Rozdziały REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 10 listopada 2022 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/241 w odniesieniu do rozdziałów REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1060, rozporządzenie (UE) 2021/2115, dyrektywę 2003/87/WE i decyzję (UE) 2015/1814 (COM(2022)0231 - C9-0183/2022 - 2022/0164(COD)) 1 (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) [Poprawka 1, chyba że wskazano inaczej](2023/C 161/11)
(Dz.U.UE C z dnia 5 maja 2023 r.)
POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO *
do wniosku Komisji
2022/0164(COD)
Wniosek
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/241 w odniesieniu do rozdziałów REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/1060, rozporządzenie (UE) 2021/2115, dyrektywę 2003/87/WE i decyzję (UE) 2015/1814
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 175 akapit trzeci, art. 177 akapit pierwszy, art. 192 ust. 1, art. 194 ust. 2 i art. 322 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 3 ,
uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Od czasu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności 4 bezprecedensowe wydarzenia geopolityczne wywołane niesprowo- kowaną i nielegalną napaścią zbrojną Rosji na Ukrainę oraz ich bezpośrednie i pośrednie skutki społecznoekonomiczne wywarły znaczący wpływ na społeczeństwo i gospodarkę Unii, na jej obywateli oraz na jej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. W szczególności widać teraz wyraźniej niż do tej pory, że do
pomyślnej, zrównoważonej i sprzyjającej włączeniu społecznemu odbudowy po kryzysie związanym z COVID-19 niezbędne są bezpieczeństwo energetyczne i niezależność energetyczna Unii, gdyż są to również niektóre z głównych czynników wzmocnienia odporności europejskiej gospodarki.
(2) Ze względu na bezpośrednie powiązania między trwałą odbudową, wzmacnianiem odporności i bezpieczeństwa energetycznego Unii, redukowaniem zależności od paliw kopalnych, zwłaszcza pochodzących z Rosji, oraz jej rolą w sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności jest tak pomyślany, by stał się częścią unijnej reakcji na pojawiające się wyzwania, a jednocześnie gwarantuje zgodność z prawodawstwem Unii (4a) i z podjętymi przez nią zobowiązaniami międzynarodowymi.
(3) W Deklaracji wersalskiej z 10-11 marca 2022 r. szefowie państw i rządów wezwali Komisję, aby do końca maja przedstawiła plan REPowerEU dotyczący stopniowego redukowania zależności Unii od przywozu rosyjskich paliw kopalnych, co następnie powtórzyła Rada Europejska w swoich konkluzjach z 24-25 marca 2022 r. Do zredukowania tej zależności powinno dojść na długo przed 2030 r., w sposób spójny z Europejskim Zielonym Ładem i celami klimatycznymi na lata 2030 i 2050 zapisanymi w Europejskim prawie o klimacie. Należy wobec tego zmienić rozporządzenie (UE) 2021/241, aby zwiększyć jego zdolność do wspierania reform i inwestycji ukierunkowanych na dywersyfikację dostaw energii, w szczególności paliw kopalnych, a także aby uczynić system energetyczny bezpieczniejszym, przystępniejszym cenowo, dostępniejszym i bardziej zrównoważonym, w szczególności dzięki upowszechnieniu odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej oraz zwiększonej zdolności magazynowania energii, a tym samym wzmocnić strategiczną autonomię Unii i jej otwartą gospodarkę. Konieczne jest również wsparcie reform i inwestycji zwiększających efektywność energetyczną i oszczędności energii w gospodarkach państw członkowskich dzięki większej spójności z dyrektywą w sprawie odnawialnych źródeł energii, dyrektywą w sprawie efektywności energetycznej, dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i rozporządzeniem w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów.
(3a) Stopniowa rezygnacja z importu rosyjskich paliw kopalnych powinna doprowadzić do zredukowania ogólnej zależności energetycznej Unii. Zgodnie z ideą Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności rozdziały REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności powinny zwiększyć i wzmocnić strategiczną autonomię Unii bez nadmiernego zwiększenia jej zależności od importu surowców z państw trzecich.
