Szczegółowe zasady eksploatacji turbin wodnych.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA GÓRNICTWA I ENERGETYKI ORAZ GOSPODARKI MATERIAŁOWEJ I PALIWOWEJ

z dnia 14 stycznia 1987 r.

w sprawie szczegółowych zasad eksploatacji turbin wodnych.

Na podstawie art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce energetycznej (Dz. U. Nr 21, poz 96) oraz w związku z § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1985 r. w sprawie określenia kompetencji niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej zastrzeżonych w przepisach szczególnych dla organów zniesionych (Dz. U. Nr 63, poz. 334) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Zarządzenie określa szczegółowe zasady eksploatacji turbin wodnych o mocy 100 kW i większej w jednostkach gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz przez osoby fizyczne i inne podmioty.

2. Szczegółowych zasad eksploatacji nie stosuje się do eksploatacji turbin wodnych służących do odzyskania energii w procesach chemicznych (turbin rekuperacyjnych).

§ 2. Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o turbinach wodnych, rozumie się przez to także turbiny odwracalne oraz wyposażenie turbin obejmujące komory, rury ssące, regulatory obrotów oraz urządzenia pomocnicze i instalacje w obrębie turbin do sprzęgieł wałów turbin z wałami prądnic lub przekładni.

§ 3. Eksploatację turbin wodnych należy prowadzić zgodnie z przepisami zarządzenia oraz ogólnymi zasadami eksploatacji określonymi w zarządzeniu Ministrów Górnictwa i Energetyki oraz Gospodarki Materiałowej i Paliwowej z dnia 18 lipca 1986 r. w sprawie ogólnych zasad eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych (Monitor Polski Nr 25, poz. 174).

§  4.

1. Turbiny wodne nowe, przebudowane i po remoncie mogą być przyjęte do eksploatacji po poddaniu ruchowi próbnemu przez czas nie krótszy niż 72 godziny.

2. Okres osiągania projektowanych zdolności produkcyjnych dla turbin wodnych powinien wynosić 3 miesiące, a dla turbin odwracalnych 4 miesiące.

§ 5. Eksploatację turbin wodnych należy prowadzić z uwzględnieniem w szczególności:

1) wymagań racjonalnego wykorzystania energii wodnej i pracy turbin wodnych przy możliwie najwyższej sprawności oraz poza strefą wzmożonej kawitacji i nadmiernych drgań,

2) wymagań w zakresie natężenia przepływu i bilansowania wody,

3) dla turbin typu Kaplana, Deriaza i rurowych z regulacją łopatek wirnika i kierownicy - optymalnej zależności kąta otwarcia łopatek wirnika i kierownicy.

§ 6. Odczyty parametrów ruchowych turbin wodnych napędzających prądnice powinny być dokonywane zgodnie z instrukcją eksploatacji, nie rzadziej jednak niż raz na zmianę, a w elektrowniach z obsługą w formie dyżuru domowego - nie rzadziej niż dwa razy na dobę.

§  7.

1. Uruchomienie lub zgłoszenie gotowości do zdalnego uruchomienia turbin wodnych może nastąpić po osiągnięcia przez turbiny i urządzenia przez nie napędzane stanu gotowości ruchowej, tj. po zakończeniu wszelkich robót konserwacyjnych i remontowych, sprawdzeniu sprawności urządzeń turbin, kompletności ich elementów oraz osiągnięciu warunków określonych w instrukcji eksploatacji, a w szczególności dotyczących:

1) zamknięć, włazów i wzierników,

2) poziomów górnej i dolnej wody, oleju smarnego i regulacyjnego oraz ciśnienia sprężonego powietrza,

3) zaworów w instalacjach olejowych wodnych i sprężonego powietrza,

4) hamulców turbiny i blokad otwarcia turbiny,

5) łopatek kierowniczych oraz wirników turbin Kaplana, Deriaza i rurowych z regulacją łopatek wirnika,

6) temperatury oleju,

7) urządzeń instalacji smarowania,

8) instalacji i urządzeń sterowania, sygnalizacji i automatyki,

9) instalacji odwadniających,

10) zamknięć awaryjnych turbiny.

2. Proces uruchamiania turbiny powinien przebiegać płynnie, a osiągnięcie obrotów znamionowych powinno następować w czasie przewidzianym w instrukcji eksploatacji.

3. Prowadzenie ruchu turbin wodnych powinno się odbywać z obciążeniem w granicach dopuszczalnych, ustalonych w instrukcji eksploatacji.

§  8.

1. W razie nieprawidłowego ruchu i niepełnej sprawności turbin wodnych, należy je niezwłocznie zatrzymać, w szczególności po stwierdzeniu:

1) zagrożenia życia ludzkiego,

2) uszkodzenia lub groźby uszkodzenia turbiny,

3) groźby zalania wodą pomieszczeń elektrowni,

4) uszkodzenia lub groźby uszkodzenia urządzeń współpracujących z turbiną,

5) uszkodzenia urządzeń pomocniczych i instalacji, które powinny spowodować zatrzymanie turbiny przez pobudzenie zabezpieczenia.

