stanowisk określonych przez Komendanta Głównego Policji, są zatrudniani na zasadach określonych w przepisach o pracownikach urzędów państwowych. Miało to być porządkowanie systemu. Dziś pracownicy tej służby zatrudniani są na podstawie pięciu ustaw, co potwierdziło nam Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. W odpowiedzi o podstawę prawną statusu pracownika Policji MSWiA wskazało, że są oni zatrudniani na podstawie przepisów powszechnych. W zależności od miejsca zatrudnienia i charakteru pracy są to przepisy Kodeksu pracy, ustawy o służbie cywilnej, ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce czy ustawy o instytutach badawczych.
Poprosiliśmy też Komendę Główną Policji o wskazanie przepisu regulującego status pracowników w Policji. W odpowiedzi Biuro Komunikacji Społecznej KGP przekazało nam, że „rzecznik prasowy nie udziela porad prawnych, nie odpowiada na pytania prawne oraz nie dokonuje interpretacji przepisów prawa”. Starając się jednak nam pomóc, jak podkreślono, Policja poinformowała: - Status pracowników cywilnych w Policji reguluje ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1233). W myśl tych przepisów pracownicy ci są członkami korpusu służby cywilnej, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy oraz są pracownikami niebędącymi członkami korpusu służby cywilnej - zatrudnieni są na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 537).
Sprawdź w LEX: Czy pracownicy zatrudnieni w Policji i sądzie są pracownikami administracji publicznej? >
![Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/24643/978-83-8223-956-0_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 108 zł
|Cena regularna: 135 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Związkowcy walczą o zmianę prawa
O zmianę prawa zabiegają pracownicze związki zawodowe w Policji: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Policji, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” Pracowników Policji, ABW, Straży Granicznej, Związek Zawodowy Pracowników Policji i Związek Zawodowy Pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Publicznej.
- Uregulowanie statusu pracowników Policji popierają cztery organizacje związkowe reprezentujące zbiorowe interesy tych pracowników. To prawda, że pracownicy są zatrudniani w Policji na podstawie pięciu różnych ustaw. Jednak w najważniejszej dla tej formacji, czyli w ustawie o Policji status pracownika Policji nie został uregulowany, choć w innych ustawach, takich jak np. w ustawie o Służbie Więziennej czy w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej status takich osób jest uregulowany – mówi Barbara Szerlowska-Heman, wiceprzewodnicząca Zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Publicznej. Jak twierdzi, związkowcy przygotowali projekt nowelizacji ustawy o Policji, który ma kompleksowo uregulować status pracownika Policji. - Problematyka ta dotychczas nie spotkała się z zainteresowaniem ministra właściwego ds. wewnętrznych. Tymczasem konieczne jest ujednolicenie regulacji, gdyż obecnie istnieje znacząca dysproporcja w sytuacji prawnej osób nie będących funkcjonariuszami. Zależy ona tylko i wyłącznie od podstawy prawnej, na jakiej jest zatrudniona dana osoba - począwszy od umowy zlecenia, a kończąc na członku korpusu służby cywilnej – podkreśla wiceprzewodnicząca ZK ZZP MSWiAP. I przypomina, że już w II Rzeczypospolitej, 6 lutego 1928 r. Prezydent Rzeczypospolitej wydał rozporządzenie o Policji Państwowej, w której uregulował status pracowników Policji.
- Od 1990 r., po zmianie struktury, Policja zaczęła się „ucywilniać”, czyli zatrudniać coraz więcej pracowników, którzy nie są funkcjonariuszami. Dziś pracownicy Policji na stanowiskach logistycznych czy administracyjnych stanowią 1/5 osób zatrudnionych i pełniących służbę w Policji. Uważamy, że najwyższy czas, aby ten pracownik zaistniał w strukturze. Przede wszystkim dzięki statusowi będziemy przypisani do branży i uzyskamy szansę na uporządkowanie i ujednolicenie wielu spraw związanych z różnymi formami zatrudnienia. To chociażby kwestia rozliczania delegacji służbowych czy nagród jubileuszowych – mówi z kolei Danuta Hus, przewodnicząca Związku Zawodowego Pracowników Policji.
