DECYZJA nr S12 z dnia 16 października 2024 r. dotycząca zwrotu kosztów opieki zdrowotnej związanej z przeniesieniem pacjentów do innego państwa członkowskiego w przypadku masowej liczby poszkodowanych w wyniku katastrof

DECYZJA nr S12
z dnia 16 października 2024 r.
dotycząca zwrotu kosztów opieki zdrowotnej związanej z przeniesieniem pacjentów do innego państwa członkowskiego w przypadku masowej liczby poszkodowanych w wyniku katastrof
(Tekst mający znaczenie dla EOG oraz dla Umowy między UE a Szwajcarią)

(C/2025/1598)

(Dz.U.UE C z dnia 13 marca 2025 r.)

KOMISJA ADMINISTRACYJNA DS. KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO,

uwzględniając art. 72 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 1 , zgodnie z którym Komisja Administracyjna odpowiada za rozpatrywanie wszelkich spraw administracyjnych lub dotyczących wykładni przepisów rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 2 ,

uwzględniając art. 20 i art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 dotyczące udania się do innego państwa członkowskiego w celu uzyskania świadczeń rzeczowych,

uwzględniając art. 26 rozporządzenia (WE) nr 987/2009,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Gdy w państwie członkowskim występowały katastrofy masowe (np. pożary o dużej skali, wypadki chemiczne lub jądrowe, pandemie), z powodu których konieczne było przeniesienie pacjentów do innego państwa członkowskiego, nie zawsze wiadomo było, które państwo członkowskie zobowiązane było ponieść koszty opieki zdrowotnej oraz na jakiej podstawie prawnej.

(2) Fakt, że z katastrofą masową zmagać się mogą więcej niż dwa państwa członkowskie, może powodować praktyczne trudności i wymaga jednolitego podejścia prawnego.

(3) Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w szczególności w wyroku w sprawie Elchinov z dnia 5 października 2010 r. 3 ) wymóg otrzymania uprzedniego zezwolenia nie może stanowić przeszkody dla prawa do zwrotu kosztów leczenia szpitalnego, jeżeli inne warunki we właściwym państwie członkowskim są spełnione. Przeniesienie osób ubezpieczonych do państwa członkowskiego innego niż właściwe państwo członkowskie w celu zapewnienia im niezwłocznie pilnej opieki zdrowotnej koniecznej w wyniku katastrofy masowej należy zatem interpretować jako objęte zakresem art. 20 rozporządzenia (WE) nr 883/2004.

(4) Jeżeli państwo członkowskie, w którym wystąpiła katastrofa masowa, nie jest w stanie zapewnić pilnej opieki zdrowotnej osobom rannym lub chorym, zachodzi konieczność przeniesienia ich do innego państwa członkowskiego. Świadczy to o tym, że nie było możliwe udzielenie odpowiedniej opieki zdrowotnej w terminie uzasadnionym z medycznego punktu widzenia, a więc o spełnieniu warunku określonego w art. 20 rozporządzenia (WE) nr 883/2004.

(5) W szczególnych okolicznościach katastrof masowych często bardzo trudno jest dotrzymać terminów przewidzianych w art. 20 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i ubiegać się o uprzednie zezwolenie na skorzystanie z opieki zdrowotnej w innym państwie członkowskim.

(6) Decyzja o przeniesieniu pacjentów do innego państwa członkowskiego w następstwie katastrofy masowej wynika z oceny lekarskiej dokonanej przez świadczeniodawcę opieki zdrowotnej w kraju, w którym katastrofa miała miejsce. Trudno byłoby wyczerpująco wymienić, co może stanowić katastrofę masową, dlatego w tej kwestii należy przyjmować podejście indywidualne.

(7) W szczególnych okolicznościach katastrof masowych transport do państwa członkowskiego leczenia (dokąd pacjent został przeniesiony z powodu niedostępności pilnej opieki zdrowotnej "w terminie uzasadnionym z medycznego punktu widzenia") oraz z tego państwa członkowskiego jest nieodłącznym elementem samego leczenia. Właściwe państwo członkowskie, nawet jeśli nie przewiduje zwrotu kosztów podróży i pobytu, może w drodze wyjątku zadecydować o pokryciu takich kosztów.

(8) W przypadku transportu pacjentów do innego państwa członkowskiego w następstwie katastrofy masowej Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC) zapewnia całodobową obsługę, służącą koordynacji i współfinansowaniu niezbędnego transportu medycznego. Gdy państwa członkowskie zwracają się o taką pomoc, ERCC uruchamia Unijny Mechanizm Ochrony Ludności zgodnie ze swoimi standardowymi procedurami 4 .