2. W razie nieprawidłowego działania zabezpieczeń i sygnalizacji lub uszkodzenia urządzeń pomocniczych i instalacji, które nie stwarzają zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania turbiny, lecz zmniejszają jedynie jej pewność ruchową, turbinę wodną można utrzymać w pracy lub powtórnie uruchomić za zgodą osoby sprawującej nadzór nad eksploatacją turbiny przy zapewnieniu wzmożonej jej obserwacji, a w przypadku turbin w elektrowniach przyłączonych do wspólnej sieci - ponadto w porozumieniu z jednostkami upoważnionymi do dysponowania mocą.

§ 9. Ocena stanu technicznego turbin wodnych powinna być dokonywana nie rzadziej niż:

1) raz w roku - dla turbin o mocy znamionowej 1 MW i większej,

2) raz na dwa lata - dla turbin o mocy znamionowej mniejszej niż 1 MW.

§  10.

1. Oględziny turbin wodnych powinny być dokonywane na każdej zmianie, a w przypadku turbin pracujących bez stałej obsługi - co najmniej dwa razy w ciągu doby w regularnych odstępach czasu.

2. Oględziny turbin wodnych powinny obejmować w szczególności:

1) sprawdzenie poziomów ciśnienia i temperatury oleju w wannach, zbiornikach i instalacjach obiegów smarowania i regulacji,

2) sprawdzenie ciśnienia w zbiornikach i instalacjach sprężonego powietrza,

3) sprawdzenie szczelności zbiorników i instalacji obiegów wody, oleju i sprężonego powietrza,

4) osłuchanie turbiny pod względem płynności pracy, występowania stuków i nienormalnych drgań,

5) sprawdzenie stanu oświetlenia w pomieszczeniach turbiny i urządzeń z nią związanych,

6) sprawdzenie poprawności działania instalacji odwadniających.

§  11.

1. Przeglądów turbin wodnych należy dokonywać co najmniej raz w roku. Przeglądy turbin mogą być połączone z ich remontami bieżącymi oraz niezbędnymi naprawami.

2. Przeglądy turbin wodnych powinny obejmować w szczególności sprawdzenie:

1) stanu technicznego zamknięć remontowych na górnej i dolnej wodzie, krat na wlocie do turbiny oraz urządzeń do oczyszczania krat,

2) prawidłowości działania instalacji odwadniania: rurociągów doprowadzających wodę, spiral i rur ssących,

3) stanu technicznego rurociągów doprowadzających wodę do turbin oraz komór turbinowych,

4) stanu technicznego oraz szczelności zamknięć ruchowych (zasuw, zaworów motylowych, zaworów kulowych) na wlocie do turbiny wraz z ich układami napędowymi,

5) stanu technicznego oraz szczelności kierownicy turbinowej, w tym także występowania wżerów kawitacyjnych, oraz sprawdzenie stanu technicznego układu napędowego łopatek kierownicy,

6) stanu technicznego wirnika turbiny wraz z jego obudową, w tym sprawdzenie występowania uszkodzeń kawitacyjnych, a w turbinach Kaplana, Deriaza i rurowych - ponadto stanu technicznego mechanizmów napędowych przestawialnych łopat wirnika,

7) stanu technicznego rury ssącej,

8) stanu technicznego i prawidłowości działania:

a) układu regulacyjnego,

b) układy hamowania,

c) układów smarowania,

d) instalacji wody chłodzącej,

e) instalacji sprężonego powietrza.

§  12.

1. Próby i pomiary turbin wodnych przewidziane w dokumentacji dostawcy turbiny powinny być wykonywane po remontach kapitalnych.

2. Próby działania urządzeń awaryjnego zatrzymywania turbiny powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż co 6 miesięcy.

3. Prób i pomiarów mających na celu sprawdzenie przyrządów pomiarowo-kontrolnych turbiny należy dokonywać nie rzadziej niż raz w roku.

4. Próby i pomiary działania układów regulacji turbin powinny być dokonywane nie rzadziej niż:

1) raz na 5 lat - dla turbin o mocy powyżej 10 MW,

2) raz na 10 lat - dla pozostałych turbin.

§ 13. Eksploatacja turbin wodnych nie może powodować szkodliwego zanieczyszczenia wód. Wprowadzanie do wody olejów i smarów, przerzucanie na dolną wodę zanieczyszczeń usuwanych z krat oraz dokonywanie innych czynności mogących spowodować zanieczyszczenie wód jest zabronione.

§ 14. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: M.P.1987.4.35
• Rodzaj: Zarządzenie
• Tytuł: Szczegółowe zasady eksploatacji turbin wodnych.
• Data aktu: 14/01/1987
• Data ogłoszenia: 25/02/1987
• Data wejścia w życie: 25/02/1987