W myśl przepisów ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK), podmiot zatrudniający zobowiązany jest do zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz wszystkich osób zatrudnionych, które ukończyły 18 lat i nie ukończyły 55 lat, o ile nie złożyły deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. To zasada tzw. automatycznego zapisu, która w praktyce oznacza, że pracodawca zapisuje do PPK pracowników, którzy nie ukończyli 55 lat, nie pytając ich nawet o zgodę.
Pracownicy, którzy ukończyli 55 lat, ale nie ukończyli 70 lat, również mogą przystąpić do PPK. Aby rozpocząć oszczędzanie, muszą jednak złożyć pracodawcy wniosek o zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz, umowy o prowadzenie PPK. Osoby zatrudnione w wieku 55+ nie powinny rezygnować z tej możliwości. Błędem jest bowiem myślenie, że na oszczędzanie w PPK jest dla nich za późno.
Nawet krótkotrwałe oszczędzanie w PPK może być korzystne, co jest zasługą warunków tego programu. Pracownik nie oszczędza w nim sam - pracodawca każdorazowo dokłada od siebie co najmniej 75 proc. kwoty sfinansowanej przez pracownika.
Dla wszystkich osób zatrudnionych program PPK jest szansą na odłożenie dodatkowych pieniędzy na okres po zakończeniu aktywności zawodowej - nieważne jak odległa jest to perspektywa.
Czytaj również: Nowy pracodawca nie może wdrożyć PPE zamiast PPK
Wniosek do pracodawcy
Wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK może zostać złożony w każdym momencie. Wzór wniosku można pobrać tutaj. Należy go wydrukować, wypełnić i złożyć pracodawcy. Niezwłocznie po otrzymaniu tego wniosku, pracodawca ma obowiązek zapisać pracownika do PPK (zawrzeć w jego imieniu i na jego rzecz umowę o prowadzenie PPK).
Sprawdź w LEX: Czy uczestnik PPK, który zatrudniony jest w kilku zakładach otrzyma dopłatę powitalną i roczną od państwa u każdego pracodawcy? >
Należy zwrócić uwagę, że pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników, którzy ukończyli 55. rok życia, o ich prawie do złożenia tego wniosku – rozwiązanie to ma gwarantować równy dostęp do wiedzy o istnieniu programu i wyrównywać szanse na budowanie oszczędności w PPK w każdym wieku.
Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>
Dlaczego warto przystąpić do PPK
Przede wszystkim, jeśli pracownik będzie finansować swoje wpłaty do PPK (zasadniczo 2 proc. wynagrodzenia miesięcznie), na jego rachunek PPK pracodawca będzie wpłacać dodatkowo przynajmniej 1,5 proc. wynagrodzenia. Po trzech miesiącach aktywnego oszczędzania, uczestnik PPK otrzyma wpłatę powitalną w wysokości 250 zł, a raz w roku na rachunek uczestnika przekazana zostanie dopłata roczna w wysokości 240 zł (po spełnieniu określonych w ustawie warunków dot. wysokości zgromadzonych wpłat). Wpłata powitalna i dopłaty roczne od państwa finansowane są ze środków Funduszu Pracy i przekazywane na rachunek uczestnika PPK za pośrednictwem PFR S.A. Jeśli pracownik nie przystąpi do PPK, nie będzie miał prawa do tych środków.
Sprawdź w LEX: Czy pracodawca ma obowiązek umieszczania w świadectwie pracy informacji dotyczącej uczestnictwa pracownika w PPK? >
Warto także podkreślić, że wiek uczestnika PPK ma wpływ na zasady inwestowania gromadzonych przez niego oszczędności. Zasadą w PPK jest, że poziom ryzyka inwestycyjnego dla uczestnika zmienia się w czasie, w myśl zasady: im bliżej końca aktywności zawodowej, tym mniejsze ryzyko inwestycyjne. Oznacza to, że - w miarę zbliżania się uczestnika PPK do 60. roku życia - udział inwestycji w udziałowe instrumenty finansowe (np. akcje) będzie malał na rzecz bezpieczniejszych instrumentów dłużnych (np. obligacji). Przystępujący do PPK 55-latkowie zostają automatycznie przypisani do funduszu, w którym część dłużna nie może stanowić mniej niż 70 proc. całego portfela inwestycji.
Sprawdź w LEX: Od jakich składników wynagrodzenia i świadczeń pozapłacowych należy naliczać wpłaty do PPK? >
Cena promocyjna: 199.2 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Po 60. roku życia wypłata bez pomniejszeń
Środki zgromadzone w PPK można wypłacić w każdej chwili, ale najkorzystniej jest zrobić to po osiągnięciu 60. roku życia – można wtedy wypłacić środki bez pomniejszeń. Ukończenie 60. roku życia nie oznacza jednak obowiązku rezygnacji z dokonywania wypłat do PPK. Uczestnik może kontynuować oszczędzanie w PPK także po osiągnięciu tego wieku. To, kiedy rozpocząć wypłatę oraz w jaki sposób, zależy od woli uczestnika.
Sprawdź w LEX: Czy w deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK należy wpisać serię i numer dowodu osobistego? >
Warto wiedzieć, że jeśli uczestnik PPK, który skończył 60 lat, zdecyduje się wypłacić swoje oszczędności jednorazowo, to od 75 proc. środków będzie musiał zapłacić 19 proc. podatek od zysków kapitałowych. Jeśli zdecyduje się na wypłatę jednorazowo 25 proc. zgromadzonych środków, a resztę (czyli 75 proc. środków) wypłaci w co najmniej 120 miesięcznych ratach, to cała taka wypłata będzie zwolniona z podatku. Decyzja uczestnika PPK, aby zgromadzone środki wypłacić w mniejszej liczbie rat niż 120, będzie wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku od zysków kapitałowych od 75 proc. środków. Należy także pamiętać, że – gdyby okazało się, że wysokość pierwszej raty jest mniejsza niż 50 zł – środki zapisane na rachunku PPK uczestnika zostaną wypłacone mu jednorazowo. W takim przypadku pracownik będzie zmuszony zapłacić podatek od zysków kapitałowych od 75 proc. środków.
Czytaj również: W razie śmierci uczestnika PPK oszczędności trafią do jego bliskich
PPK a prawo do emerytury
Finansowanie wpłat do PPK przez pracodawcę nie spowoduje zawieszenia prawa uczestnika PPK do emerytury. Wpłaty do PPK finansowane przez podmiot zatrudniający nie stanowią przychodu mającego wpływ na zawieszenie prawa do emerytury lub zmniejszenie wysokości tego świadczenia. Wpłaty te nie mieszczą się bowiem w definicji przychodu, określonej w art. 104 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wyłączenie dla wpłat do PPK dotyczy także świadczeń z ustaw bezpośrednio odwołujących się w tym zakresie do art. 104 wskazanej wyżej ustawy, czyli np. zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych oraz emerytur pomostowych.
Inaczej jest w przypadku prawa do renty socjalnej. Wpłaty do PPK finansowane przez podmiot zatrudniający uwzględnia się przy ustalaniu przychodu mającego wpływ na zawieszenie prawa do renty socjalnej. Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o rencie socjalnej, prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu innego niż wymieniony w ust. 1-4, zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub osiągania przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Wpłaty do PPK finansowane przez podmiot zatrudniający podlegają opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy. W związku z tym, wpłaty te uwzględnia się przy ustalaniu przychodu mającego wpływ na zawieszenie prawa do renty socjalnej.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Podstawa prawna:
- ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342),
- ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.),
- ustawa z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1300).
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