(4) Aby zapewnić jak najlepszą komplementarność, zgodność i spójność polityk i działań podejmowanych przez Unię i państwa członkowskie w celu zwiększenia niezależności i bezpieczeństwa oraz zrównoważonego charakteru dostaw energii w Unii, reformy i inwestycje związane z energią powinny być określane w ramach specjalnego rozdziału planów odbudowy i zwiększania odporności - "rozdziału REPowerEU".
(4a) Aby sprzyjać osiągnięciu celów Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej związanych ze spójnością gospodarczą, społeczną i terytorialną, państwa członkowskie powinny - z myślą o realizacji rozdziałów REPowerEU - zapewnić odpowiedni podział środków między regiony z uwzględnieniem potrzeb i wyzwań każdego z nich.
(4b) Szczególną uwagę należy poświęcić regionom oddalonym, peryferyjnym i odizolowanym oraz wyspom, które już zmagają się z dodatkowymi ograniczeniami.
(5) Aby reakcja Unii była jak najszerzej zakrojona, należy zobowiązać wszystkie państwa członkowskie, które po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia będą przedkładać swoje plany odbudowy i zwiększania odporności, do ujęcia w nich rozdziału REPowerEU. Aby uwzględnić zaktualizowany maksymalny wkład finansowy, wymóg ten powinien mieć zastosowanie w szczególności do uzupełnionych planów przedkładanych przez państwa członkowskie od 30 czerwca 2022 r. Należy uniknąć niepotrzebnego obciążenia administracyjnego.
(6) Rozdział REPowerEU powinien obejmować nowe reformy i inwestycje służące realizacji celów REPowerEU i przeciwdziałające skutkom kryzysu wywołanego rosyjską napaścią zbrojną na Ukrainę. W rozdziale tym należy również przedstawić zarys pozostałych środków - finansowanych ze źródeł innych niż Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności - przyczyniających się do realizacji celów energetycznych określonych w motywie 3. Taki zarys powinien objąć środki, które mają zostać wdrożone między 1 lutego 2022 r. a 31 grudnia 2026 r., czyli w okresie, w którym cele określone w niniejszym rozporządzeniu mają zostać osiągnięte. Konieczne
(4a) Dyrektywa Rady 92/43/EWG, dyrektywa 2009/147/WE, dyrektywa 2000/60/WE, rozporządzenie (WE) nr 1367/2006,
rozporządzenie (UE) 2021/1767 oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (COM(2022)0304 wersja ostateczna).
jest szybkie zwiększenie inwestycji w środki w zakresie efektywności energetycznej, takie jak upowszechnienie zrównoważonych i wydajnych rozwiązań w zakresie ogrzewania i chłodzenia, gdyż środki takie stanowią zrównoważony i skuteczny sposób na sprostanie niektórym z najpilniejszych wyzwań związanych z dostawami energii i jej kosztami. W związku z wpływem wciąż wysokich i niestabilnych cen energii na społeczeństwo oraz zgodnie z zasadami Europejskiego filaru praw socjalnych należy położyć szczególny nacisk na wyeliminowanie ubóstwa energetycznego poprzez wsparcie konsumentów dotkniętych ubóstwem energetycznym i podatnych na zagrożenia. Inwestycje i reformy zawarte w rozdziałach REPowerEU dotyczące infrastruktury gazu ziemnego i mające na celu dywersyfikację dostaw, by zmniejszyć w nich udział Rosji, powinny opierać się na aktualnych potrzebach określonych w ramach oceny ustalonej i przeprowadzonej przez europejską sieć operatorów systemów przesyłowych gazu (ENTSO gazu), ustanowioną w duchu solidarności na rzecz bezpieczeństwa dostaw energii - oraz korzystać ze wzmocnionych środków gotowości, w tym z możliwości magazynowania energii, wprowadzonych w celu uwzględnienia nowych zagrożeń geopolitycznych, i wnosić długotrwały wkład w zieloną transformację dzięki przygotowaniu się do stosowania wodoru. W rozdziałach tych znaczna część działań powinna mieć wymiar transgraniczny lub wielokrajowy bądź takież skutki, co przyczyni się m.in. do europejskiej wartości dodanej. W rozdziałach REPowerEU powinno się ponadto znaleźć wyjaśnienie i kwantyfikacja skutków połączenia reform i inwestycji finansowanych z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności z pozostałymi działaniami finansowanymi z innych źródeł.
