Komunikat nr 92 to tzw. dobre praktyki oraz sugerowane wspólne oczekiwania urzędników kilku organów kontrolnych - generalnego inspektora informacji finansowej (GIIF), Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) i Narodowego Banku Polskiego (NBP). Jest dostępny na stronach internetowych tych instytucji. Dotyczy szkoleń osób, które wykonują obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML/CFT).
- Instytucje obowiązane muszą zapewnić, aby każde szkolenie w zakresie AML/CFT było dostosowane do specyfiki ich działalności i aktualnych przepisów, w tym także poprzez organizowanie szkoleń uzupełniających, gdy zmieniają się przepisy krajowe lub unijne – tłumaczy Aleksandra Walas, radca prawny, senior counsel w kancelarii Dudkowiak & Putyra.
Chodzi o szeroko pojęty sektor finansowo-ubezpieczeniowy oraz obsługujące go podmioty, w tym zwłaszcza banki, inne instytucje finansowo-kredytowe, SKOK-i, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne, ubezpieczycieli i ich pośredników, kantory, prawników i księgowych obsługujących biznes, czy bukmacherów. Tu komunikat odwołuje się do listy instytucji obowiązanych, która zawiera art. 2 ust. 1 ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Co istotne, na liście są też podmioty prowadzące działalność w zakresie walut wirtualnych (obecnie VASP, docelowo związane z kryptowalutami CASP).
Nawet pół miliona ludzi do przeszkolenia
Obowiązek szkoleniowy dotyczy nie tylko zatrudnionych na umowy o pracę. – Są nim objęci nie tylko pracownicy, ale wszystkie osoby wykonujące na rzecz instytucji obowiązanych czynności związane z AML/CFT, w tym członkowie zarządu odpowiedzialni za ten obszar – zaznacza dr Krzysztof Korus z kancelarii DLK Legal Korus Sp. k.
Czyli również osoby na umowach cywilnoprawnych, agenci, a także np. osoby sporadycznie zastępujące stałych pracowników. Tylko w ubezpieczeniach samych osób wykonujących czynności agencyjne (OFWCA) jest ok. 280 tys., a kolejne 140 tys. pracowników zatrudnia sektor bankowy. Oprócz tego jest też po kilkadziesiąt tysięcy prawników i księgowych. Razem objętych zaostrzonymi wymogami może być nawet pół miliona osób. Co istotne, obowiązki szkoleniowe obejmują również członków zarządów lub innych menedżerów odpowiedzialnych za przeciwdziałanie praniu pieniędzy.
Oprócz zapewnienia samych kursów, trzeba mieć bazę danych o pracownikach i podmiotach zewnętrznych, z którymi się współpracuje, ich szkoleniach i konieczności ich aktualizacji. - Wymagane jest, aby taki nadzór i raportowanie były częścią sprawozdawczości uwzględnianej podczas okresowych przeglądów lub posiedzeń organów zarządzających – czytamy w komunikacie. Miałyby się tym zająć osoby odpowiedzialne za zgłaszanie podejrzanych transakcji (AMLRO). Zobowiązani muszą też kontrolować pod tym kątem podwykonawców (np. agenci ubezpieczeniowi swoje OFWCA), a odpowiednie klauzule powinny się znaleźć w umowach o współpracy.
Cena promocyjna: 165.61 zł
|Cena regularna: 230 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 172.5 zł
Eldorado dla trenerów
Urzędnicy nie chcą jednak, aby sektor bankowo-finansowy w ramach alibi zbierał tylko certyfikaty szkoleń i listy obecności. Trzeba przekonać GIIF i KNF, że ma się pełną kontrolę nad szkoleniami. To jednak nie wszystko. - Każda osoba wykonująca obowiązki AML/CFT musi przejść szkolenie przed rozpoczęciem czynności w tym obszarze – podkreśla adwokat Kamila Szwarc-Skudlarska z Kancelarii Adwokackiej Kramer i Wspólnicy. Część ubezpieczycieli już żąda od pośredników, aby zapewnili swoim OFWCA udział w szkoleniach przed kontynuowaniem przez nich czynności agencyjnych (oraz do ich systematycznego aktualizowania).
