Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, za który odpowiada resort finansów. W jego ramach wdrażane są przede wszystkim postanowienia dyrektywy CSRD (dyrektywa ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju). Wprowadza ona konkretne obowiązki dla poszczególnych podmiotów, dotyczące raportowania informacji niefinansowych. Czasu na wdrożenie przepisów zostało niewiele – państwa członkowskie zostały zobowiązane do dostosowania prawa krajowego do 6 lipca br. Resort finansów właśnie opublikował stanowiska, które trafiły do ministerstwa w ramach opiniowania.
Czytaj też: Dyrektywa w sprawie ESG do wdrożenia za miesiąc, polski projekt wciąż w konsultacjach
Przesunięcie terminu raczej nierealne
A uwag merytorycznych pojawiło się sporo, choć nie odnoszono się w nich do projektu krytycznie – to raczej propozycje doprecyzowań i ulepszeń pierwszej wersji projektu.
Stanowiska w tej sprawie zajęły m.in. poszczególne resorty. Jedną z propozycji, która padła ze strony Ministerstwa Rozwoju i Technologii jest przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy. Jak wskazano w uwagach, zgodnie z art. 10 ust. 5 projektu ustawy przepisy dotyczące obowiązku sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju mają zastosowanie po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2023 r., natomiast do pozostałych jednostek - po 31 grudnia br. W praktyce oznacza to, że wskazane podmioty (głównie największe przedsiębiorstwa objęte zakresem dyrektywy) będą składać raporty za rok obrotowy 2024.
- W ocenie MRiT projekt ustawy powinien wejść w życie z odpowiednim vacatio legis, tj. przynajmniej od 1 stycznia 2025 r. dla wszystkich jednostek, tak aby przedsiębiorcy mogli dostosować się do nowych obowiązków nakładanych projektem ustawy – wskazuje ministerstwo.
Zasadniczo taki termin wydawałby się rozsądny – problem jednak tkwi w tym, że państwa członkowskie muszą liczyć się z nałożonym przez unijnego prawodawcę ostateczną datą wdrożenia dyrektywy. Obowiązek raportowania już za rok 2024 wynika bezpośrednio z jej przepisów, tak więc przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy w zasadzie niewiele by zmieniło.
SZKOLENIE ONLINE: Raportowanie ESG – komponent „S” z perspektywy działów HR >
- Najbliższe miesiące powinny być czasem wdrożenia zrównoważonych polityk korporacyjnych, w tym wyznaczenia celów w zakresie m.in. obniżenia emisyjności, zwiększenia efektywności energetycznej, zapewnienia przyjaznego i transparentnego środowiska pracy. Niezależnie od opóźnień w implementacji, raportowanie ESG rozpocznie się w przyszłym roku, a odpowiednio wczesne przygotowanie pozwoli ograniczyć koszty i przedłużyć okres adaptacji do nowych standardów, zarówno po stronie zarządu, jak i pracowników – podkreśla Aleksandra Pinkas, młodsza prawniczka w kancelarii Kochański&Partners.
Czytaj w LEX: Dlaczego warto wdrożyć ESG w swojej firmie? >
Firmy muszą być gotowe na wydatki
W ramach zgłaszanych uwag kilkukrotnie podniesiono też postulat przesunięcia (o rok) stosowania jednolitego elektronicznego formatu raportowania (in-line XBRL) w celu wdrożenia w spółkach odpowiednich narzędzi cyfrowych lub wprowadzenie przepisów przejściowych w tym zakresie. Ma to związek z tym, na co zwraca uwagę w swoim stanowisku m.in. Konfederacja Lewiatan, a mianowicie kwestią wydatków, z którymi będą musiały liczyć się przedsiębiorstwa objęte obowiązkiem raportowania niefinansowego, zwłaszcza w zakresie organizacyjnym i kadrowym. Organizacja proponuje przy tym, by rozważyć wprowadzenie szerszych zmian w ustawach.
- Moment wdrożenia do prawa polskiego dużych zmian związanych z rozszerzeniem raportowania niefinansowego powinien zostać wykorzystany jako asumpt do dyskusji i rozważenie szerokiego zakresu obowiązków związanych z badaniem sprawozdań spółek, dążąc do wypełnienia ewentualnych luk i wprowadzenia ułatwień tam, gdzie prawo Unii Europejskiej dopuszcza takie rozwiązania – podkreślono w zgłoszonych uwagach.
Wyzwania jako pierwsze odczują największe jednostki, które będą zobowiązane do raportowania.
- Niewątpliwie duży biznes, tj. jednostki zainteresowania publicznego powinny już teraz przeanalizować swoje łańcuchy dostaw w zakresie przestrzegania w państwach siedziby kontrahentów norm środowiskowych i przestrzegania praw człowieka i rozważyć maksymalizację zaangażowania w tzw. local content. Kluczowe jest także przygotowanie dokumentacji potwierdzającej zielony profil działalności spółki, w tym skierowanie relacji inwestorskich na podmioty działające zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju – podkreśla Aleksandra Pinkas.
Sprawdź w LEX: Czy obowiązki z dyrektywy CSRD dotyczą publicznych podmiotów leczniczych? >
W Polsce wciąż sporo do nadrobienia
Jak na raportowanie ESG patrzy się w Europie? Z przeprowadzanych analiz wynika, że choć zainteresowanie tym segmentem rośnie, firmy wciąż nie dostrzegają potencjału biznesowego, z jakim może wiązać się dla nich rzetelne wdrażanie polityki ESG. Takie wnioski płyną np. z analizy czwartej edycji EY Europe Long-Term Value and Corporate Governance Survey. Jak wynika z raportu, pomimo że europejskie przedsiębiorstwa inwestują coraz więcej czasu i zasobów w jakość ujawnianych informacji na temat ich oddziaływania na środowisko naturalne, nadal tylko 53 proc. z nich przedstawia spójny plan transformacji związanej z ESG. Sporo do nadrobienia wciąż ma w tym zakresie także Polska.
- Ze względu na nadchodzące dopiero zmiany regulacyjne polscy przedsiębiorcy, w zdecydowanej większości później (niż miało to miejsce na zachodnio-europejskich rynkach) zaczęli zapoznawać się z przyszłymi wymogami, ale od połowy 2023 roku to zainteresowanie rośnie. Zarządy firm stoją przed koniecznością wypracowania strategicznego podejścia do polityki klimatycznej i powinny dostosować się do związanej z tym agendy regulacyjnej. Pozwoli to na lepsze wykorzystanie pojawiających się szans na budowanie wartości i efektywne wspieranie proinnowacyjnych projektów związanych z ESG w celu uzyskania rynkowej przewagi konkurencyjnej – skomentował wyniki badania Rafał Hummel, partner EY Polska i lider zespołu ds. raportowania ESG.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