(6a) Skuteczne przejście na zieloną energię i szybkie zmniejszenie zależności energetycznej powinno uwzględniać rodzące się wyzwania, przed którymi stoją gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, zwłaszcza te znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji. Takie wyzwania wynikają z ubóstwa energetycznego, czyli ze związanej ze zbyt wysokimi cenami niezdolności gospodarstwa domowego do zaspokojenia podstawowych potrzeb w zakresie dostaw energii oraz z braku dostępu do podstawowych usług energetycznych w celu zagwarantowania podstawowego poziomu komfortu i zdrowia, godnego poziomu życia i zdrowia, w tym odpowiedniego ogrzewania, ciepłej wody, chłodzenia, oświetlenia i energii do zasilania urządzeń, w odpowiednim kontekście krajowym, przy obowiązującej polityce społecznej i innych odpowiednich strategiach politycznych, co jest spowodowane wysokimi wydatkami na energię i słabą efektywnością energetyczną domostw i budynków.
(6b) Ponadto obecny kontekst geopolityczny wymaga, by Unia zagwarantowała sobie bezpieczeństwo energetyczne, czyli ciągłą i nieprzerwaną dostępność energii, bezpieczeństwo dostaw i bezpieczeństwo techniczne dzięki zwiększeniu efektywności i interoperacyjności sieci przesyłu i dystrybucji, sprzyjaniu elastyczności systemu, unikaniu zatorów, zapewnieniu odpornych łańcuchów dostaw, cyberbezpieczeństwa i dostosowania do zmiany klimatu w obrębie całej infrastruktury, a w szczególności infrastruktury krytycznej, przy jednoczesnym ograniczeniu strategicznej zależności energetycznej.
(7) Należy wprowadzić odpowiednie dodatkowe kryterium, które będzie podstawą przeprowadzanej przez Komisję oceny reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU oraz zapewnienia, aby te reformy i inwestycje były odpowiednie do osiągnięcia celów szczegółowych związanych z REPowerEU. Aby dany plan odbudowy i zwiększania odporności został przez Komisję oceniony pozytywnie, powinien uzyskać rating A na podstawie tego nowego kryterium oceny.
(7a) Skuteczne przejście na zieloną energię i szybkie zmniejszenie zależności energetycznej w sposób sprzyjający włączeniu społecznemu wymagają działań na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej i oszczędności energii w budynkach oraz szybszej dekarbonizacji przemysłu. Aby przyspieszyć ekologiczną transformację Europy, należy zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii i zrównoważonej energii w koszyku energetycznym oraz podjąć działania na rzecz rozwiązania problemu wąskich gardeł w infrastrukturze oraz niedoborów siły roboczej i wykwalifikowanych pracowników. Na potrzeby transformacji ekologicznej należy wykorzystać potencjał umiejętności i technologii cyfrowych.
