Rekompensaty przyznaje obowiązująca od 20 września 2022 r. ustawa z dnia 15 września 2022 r o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Określa ona zasady ustalania przez wytwórcę ciepła cen wytwarzania ciepła dla odbiorców na potrzeby gospodarstw domowych i potrzeby użyteczności publicznej - są to ceny z rekompensatą, czyli niższe od cen rynkowych.

Sprawdź też: Dodatek na ogrzewanie dla gospodarstw domowych 2022 >>>

Czytaj w LEX: Przekształcenie spółdzielni mieszkaniowej we wspólnotę mieszkaniową >>>

 

 

Tańsze ogrzewanie, ale nie bez formalności

W ten sposób rząd chciał osłabić uderzenie kryzysu energetycznego w gospodarstwa domowe i niektóre podmioty, jak szkoły, ośrodki kultury czy szpitale.

Według przepisów średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą ustala się m.in. dla:

  • wspólnot mieszkaniowych, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048), albo spółdzielni mieszkaniowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1208 oraz z 2022 r. poz. 1561), które są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia ciepła w lokalach mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe;
  • podmiotów, które na mocy ustawy, umowy lub innego tytułu prawnego są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia dostaw ciepła do lokali mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe albo w lokalach innych odbiorców wrażliwych,
  • a także - o ile złożą oświadczenie: szkołom, przychodniom, jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej, kościołom, noclegowniom, żłobkom i klubom dziecięcym, uczelniom, archiwom.

- Ustawa wprowadza rekompensatę opłat za ciepło dla określonych grup podmiotów wrażliwych - mówi serwisowi Prawo.pl Rafał Dębowski, adwokat z kancelarii Dębowski i Wspólnicy sp.k. - Aby nie utracić prawa do skorzystania z niej, a w przypadku niektórych odbiorców ciepła wręcz, by ją uzyskać, konieczne jest złożenie oświadczenia o prognozowanym zużyciu ciepła. Mało kto wie, że do 11 października niektórzy odbiorcy ciepła mają obowiązek zgłoszenia dostawcy ciepła średnio prognozowanej ilości ciepła, jaka zostanie przez nich zużyta. Dotyczy to wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych. Obowiązek taki mają również wynajmujący, którzy na podstawie umowy dostarczają ciepło np. dla placówki medycznej finansowanej ze środków publicznych lub placówek systemu oświaty, także niepublicznych (przedszkola) a także żłobków lub klubów dziecięcych - podkreśla mec. Dębowski.

WZORY dokumentów w LEX:

 

Przegapienie terminu będzie drogo kosztować

Brak oświadczenia daje dostawcy ciepła prawo, by odmówić uwzględnienia rekompensaty, co oznacza dla odbiorcy ogromny wzrost kosztów. Co ciekawe możliwe będzie żądanie ich pokrycia od osoby, która nie dopełniła formalności. Zgodnie z art. 5 ust. 3 Ustawy osoba działająca w imieniu i na rzecz odbiorcy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3, a więc na przykład wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej, która mimo ciążącego na niej obowiązku nie złożyła oświadczenia, albo w oświadczeniu tym określiła szacowaną ilość ciepła w sposób rażąco sprzeczny ze wskazanymi w ustawie zasadami wyliczenia, ponosi na zasadzie winy odpowiedzialność wobec mieszkańców lokali. Odpowiednio art. 6 ust. 3 nakłada taką odpowiedzialność na osoby, które były zobowiązane do złożenia oświadczenia  w imieniu jednego z uprawnionych podmiotów.

- Przepisy art. 5 ust. 3 i art. 6 ust. 3 nakładają odpowiedzialność na zasadzie winy na osobę, która w imieniu odbiorcy ma złożyć takie oświadczenie -  ponosi odpowiedzialność majątkową do kwoty stanowiącej iloczyn różnicy w średniej ceny wytwarzania ciepła wytwórcy a średnią ceną wytwarzania ciepła z rekompensatą. A zatem -  powiedzmy - we wspólnocie, do której należy 10 lokali jeden z sąsiadów społecznie jest członkiem zarządu i przegapi termin, to będzie musiał zapłacić niebagatelną kwotę - tłumaczy.

Tym bardziej, że - zdaniem mec. Dębowskiego - obecna konstrukcja przepisu wyklucza naprawienie błędu w kolejnym miesiącu. - Uprawnienie nabywa się z mocy ustawy, tak więc w moim przekonaniu odbiorcy ciepłą nie mogą składać oświadczeń o prognozowanym zużyciu ciepła miesięcznie, lecz za cały okres rekompensaty. Jedyny wyjątkiem jaki przychodzi mi do głowy to sytuacja, gdy wspólnota mieszkaniowa powstanie w okresie objętym rekompensatą - uważa.

