Projekt, którego ogólne założenia przedstawiono na razie w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, ma na celu przede wszystkim wdrożenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, które zostało przyjęte w marcu ubiegłego roku. Akt ten ujednolica kwestie bezpieczeństwa produktów na terenie Unii Europejskiej i wzmacnia system nadzoru rynku poprzez stworzenie spójnego rynku wewnętrznego produktów podlegających wymaganiom zharmonizowanym (w ramach których prawo UE określa jednolite standardy dotyczące bezpieczeństwa danych produktów) i niezharmonizowanym (w ramach których prawo UE nie zawiera przepisów szczególnych regulujących bezpieczeństwo danych produktów) oraz określa przejrzyste obowiązki podmiotów gospodarczych odpowiedzialnych za obrót takimi produktami. Jest on również odpowiedzią na rosnącą popularność sprzedaży internetowej i rozwój nowych technologii, które mają znaczenie również w kontekście zakupów online. Rozporządzenie jest stosowane bezpośrednio, jednak prawodawca unijny pozostawił państwom członkowskim do uregulowania niektóre istotne kwestie związane z jego stosowaniem - stąd potrzeba przyjęcia ustawy. 

Większe uprawnienia kontrolne 

W ramach projektu zaproponowano przede wszystkim regulacje służące realizacji przepisów rozporządzenia o charakterze ustrojowym i proceduralnym, które dotyczą m.in.:

  • kompetencji organów nadzoru rynku;
  • prowadzenia kontroli bezpieczeństwa produktów, w tym kontroli sprzedaży na odległość wraz z wykorzystaniem zakupu bez ujawniania tożsamości organu;
  • prowadzenia postępowań administracyjnych w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów;
  • nakładania kar pieniężnych;
  • prowadzenia postępowań nakazowych wobec dostawców usług społeczeństwa informacyjnego i dostawców internetowych platform handlowych w sprawie ograniczenia podmiotowi gospodarczemu dostępu do interfejsu online albo usunięcia z interfejsu określonych treści dotyczących produktu.

W projekcie przewiduje się, że organami nadzoru rynku w obszarze ogólnego bezpieczeństwa produktów będą prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji Handlowej, tym samym zostanie utrzymany obowiązujący obecnie system organów, natomiast poszerzone zostaną ich kompetencje. UOKiK ma zyskać prawo m.in. do: zawierania porozumień, które mają na celu podjęcie dobrowolnych zobowiązań w celu zwiększenia bezpieczeństwa produktów (z dostawcami internetowych platform handlowych oraz z organizacjami reprezentującymi konsumentów lub podmioty gospodarcze) czy występowania (bez wszczynania postępowania) do podmiotu gospodarczego, dostawcy internetowej platformy handlowej oraz dostawcy usług społeczeństwa informacyjnego o przekazanie wszelkich informacji, wyjaśnień i dokumentów w sprawach dotyczących bezpieczeństwa produktu oraz zgodności produktu z przepisami rozporządzenia 2023/988 (tzw. wystąpienia miękkie).

Czytaj też: Większa odpowiedzialność biznesu za niebezpieczne produkty - PE przyjął przepisy

Nowe instrumenty UOKiK

UOKiK ma również prowadzić postępowania w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów wobec podmiotów gospodarczych i zyskać prawo do stosowania następujących środków: 

  • nakazu wyeliminowania ryzyk stwarzanych przez produkt,
  • nakazu zapewnienia zgodności z przepisami rozporządzenia 2023/988,
  • nakazu ostrzeżenia konsumentów,
  • zakazu wprowadzania produktu do obrotu lub udostępniania na rynku,
  • nakazu natychmiastowego wycofania produktu z obrotu,
  • nakazu usunięcia z interfejsu online treści odnoszących się do produktu lub umieszczenie w nim wyraźnego ostrzeżenia dla użytkowników końcowych,
  • nakazu odzyskania produktu od konsumentów,
  • nakazu zniszczenia produktu lub uczynienia go niezdatnym do użytku w inny sposób. 

Projekt będzie różnicował kary pieniężne, których górna wartość uzależniona będzie od ciężaru naruszeń. Kary będą nakładane w drodze decyzji administracyjnych.

Planowany termin przyjęcia nowych regulacji to III kwartał br.