(8) Same inwestycje w infrastrukturę i technologie nie wystarczą, aby zapewnić zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Należy przeznaczyć zasoby także na przekwalifikowywanie i podnoszenie kwalifikacji pracowników, aby lepiej wyposażyć ich w umiejętności ekologiczne. Jest to zgodne z celem Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, który wspiera państwa członkowskie w uzyskaniu wykwalifikowanej i odpornej siły roboczej przygotowanej do wymogów przyszłego środowiska pracy. W związku z tym zasoby, o które się zwrócono, pochodzące z puli środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i przeznaczone na wspieranie celów REPowerEU, powinny wspierać środki na rzecz przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji siły roboczej. Komisja oceni, czy działania ujęte w rozdziałach REPowerEU w sposób znaczący przyczyniają się do wspierania przekwalifikowywania siły roboczej ukierunkowanego na umiejętności ekologiczne.
(9) Stosowanie tego systemu powinno pozostawać bez uszczerbku dla pozostałych wymogów prawnych określonych w rozporządzeniu (UE) 2021/241, chyba że niniejsze rozporządzenie stanowi inaczej.
(9a) Działania przewidziane w rozdziałach REPowerEU nie powinny być sprzeczne z ogólnym poziomem ambicji ekologicznych i cyfrowych już przyjętych decyzji wykonawczych Rady zatwierdzających plany odbudowy i zwiększania odporności.
(10) Plan odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdział REPowerEU, powinien przyczyniać się do skutecznego sprostania wszystkim wyzwaniom lub znacznej części wyzwań wskazanych w odpowiednich zaleceniach dla poszczególnych krajów, w tym w zaleceniach, które mają zostać przyjęte w ramach cyklu semestru 2022 i które odnoszą się między innymi do wyzwań w zakresie energii, przed którymi stoją państwa członkowskie.
(11) Skuteczne przejście na zieloną energię i zmniejszenie zależności energetycznej wymaga znacznych inwestycji cyfrowych. W świetle rozporządzenia (UE) 2021/241 państwa członkowskie powinny wyjaśnić, w jaki sposób działania przewidziane w planie odbudowy i zwiększania odporności, w tym działania ujęte w rozdziale REPowerEU, mają przyczynić się do realizacji transformacji cyfrowej lub do sprostania związanym z tym wyzwaniom oraz czy stanowią one kwotę wkładu w osiągnięcie celu cyfrowego w oparciu o metodykę znakowania cyfrowego. Z uwagi na fakt, że wyzwania w zakresie energii, przed którymi stoi Unia, są teraz pilniejsze i ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej, reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU nie powinno się jednak uwzględniać przy obliczaniu - do celów stosowania wymogu dotyczącego celu cyfrowego określonego w rozporządzeniu (UE) 2021/241 - łącznej alokacji w ramach planu. Państwa członkowskie powinny jednak dążyć do ujęcia w rozdziałach REPowerEU w jak największym zakresie działań, które przyczyniają się do osiągnięcia celu cyfrowego w oparciu o metodykę znakowania cyfrowego.
(11a) Przewlekłość procedur administracyjnych jest jedną z głównych przeszkód we wdrażaniu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z celami wyznaczonymi dla inwestycji w odnawialne źródła energii. Przeszkody te to złożoność obowiązujących przepisów dotyczących wyboru lokalizacji i administracyjnych pozwoleń na realizację projektów, złożoność i czas trwania oceny oddziaływania projektów na środowisko lub brak dostatecznej liczby pracowników w organach wydających zezwolenia. Dalsze uproszczenie i skrócenie administracyjnych procedur wydawania pozwoleń, w tym krótsze i czytelniejsze terminy podjęcia decyzji przez właściwe organy, jest niezbędne, by Unia osiągnęła wyznaczone sobie cele w zakresie energii i klimatu. Aby przyspieszyć procesy wydawania pozwoleń, Komisja powinna wesprzeć państwa członkowskie w określaniu obszarów szczególnie odpowiednich do realizacji projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych, w pełni stosując odpowiednie przepisy unijne w zakresie ochrony środowiska, w przypadku których terminy mogą być krótsze.