Kontrolerom trzeba będzie udowodnić, że najpierw przeszkolono zatrudnionego, a dopiero potem mógł on pracować. Nierzetelnym grożą kary administracyjne (art. 147 pkt 9 ustawy AML) nawet do 5 mln euro (bądź 10 proc. przychodu). Firmy szkoleniowe już wyczuły koniunkturę, a jednocześnie starają się ściśle dostosować do wymogów komunikatu nr 92. Portal KursWiedzy.pl podkreśla, że stosuje zapis przebiegu szkolenia umożliwiający pełną weryfikację i udokumentowanie realizacji obowiązku szkoleniowego zgodnie z wytycznymi GIIF.
Co więc czeka branżę? – Zasady upowszechniania wśród pracowników wiedzy z zakresu AML/CFT powinny być określone w wewnętrznej procedurze instytucji obowiązanej, z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności – tłumaczy dr Korus.
W tematyce szkoleń trzeba też szczególny nacisk położyć na ochronę danych osobowych, aspekty praktyczne, jak i aktualność wiedzy. A co z ważnością szkoleń w razie transferu pracownika do innego chlebodawcy? Mogą być one uznane za aktualne w obecnym miejscu pracy. Warunkiem jest odbycie szkolenia uzupełniającego, uwzględniającego charakter, rodzaj i rozmiar działalności prowadzonej przez aktualnego pracodawcę.
Natomiast stare certyfikaty mogą trafić do kosza jako nieprzydatne. Dotyczy to również zaliczeń popularnego kursu e-learningowego z 2022 r. udostępnionego przez GIIF, gdyż – jak podkreśla komunikat - nie potwierdza on realizacji obowiązku szkoleniowego zgodnego z obecnym stanem prawnym i wymaga uzupełnienia. Urzędnicy przypominają też zapominalskim, że dokumentacja szkoleniowa sprzed 2018 r. – kursy, certyfikaty, zaświadczenia - straciła już dawno moc, gdyż weszła w życie ustawa AML.
Wewnętrzne szkolenia on-line to za mało
Szkolenia trzeba będzie prowadzić w zasadzie ciągle, a doszkalanie konieczne będzie, gdy zmienią się przepisy krajowe bądź unijne, albo pracodawca rozszerzy działalność na nowe branże. Co wtedy trzeba zrobić? - Organizować szkolenia uzupełniające uwzględniające te zmiany i odpowiednio je dokumentować – taka odpowiedź znajdujemy w komunikacie nr 92.
– W tym zakresie warto mieć na uwadze, że w połowie 2027 r. dotychczasowe przepisy ustawy AML zostaną w przeważającej mierze zastąpione przez unijne rozporządzenie 2024/1624 (tzw. AMLR), co będzie wiązało się m.in. z koniecznością przeprowadzenia w instytucjach obowiązanych szerokiej aktualizacji szkoleń z zakresu AML/CFT - przypomina dr Korus.
Czytaj także: Jakie zmiany wprowadzi 6 Dyrektywa AML
Możliwe są zajęcia stacjonarne, jak i on-line, wewnętrzne i zewnętrzne. Ale np. samokształcenie na materiałach z internetowych stron Ministerstwa Finansów, KNF albo NBP to za mało. - Szkolenia wewnętrzne mogą też prowadzić wyłącznie osoby z potwierdzoną wiedzą i doświadczeniem w AML/CFT – zaznacza mec. Szwarc-Skudlarska. Komunikat podkreśla, że są one zbyt ogólnikowe i selektywne. Nie wystarcza też wzajemne przeszkolenie wewnętrzne, trzeba będzie skorzystać z posiadających odpowiednie kompetencje trenerów spoza organizacji albo pracowników przeszkolonych już na zewnątrz.
Branżę finansową czeka więc weryfikacja dotychczasowej praktyki, w tym m.in. gromadzenie większej liczby dokumentów szkoleniowych. Urzędnicy chcą dokładnie wiedzieć, kto, kiedy, w jakim zakresie i przez kogo został przeszkolony. - W przypadku szkoleń zewnętrznych, dowodem udziału w szkoleniu może być np. certyfikat uczestnictwa oraz program szkolenia. Dobrą praktyką jest zakończenie szkolenia testem sprawdzającym wiedzę – podkreśla komunikat. Szkolenia wewnątrzkorporacyjne muszą też mieć precyzyjne programy – ich brak naraża firmy na kary administracyjne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
![Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wzory umów, pism i dokumentów [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82764/978-83-8390-422-1_,mn6D62SdolTgn7bKqdfXjIVm.jpg.webp)