(9) Wskazówki dotyczące katamnezy lub kontynuacji leczenia po przeniesieniu pacjentów z powrotem do państwa członkowskiego zamieszkania lub do właściwego państwa członkowskiego (np. dotyczące wymiany raportów medycznych, uznawania recept itp.) ułatwiłyby rozpatrywanie takich przypadków między wszystkimi zaangażowanymi państwami członkowskimi,

stanowiąc zgodnie z warunkami określonymi w art. 71 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 883/2004,

STANOWI, CO NASTĘPUJE:

1. Niniejsza decyzja określa zasady zwrotu kosztów opieki zdrowotnej związanej z przeniesieniem pacjentów do innego państwa członkowskiego w przypadku masowej liczby poszkodowanych w wyniku katastrof.

2. Świadczenia rzeczowe udzielane osobom rannym lub chorym, ubezpieczonym w państwie członkowskim i przeniesionym do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie właściwe lub państwo członkowskie zamieszkania (w którym osoba ta jest zarejestrowana na podstawie dokumentu S1 lub SED S072) w następstwie katastrofy masowej, podlegają art. 20 i art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 883/2004.

3. W przypadku katastrofy masowej właściwe państwo członkowskie wydaje a posteriori zezwolenie S2 zgodnie z art. 20 rozporządzenia (WE) nr 883/2004, aby koszty świadczeń rzeczowych udzielonych w państwie członkowskim leczenia (dokąd pacjent został przeniesiony, ale w którym nie jest ubezpieczony ani zarejestrowany na podstawie dokumentu S1 lub SED S072) były pokrywane przez właściwe państwo członkowskie.

4. Jeżeli do katastrofy masowej doszło w państwie członkowskim miejsca zamieszkania (w którym pacjent jest zarejestrowany na podstawie dokumentu S1 lub SED S072) i pacjent ten zostaje przeniesiony do państwa członkowskiego innego niż właściwe, państwo członkowskie zamieszkania wydaje a posteriori zezwolenie S2 zgodnie z art. 26 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 987/2009, aby koszty świadczeń rzeczowych udzielonych w państwie członkowskim leczenia (dokąd pacjent został przeniesiony, ale w którym nie jest ubezpieczony ani zarejestrowany na podstawie dokumentu S1 lub SED S072) były pokrywane przez właściwe państwo członkowskie, z uwzględnieniem art. 20 ust. 4 i art. 27 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 883/2004.

5. Zezwolenie S2 wydane a posteriori zgodnie z ust. 3 lub 4 zawiera wyraźne wskazanie, że dotyczy ono pilnej opieki zdrowotnej ratującej życie, przeznaczonej dla pacjenta przeniesionego do innego państwa członkowskiego w związku z katastrofą masową.

6. O tym, czy dane zdarzenie stanowi katastrofę masową, decydują państwa członkowskie, rozważając każdy przypadek indywidualnie.

Niewyczerpujący wykaz zdarzeń, które można uznać za katastrofę masową, znajduje się w załączniku.

7. Zgodnie z art. 26 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 987/2009, jeżeli przepisy krajowe właściwego państwa członkowskiego przewidują zwrot kosztów podróży i pobytu, które są nierozerwalnie związane z leczeniem ubezpieczonego, to koszty transportu do państwa członkowskiego leczenia i z tego państwa (w tym z państwa członkowskiego leczenia do państwa członkowskiego zamieszkania), w przypadku przeniesienia pacjentów w następstwie katastrofy masowej, ponosi właściwe państwo członkowskie, które wydało dokument S2 (lub w imieniu którego dokument S2 został wydany przez państwo członkowskie zamieszkania zgodnie z art. 26 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 987/2009).

Właściwe państwo członkowskie może jednak, biorąc pod uwagę wyjątkowe okoliczności, postanowić o zwrocie kosztów transportu i innych kosztów powiązanych, nawet jeżeli nie jest to przewidziane w przepisach krajowych.

8. Niniejsza decyzja pozostaje bez uszczerbku dla umów dwustronnych między państwami członkowskimi w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej.

9. Niniejsza decyzja zostaje publikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejszą decyzję stosuje się od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po jej opublikowaniu.

ZAŁĄCZNIK

Niewyczerpujący wykaz katastrof masowych:

- pożar o dużej skali

- poważny wypadek transportowy (lotniczy, drogowy lub morski)

- wypadek chemiczny

- wypadek jądrowy

- pandemia

- trzęsienie ziemi

- powódź

- zamach bombowy

- lawiny.

1 Dz.U. L 166 z 30.4.2004, s. 1.
2 Dz.U. L 284 z 30.10.2009, s. 1.
3 Sprawa C-173/09, Elchinov, wyrok z dnia 5 października 2010 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1598

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: DECYZJA nr S12 z dnia 16 października 2024 r. dotycząca zwrotu kosztów opieki zdrowotnej związanej z przeniesieniem pacjentów do innego państwa członkowskiego w przypadku masowej liczby poszkodowanych w wyniku katastrof
Data aktu: 16/10/2024
Data ogłoszenia: 13/03/2025