(12) Zgodnie z art. 18 ust. 4 lit. q) rozporządzenia (UE) 2021/241 państwa członkowskie powinny również przedstawić szczegółowe sprawozdanie z obowiązkowego i należytego procesu konsultacji z władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi, jak również z organizacjami pozarządowymi oraz z innymi zainteresowanymi stronami odpowiednimi dla osiągnięcia celów REPowerEU - w tym, w stosownych przypadkach, z sektora rolnego - w przypadku reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU. W takim sprawozdaniu należy przedstawić harmonogram i etapy tych konsultacji, wskazać zainteresowane strony, z którymi się skonsultowano, wyjaśnić wynik tych konsultacji i przedstawić, w jaki sposób otrzymane uwagi zostały uwzględnione w rozdziałach REPowerEU, wyjaśnić, jakich uwag nie uwzględniono i z jakiego powodu, oraz wskazać, w jaki sposób władze lokalne i regionalne oraz inne odpowiednie zainteresowane strony będą zaangażowane we wdrażanie rozdziału REPowerEU i monitorowanie tego wdrażania. Z zastrzeżeniem krajowych ram prawnych zachęca się państwa członkowskie do angażowania parlamentów narodowych w debaty dotyczące zmiany planów. Unijne standardy dotyczące udziału obywateli, a w szczególności kodeks postępowania w zakresie partnerstwa, mogłyby stanowić inspirację dla organów krajowych w ramach przeprowadzania konsultacji.
(13) Stosowanie zasady "nie czyń poważnych szkód" jest niezbędne, aby zapewnić zrównoważoną realizację inwestycji i reform wprowadzanych w ramach odbudowy po pandemii. Zasadę tę należy więc nadal stosować wobec reform i inwestycji wspieranych w ramach Instrumentu, z jednym ukierunkowanym i ścisłym wyłączeniem dotyczącym reform i inwestycji, które mają zostać przeprowadzone do dnia 31 grudnia 2024 r., aby zabezpieczyć najpilniejsze kwestie dotyczące bezpieczeństwa energetycznego UE, pod warunkiem że ma zastosowanie zbiór łącznych warunków. Całkowita kwota zasobów na reformy i inwestycje korzystające z tego wyłączenia nie powinna przekroczyć maksymalnej kwoty, która zostanie ustalona przez Komisję po przeprowadzeniu kompleksowej, opartej na zapotrzebowaniu oceny pilnych potrzeb w zakresie infrastruktury. Taka ocena powinna zaktualizować szacunki Komisji z maja 2022 r., zgodnie z którymi w celu importu wystarczającej ilości LNG i gazu rurociągowego od innych dostawców do 2030 r. konieczne będą inwestycje o wartości 10 mld EUR, by uzyskać infrastrukturę gazową na wystarczającym poziomie, w tym terminale importowe LNG i rurociągi, w celu podłączenia niewykorzystanych terminali importowych LNG i sieci UE oraz zdolność przepływu zwrotnego.
(13a) Rozdział REPowerEU powinien być spójny z krajowym planem w dziedzinie energii i klimatu danego państwa członkowskiego oraz z unijnymi celami klimatycznymi określonymi w rozporządzeniu (UE) 2021/1119.
(13b) Rozdział REPowerEU powinien obejmować działania mające wymiar transgraniczny lub wielokrajowy bądź takież skutki. W trakcie całego procesu Komisja i państwa członkowskie powinny dążyć do ścisłej współpracy i faktycznie ze sobą współpracować. Ponadto należy zachęcać państwa członkowskie do jak najwcześniejszego podjęcia współpracy na rzecz opracowania działań mających wymiar transgraniczny lub wielokrajowy bądź takież skutki, które to działania zostaną ujęte w rozdziałach REPowerEU.
