Na wysokość zgromadzonych w PPK oszczędności wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest długość oszczędzania w programie. Przy tych samych zarobkach osoba oszczędzająca dłużej powinna – przynajmniej teoretycznie - zgromadzić więcej środków. Nie zawsze jednak tak będzie, chociażby dlatego, że uczestnik PPK ma możliwość wyboru funduszu zdefiniowanej daty innego niż ten, do którego został przypisany – co jest zasadą w PPK - ze względu na swój wiek. Jeśli wybierze fundusz inwestujący w instrumenty finansowe mające większy potencjał do osiągnięcia dużych zysków (np. akcje), przy bardzo dobrej koniunkturze jego fundusz osiągnie pewnie dużo lepsze wyniki niż fundusz inwestujący w bardziej bezpieczne aktywa (np. obligacje skarbowe). Ale to tylko przykład. Czynników mających wpływ na to, ile środków – po okresie oszczędzania w PPK - będziemy mogli wypłacić jest dużo więcej. Poniżej omówimy najważniejsze z nich.
Czytaj również: Zmiana pracy to nowy rachunek PPK. Ale stare mogą ciągle dla nas pracować>>
Wpływy na rachunek
Oprócz długości oszczędzania i wysokości zarobków stan oszczędności uczestnika PPK zależy też od tego w jakiej wysokości dokonywane będą wpłaty do PPK. Co do zasady wpłaty podstawowe do PPK są naliczane w wysokości 3,5 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z czego 2 proc. jest finansowane przez pracownika (pracownicy o niskich dochodach mogą obniżyć swoją wpłatę do PPK nawet do 0,5 proc. wynagrodzenia) a 1,5 proc. jest finansowane przez pracodawcę, pracownik musi od niej zapłacić jedynie podatek dochodowy. Zarówno pracownik jak i pracodawca mogą jednak zdecydować się też na finasowanie wpłat dodatkowych (pracownik do 2 proc., a pracodawca do 2,5 proc. wynagrodzenia). Oznacza to, że wpłaty do PPK wynieść mogą łącznie nawet 8 proc. wynagrodzenia pracownika. Oczywiście przy pełnym zaangażowaniu pracownika i pracodawcy.
Źródłem zasilania rachunku uczestnika PPK są również dopłaty od państwa. Jednorazowa wpłata powitalna w wysokości 250 zł po trzech miesiącach aktywnego oszczędzania w PPK oraz dopłata roczna w wysokości 240 zł, pod warunkiem, że kwota wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez uczestnika PPK i pracodawcę w danym roku kalendarzowym będzie równa co najmniej 3,5 proc. 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku (osoby, o niskich dochodach, korzystające z obniżenia wpłaty podstawowej, aby otrzymać dopłatę roczną powinny uzbierać 25 proc. tej kwoty). Dopłata roczna wypłacana jest do momentu rozpoczęcia przez uczestnika, docelowej wypłaty zgromadzonych oszczędności po sześćdziesiątce. Im dłużej zatem uczestnik PPK oszczędza w programie, tym dłużej będzie otrzymywał dopłaty roczne od państwa.
Cena promocyjna: 199.2 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Wyniki funduszy
Czynnikiem wpływającym na wysokość zgromadzonych środków są oczywiście wyniki funduszy, do których trafiają wpłaty na PPK. Fundusze zdefiniowanej daty to specjalny rodzaj funduszy utworzony na potrzeby PPK. Fundusze te pobierają bardzo niskie opłaty za zarządzanie, a ich polityka inwestycyjna zmienia się automatycznie wraz z wiekiem uczestnika. Opłata za zarządzanie oraz premia za osiągnięty wynik, nie mogą w sumie przekroczyć w skali roku 0,6 proc. wartości aktywów netto funduszu zdefiniowanej daty.
Fundusze PPK inwestują na rynku kapitałowym w różne instrumenty finansowe. Ich wynik zależy więc od tego, jakie to będą instrumenty, jaka będzie polityka danego funduszu oraz jaka będzie koniunktura na rynku. W niekorzystnych okolicznościach fundusze mogą również zanotować też stratę. PPK jest jednak programem, w którym skutki zmienności rynku będą ograniczane przez solidarne i systematyczne wpłaty. Już teraz mamy okazję się o tym przekonać. W ciężkim dla gospodarki roku 2020 fundusze zdefiniowanej daty osiągnęły średnią stopę zwrotu z zainwestowanych środków w wysokości od +7,7 proc. do +13,4 proc. (źródło: https://www.analizy.pl/raporty/26691/podsumowanie-2020-roku-na-rynku-ppk).
Ważne! Osoba, która dokona zwrotu środków, a więc zdecyduje się wypłacić środki przez 60 rokiem życia, otrzyma je pomniejszone m.in. o środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa, które w założeniu mają być premią za długoterminowe oszczędzanie. Dodatkowo 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy zostanie przekazane do ZUS i zostanie zapisane na koncie ubezpieczonego jako jego składka emerytalna. Pozostałe środki po pomniejszeniu o podatek od zysków kapitałowych trafiają do uczestnika.
Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>
Sposób wypłaty
Warto też pamiętać, że na to, ile ostatecznie wypłacimy z PPK wpływ będzie miał też czas i sposób tej wypłaty. Oszczędności zgromadzone na rachunku PPK można oczywiście wypłacić w każdym momencie - są one przecież własnością uczestnika programu. Jednak poza wypłatą w przypadku poważnego zachorowania lub na wkład własny, wiąże się to z utratą dopłat od państwa, oraz obowiązkiem zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Dodatkowo, w sytuacji zwrotu, oszczędności uczestnika PPK są pomniejszane o 30 proc. środków pochodzących z wpłat pracodawcy (informacja o tej kwocie jest zapisywana na jego indywidualnym koncie w ZUS jako składka emerytalna).
Jeśli uczestnik PPK zdecyduje się na wypłatę oszczędności z PPK dopiero po ukończeniu 60. roku życia (w co najmniej 120 miesięcznych ratach albo 25% proc. środków jednorazowo, a pozostałe w co najmniej 120 miesięcznych ratach), otrzyma całość zgromadzonych oszczędności bez żadnych pomniejszeń (nie zapłaci nawet tzw. podatku Belki od wypracowanych zysków kapitałowych). Jeśli tych rat będzie mniej – podatek od zysków kapitałowych będzie już musiał być odprowadzony. Decyzję o rozpoczęciu wypłaty podejmuje uczestnik PPK, może również w ogóle nie dokonywać wypłaty, wtedy środki pozostaną na rachunku, a w przypadku śmierci uczestnika zostaną przekazane małżonkowi i osobom uprawnionym (wskazanym przez uczestnika lub spadkobiercom).
Ważne! O wypłacie oszczędności z PPK decyduje sam uczestnik PPK. Osoba, która ukończyła 60. rok życia (bez względu na płeć), nie musi rezygnować z oszczędzania w PPK. Jeśli nadal jest aktywna zawodowo, może zwiększać swoje oszczędności - tak długo jak będzie chciała.
Czytaj również: Tworzenie PPK blisko finiszu - czas na decyzje ostatnich uprawnionych>>
Kalkulator oszczędności
Ile może zaoszczędzić uczestnik PPK? Przykłady prezentujemy w poniższej tabeli. Wyliczenia zostały przygotowane z użyciem kalkulatora prezentowanego na stronie mojeppk.pl https://www.mojeppk.pl/kalkulator.html, przy założeniu, że:
- roczna stopa zwrotu z inwestycji w okresie oszczędzania i wypłat wyniesie 5 proc. (parametr mniejszy niż wyniki funduszy w 2020 r.),
- pracodawca i pracownik nie będą dokonywali dobrowolnych dodatkowych miesięcznych wpłat,
- wynagrodzenie uczestnika przez cały okres oszczędzania się nie zmieni,
- koszty zarządzania środkami wyniosą 0,6 proc. aktywów w skali roku, co jest maksymalną dopuszczalną przez ustawę wartością – niemal żadna instytucja nie pobiera maksymalnej opłaty za zarządzanie (0,5 proc.), a premię za osiągnięty wynik (0,1 proc.) będą mogły doliczyć jedynie najbardziej efektywne.
Przykładowe oszczędności w PPK |
|||
okres oszczędzania w latach |
120 proc. wynagrodzenia minimalnego - 3360 zł (1) |
wynagrodzenie średnie - 5167,47 zł (2) |
150 proc. średniegowynagrodzenia 7751,21 zł |
|
1 rok |
1 986 zł |
2 780 zł - |
3 914 zł
|
|
5 lat |
9 758 zł
|
14 100 zł
|
20 308 zł
|
|
15 lat |
36 672 zł
|
53 305 zł
|
77 082 zł
|
|
30 lat |
110 258 zł |
160 485 zł |
232 283 zł |
|
45 lat |
262 396 zł |
382 066 zł |
553 133 zł |
(1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r.
Jak widać z powyższej symulacji, oszczędności w PPK można budować w różnym horyzoncie czasowym. Oczywiście im dłuższy okres oszczędzania tym wzrost oszczędności jest większy, ale nie znaczy to, że osoby, które z racji na wiek i zamiar przejścia na emeryturę będą mogły oszczędzać w PPK krócej niż inni nie powinny zapisywać się do PPK. Wręcz przeciwnie, uczestnik PPK w wieku około emerytalnym, w perspektywie krótkoterminowej może najwięcej zyskać - po ukończeniu 60 roku życia wypłaca środki bez podatku Belki. Dodatkowo, większość jego wpłat będzie inwestowana w instrumenty rynku pieniężnego i obligacje, co praktycznie gwarantuje wypłatę wpłaconego kapitału. Ponadto, jeśli ze względu na okres zatrudnienia nie uda im się uzbierać wystarczająco dużych kwot, mogą odroczyć decyzję o rozpoczęciu wypłat i pozostawić oszczędności na rachunku pozwalając im jeszcze „pracować”.
Autor jest ekspertem PFR Portal PPK.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