– Dużo czasu straciliśmy na lobbowanie o spotkanie z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Nasze wystąpienia pozostały bez odpowiedzi. Brak jest też rozmów – podkreśla Barbara Szerlowska-Heman. I dodaje: - Dziś w Policji jest około 370 pracodawców, bo każdy komendant wojewódzki czy powiatowy to odrębny pracodawca. Tymczasem ustawa o Policji na dzień dzisiejszy nie zawiera przepisów, które umożliwiałyby sprawne zarządzanie pracownikami.
Sprawdź również książkę: Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook >>
Kompleksowe uregulowanie
Zdaniem mec. Tomasza Klemta, interwencja ustawodawcy jest konieczna, aby ujednolicić zasady dotyczące pracowników Policji, gwarantując pewien minimalny standard ochrony, niezależnie od podstawy zatrudnienia. – Znamienne jest to, że nawet status psa służbowego został już uregulowany w ustawie o Policji poprzez dodanie - ustawą z 24 czerwca 2021 r. - nowego rozdziału 10d. Natomiast pracownicy Policji swojego statusu się nie doczekali – mówi mec. Klemt.
Sprawdź w LEX: Jak powinna wyglądać klauzula informacyjna dla hodowcy psów zgłaszających chęć wzięcia udziału do doboru psów do służby w policji? >
I dodaje: - Polska Policja powinna posiadać wysoko wykwalifikowane kadry, a osiągnąć to można tylko dążąc do zapewnienia godziwej płacy i pracy. Nowelizacja ustawy powinna uregulować wypłatę odpraw, nagród jubileuszowych oraz dodatków dla pracowników Policji.
Bo, jak podkreśla mec. Tomasz Klemt, wykonują oni pracę kluczową z perspektywy bezpieczeństwa państwa, porównywalną do funkcjonariuszy Policji.
Waldemar Urbanowicz, adwokat z kancelarii adwokacko-radcowskiej Gujski Zdebiak podkreśla, że MSWiA to tzw. resort siłowy i ustawodawca w każdej chwili, szybko może uregulować status pracowników. Chociażby po to, by uniknąć dylematu, jak tych pracowników traktować. – Doregulowanie tej kwestii z jednej strony da pewność pracownikom, że państwo zabezpiecza ich interesy, ale z drugiej strony – z perspektywy państwa pozwoli określić, kiedy dana osoba przekracza panujące reguły i można ją pociągnąć do odpowiedzialności – mówi mec. Urbanowicz. I dodaje: - Pytanie, dlaczego do dzisiaj status ten nie został określony i ujednolicony, i czy czasem powodem tego nie są kwestie finansowe. Osobiście nie dostrzegam żadnego innego powodu niż właśnie kwestie finansowe.
Sprawdź w LEX: Czy okres służby w policji należy zaliczyć do stażu pracy, od którego zależy nabycie uprawnień pracowniczych? >
- W przypadku Policji trzeba zadać sobie pytanie: czy tabakiera dla nosa, czy nos dla tabakiery – mówi dr hab. Stefan Płażek, adwokat, partner założyciel kancelarii adwokackiej Stefan Płażek, adiunkt na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako przykład podaje najlepszą na świecie Policję – Kanadyjską Królewską Policję Konną, w której na 100 tys. etatów służbowych jest 3 tys. pracowników. – Na pewno pracownicy etatowi w Policji powinni mieć zaznaczony silny element służby. Tworzenie regulacji tylko po to, by przy tej okazji przemycić przywileje nie miałoby sensu – uważa dr hab. Stefan Płażek. Jak twierdzi, można pomyśleć o szczególnym statusie pracowników Policji, ale to musiałoby być kompleksowe uregulowanie obejmujące najpierw obowiązki pracowników, a dopiero potem uprawnienia.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