Czytaj w LEX: Prawo do odliczenia podatku w świetle inwestycji prowadzonych przez spółdzielnie mieszkaniowe >>>

Czytaj w LEX: Zwoływanie zebrań wspólnoty mieszkaniowej >>>

Niejasne przesłanki odpowiedzialności

- Odpowiedzialność ta ma charakter indywidualny i ponoszą ją osoby działające w imieniu i na rzecz na przykład wspólnot mieszkaniowych spółdzielni mieszkaniowych - zwraca uwagę adwokat Rafał Rozwadowski. - Pamiętać również należy, że odpowiedzialność na zasadzie winy to zarówno odpowiedzialność na zasadzie winy umyślnej, jak również na zasadzie winy niemyślnej. Brak precyzyjnych kryteriów na jakich może być dokonywana taka ocena, w szczególności operowanie niejasnym pojęciem rażąco nieprawidłowego sporządzania oświadczenia, może nieść dla odbiorców ciepła dodatkowe, nie wynikające z ustawy obowiązki. Abstrahując zatem od niewiadomego de facto poziomu skomplikowania i precyzji danych do zawarcia w tych oświadczeniach, nie mogę wykluczyć takiej ewentualności, że dla niektórych odbiorców ciepła niezbędnym będzie poniesienie dodatkowych kosztów celem uzyskania fachowego wsparcia w określeniu szacowanej ilości ciepła - zauważa. Ma też wątpliwości, co do scedowania odpowiedzialności na jedną osobę.

Czytaj w LEX: Prawo dla zarządców – czyli co każdy zarządca nieruchomościami powinien wiedzieć na temat prawa >>>

- Jest to nie do końca dostosowane do możliwych zasad zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi lub spółdzielniami mieszkaniowymi. W praktyce bowiem, jeżeli warunkiem powstania odpowiedzialności może być działanie lub zaniechanie jednej osoby, mogą zajść komplikacje interpretacyjne w przypadku organów wieloosobowych lub niezbędności wspólnego działania do składania oświadczeń w imieniu reprezentowanego podmiotu - tłumaczy.

Sprawdź pytania i odpowiedzi ekspertów w LEX:

Czy właściciel kotłowni i kotła może starać się o rekompensatę dla przedsiębiorstw energetycznych lub odbiorców wrażliwych? >

Czy przysługuje dodatek dla gospodarstw na drewno kawałkowe, gdy są dwa zainstalowane źródła ciepła z funkcją c.o.? >

 

 

Określenie zużycia nie takie proste - wymaga czasu i fachowej wiedzy

Na mało precyzyjne przepisy i zbyt krótki termin na przygotowanie i złożenie oświadczenia zwraca uwagę także dr Piotr Pałka, radca prawny i Wspólnik DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych.

- 21 dni to za mało, by przygotować dane zawarte w oświadczeniu. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę kilka – kilkanaście tysięcy lokali mieszkalnych w budynkach wielolokalowych w niektórych spółdzielniach mieszkaniowych. Przygotowanie oświadczenia, w tym zebranie w tak krótkim terminie oświadczeń od mieszkańców odnośnie ewentualnego prowadzenia działalności w lokalu, staje się nierzadko niewykonalne – podkreśla.

Wskazuje, że z przepisów zawierających wzór oświadczenia (wydanego rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 20 września 2022 r.). nie wynika nawet, by tak składane oświadczenie miało obejmować dokładny okres, za który jest ono składane celem realizacji obowiązków ustawy oraz przy uwzględnieniu treści tego rozporządzenia (wskazanych w nim danych do podania). Tym samym skoro sam prawodawca nie objął hipotezą oraz dyspozycją przedmiotowej normy takiego okresu to trudno względem adresatów tych norm prawnych wyciągać negatywne konsekwencje prawne wynikające np. z art. 7 czy art. 53 rzeczonej ustawy – wskazuje dr Pałka.

Zarządca nie zawsze wie, kto prowadzi działalność gospodarczą

Zauważa też, że w oświadczeniu trzeba zidentyfikować lokale, w których prowadzona jest działalność gospodarcza. - O ile bowiem zarządca budynku wielolokalowego posiada wiedzę, dotyczącą lokali użytkowych, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, o tyle nie ma dostępu do informacji co do lokali mieszkalnych, w których jest zarejestrowana działalność gospodarcza. Musi on więc bazować na oświadczeniach składanych przez użytkowników lokali mieszkalnych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 zarządca budynku wielolokalowego składa oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. W związku z tym użytkownik lokalu mieszkalnego, w którym zarejestrowana jest działalność gospodarcza powinien mieć ustawowy obowiązek złożenia stosownego oświadczenia w terminie ustalonym przez zarządcę budynku, a takiego obowiązku ustawodawca nie wprowadził – wylicza mecenas Pałka.

Czytaj w LEX: Formy zarządu nieruchomością wspólną >>>

Czytaj w LEX: Wybrane aspekty badania sprawozdań finansowych spółdzielni mieszkaniowych >>>

Spółdzielnie sobie radzą, choć obawiają się problemów

Ewa Janik ze Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP mówi serwisowi Prawo.pl, że w związku ze składaniem oświadczeń panuje ogromne zamieszanie.

- Rozesłaliśmy do spółdzielni zrzeszonych w naszym Związku informację na temat tego obowiązku. Wiedzą więc o upływającym terminie. Z opracowaniem oświadczenia radzą sobie dobrze, choć mają obawy w kwestii odpowiedzialności wobec mieszkańców lokali. - W przypadku ukarania sąd może orzec zakaz zajmowania stanowiska członka zarządu wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej. Ponadto zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy zarządy wspólnot i spółdzielnie mieszkaniowe, w przypadku niezłożenia oświadczenia podlegają karze grzywny od 500 do 50000 złotych - wskazuje Ewa Janik.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.