Maria A. (dane zmienione) była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Oprócz tego, w oparciu o umowę zlecenia, zajmowała się obsługą grupowego ubezpieczenia pracowników. Do jej obowiązków należało zatwierdzanie w każdym miesiącu liczby osób ubezpieczonych. Czynność ta sprowadzała się do zalogowania do firmowego systemu i kliknięcia w aplikacji odpowiedniego przycisku.
Organ pozbawił ubezpieczoną zasiłku
Pomimo przebywania na zwolnieniach lekarskich, Maria A. wywiązywała się z obowiązków związanych z obsługą grupowego ubezpieczenia pracowników. Z tego tytułu otrzymała umówione wynagrodzenie w łącznej kwocie 728,56 zł. Zgodnie z zawartą umową zlecenia, nie mogła powierzyć wykonywania czynności osobie trzeciej bez zgody zleceniodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że ubezpieczona wykorzystała zwolnienia lekarskie w sposób niezgodny z ich celem, ponieważ świadczyła w ich trakcie pracę. W wydanej decyzji odmówiono jej prawa do zasiłku chorobowego oraz zobowiązano do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Maria A. nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem, więc postanowiła wnieść odwołanie.
Czytaj w LEX: Utracenie prawa do zasiłku chorobowego z uwagi na wykonywanie pracy zarobkowej > >
Celem świadczenia jest rekompensata utraconego dochodu
Sprawą zajął się Sąd Rejonowy w Łomży, który wskazał, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek ten jest świadczeniem zastępującym pracownikowi wynagrodzenie, które utracił wskutek czasowej, spowodowanej chorobą, niezdolności do świadczenia pracy. Jego celem nie jest więc uzyskanie dodatkowej korzyści, tylko rekompensata utraconego dochodu. Sąd wskazał, że z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej także jako: ustawa zasiłkowa), wynikają dwie niezależne przesłanki utraty prawa do zasiłku, tj. wykonywanie pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy oraz wykorzystanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem.
Czytaj także: Sąd: Błędne zapisy w szpitalnej karcie nie uzasadniały odmowy przyznania zasiłku >>>
Sprawdź w LEX: Domniemanie niezdolności do pracy w okresie zasiłku chorobowego może być w każdym czasie obalone > >
Praca miała incydentalny charakter
Sąd Rejonowy uznał, że wykonane w ramach umowy zlecenia czynności miały charakter incydentalny, krótkotrwały, nieskomplikowany i wymuszony okolicznościami. Zatwierdzenie listy pracowników w systemie było bowiem niezbędne dla kontynuacji ich grupowego ubezpieczenia. Praca Marii A., polegająca na zalogowaniu się do systemu i kliknięciu jednego przycisku, nie wymagała wysiłku fizycznego lub intelektualnego. Tym samym nie miała żadnego wpływu na przebieg jej zwolnień lekarskich i realizację ich celu. Ponadto zauważono, że gdyby Maria A. nie dokonała potwierdzenia deklaracji ubezpieczeniowych w systemie, to zapewne musiałaby kogoś o tym poinformować, co zajęłoby jej dużo więcej czasu niż wykonanie pracy. Sąd zwrócił również uwagę, że za realizację umowy zlecenia w okresie zwolnień lekarskich Maria A. uzyskała dochód stanowiący 0,07 proc. kwoty zasiłku chorobowego. Trudno więc było uznać, że pieniądze te pozwoliłyby się utrzymać ubezpieczonej i jej rodzinie.
Sprawdź także w LEX: ZUS ustali niektórym przedsiębiorcom zasiłek chorobowy na zasadach właściwych dla pracowników > >
Cena promocyjna: 111.3 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 127.2 zł
Decyzja organu została zmieniona
Sąd wskazał, że organ może domagać się zwrotu nienależnie pobranego świadczenia tylko wówczas, gdy ubezpieczonemu można przypisać złą wolę. Obowiązek zwrotu obciąża więc tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, wiedząc, że mu się nie należy. Celem ustawy zasiłkowej nie jest bowiem bezrefleksyjne ściganie ubezpieczonych za najmniejszy przejaw jakiejkolwiek zawodowej aktywności, który nie ma żadnego wpływu na cel i przebieg udzielonego zwolnienia lekarskiego. Sąd podkreślił, że pozbawienie ubezpieczonej zasiłku chorobowego za długi okres przebywania na zwolnieniach lekarskich z powodu incydentalnego zajęcia podważałoby zaufanie jednostki do państwa, czyniło iluzoryczną zasadę zabezpieczenia społecznego i byłoby w sposób oczywisty niesprawiedliwe. Mając powyższe na uwadze, zmieniono zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznano ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego oraz stwierdzono brak podstaw do żądania od niej zwrotu świadczenia.
Wyrok Sądu Rejonowego w Łomży z 24 września 2024 r., sygn. akt IV U 115/24, nieprawomocny
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