(14) W ramach wyjaśnienia procedury przyznawania pożyczek należy zapewnić państwom członkowskim dodatkowe zachęty do składania wniosków o pożyczki. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 państwa członkowskie mają czas do 31 sierpnia 2023 r., by ubiegać się o pożyczki, o ile poinformują Komisję o zamiarze ubiegania się o takie wsparcie w formie pożyczki. Zamiar złożenia wniosku o pożyczkę należy zgłosić Komisji w ciągu 30 dni po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, aby redystrybucja niewykorzystanych środków mogła zostać przeprowadzona w sposób uporządkowany oraz aby państwa członkowskie mogły ubiegać się o takie wsparcie. Wyrażając zamiar ubiegania się o wsparcie w formie pożyczki i wnioskując o taką pożyczkę, państwa członkowskie powinny działać w dobrej wierze i, o ile to możliwe, faktycznie chcieć takiego wsparcia w trosce o przewidywalność i skuteczność redystrybucji. Komisja powinna - jednocześnie, na równych zasadach i bezzwłocznie - informować Parlament Europejski i Radę o statusie wniosków o pożyczkę oraz o proponowanym przydziale wsparcia w formie pożyczki.
(14a) Państwa członkowskie zachęca się do możliwie jak najszybszego przedkładania rozdziałów REPowerEU, najlepiej w ciągu dwóch miesięcy od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego, w celu umożliwienia synergii między rozdziałami REPowerEU w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności. Aby zapewnić sprawne wdrożenie, Komisja i Rada powinny możliwie jak najszybciej zakończyć ocenę i zatwierdzanie planów odbudowy i zwiększania odporności zmienionych przez dodanie rozdziałów REPowerEU, a najlepiej w ciągu miesiąca po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego. Podobnie też usilnie zachęca się Komisję i państwa członkowskie, by zakończyły prace nad ustaleniami operacyjnymi najpóźniej po miesiącu od przyjęciu decyzji wykonawczej Rady. W tym celu zachęca się Komisję i państwa członkowskie do oparcia się na doświadczeniach z poprzednich negocjacji dotyczących już zawartych umów operacyjnych.
(15) Ponadto potrzebne są nowe specjalne źródła finansowania, aby zachęcić do uwzględnienia w rozdziałach REPowerEU wysokich ambicji w zakresie reform i inwestycji.
(15a) Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu zaradzenia wysokim cenom energii, w którym przewidziano składkę solidarnościową na rzecz sektora paliw kopalnych mającą zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich. Część dochodów uzyskanych dzięki tej nowej składce - współmierna do potrzeb związanych z osiągnieciem celów REPowerEU - mogłaby zostać udostępniona w formie zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel na rzecz rozdziałów REPowerEU.
(16) | Obecna sytuacja gospodarcza i geopolityczna wymaga od Unii uruchomienia dostępnych zasobów, aby dokonać
szybkiej dywersyfikacji dostaw energii w Unii i zmniejszyć zależność od paliw kopalnych przed 2030 r. W tym kontekście należy zmienić |dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 w taki sposób, aby skoncentrować na wstępie sprzedaż na aukcji uprawnień objętych pułapem emisji z przeznaczeniem na reformy i inwestycje służące realizacji celów REPowerEU w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zgodnie z celami dyrektywy 2003/87/WE dochody takie nie powinny służyć wspieraniu inwestycji w infrastrukturę ani w instalacje związane z paliwami kopalnymi.
(16a) Obecny wskaźnik pobrania uprawnień do rezerwy stabilności rynkowej jest potrzebny, aby w perspektywie długoterminowej zapobiec znacznemu wzrostowi nadwyżki uprawnień w handlu uprawnieniami do emisji gazów
cieplarnianych w Unii. Dlatego też należy zmienić decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1814 (6a) i dyrektywę 2003/87/WE w celu przedłużenia do 2030 r. okresu obowiązywania podwojenia wskaźnika pobrania do rezerwy stabilności rynkowej do 24 % oraz w celu zmniejszenia górnego progu i progu buforowego proporcjonalnie do mniejszej liczby uprawnień w całej Unii od 2025 r.
(16b) Komisja powinna wskazać dodatkowe źródła na potrzeby uzupełnienia finansowania rozdziałów REPowerEU, w tym poprzez uelastycznienie zasad dotyczących niewydanych środków.
(16c) W trosce o przydział maksymalnych wkładów finansowych uzyskanych z nowych dochodów na rozdziały REPowerEU należy zaktualizować metodykę określoną w [załącznikach I/II/III], aby uwzględnić nową sytuację geopolityczną i zmienione okoliczności. Wskaźniki mogłyby obejmować co najmniej jeden z następujących czynników: wskaźnik zależności energetycznej, w szczególności od państw trzecich, a zwłaszcza od Rosji; wzrost związanych z energią kosztów ponoszonych przez gospodarstwa domowe w przypadku podstawowych towarów i usług; udział paliw kopalnych w krajowym zużyciu energii brutto.
(17) W celu zagwarantowania państwom członkowskim i regionom wystarczającej elastyczności w stawianiu czoła rodzącym się wyzwaniom należy zmienić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 6 , aby oprócz istniejącejmożliwości przesunięcia do 5 % zasobów - pod warunkiem że zostanie ona w pełni wykorzystana - umożliwić wnioskowanie o maksymalnie 7,5 % zasobów w ramach programów objętych zarządzaniem dzielonym i przyczynić się do realizacji celów REPowerEU ustanowionych rozporządzeniem (UE) 2021/241 dzięki środkom wspierającym, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) tego rozporządzenia przy jednoczesnym uproszczeniu wymogów proceduralnych związanych z realizacją programu. Taka możliwość jest uzasadniona potrzebą sfinansowania celów REPowerEU i zapewni państwom członkowskim i regionom dodatkową elastyczność kluczową w zaspokajaniu tych pilnych potrzeb oraz powinna być uzasadniona większymi potrzebami finansowymi związanymi z dodatkowymi | inwestycjami ujętymi w rozdziale rozporządzenia (UE) 2021/241 dotyczącym REPowerEU.
(17a) EU ETS ustanowiono, aby stworzyć skuteczny, przewidywalny i oparty na zasadach rynkowych system redukcji emisji i przeciwdziałania kryzysom klimatycznym. Chociaż zmiana dyrektywy 2003/87/WE jest uzasadniona wyjątkową sytuacją, ważne jest, aby nie podważać zaufania do rynku EU ETS przez krótkoterminowe interwencje, w związku z czym zmiana ta powinna być postrzegana jako środek jednorazowy, który nie będzie powtarzany.
(17b) Aby zapewnić państwom członkowskim dodatkową elastyczność w realokacji zasobów w celu zapewnienia dostosowanych do potrzeb reakcji na kryzys energetyczny, Komisja powinna ocenić możliwość zezwolenia na przesunięcia finansowe w ramach celu "Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia" między EFRR, EFS i Funduszem Spójności w obu okresach programowania.
|
(19) Wypłaty w ramach REPowerEU będą dokonywane do końca 2026 r. zgodnie z zasadami Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Płatności dotyczące zasobów, o które zwrócono się na podstawie art. 26a rozporządzenia (UE) 2021/1060, są dokonywane zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) 2021/1060 i odpowiednimi rozporządzeniami dotyczącymi poszczególnych funduszy i będą uzależnione od dostępności środków zatwierdzonych w rocznym budżecie UE.
(20) Wniosek o specjalne finansowanie działań REPowerEU - w tym skoncentrowanie na wstępie sprzedaży uprawnień na aukcji w EU ETS, regulowanych art. 26a rozporządzenia (UE) 2021/1060 | - powinien być uzasadniony większymi potrzebami finansowymi związanymi z dodatkowymi reformami i inwestycjami ujętymi w rozdziale REPowerEU.
(6a) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1814 z dnia 6 października 2015 r. w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmiany dyrektywy 2003/87/WE (Dz.U. L 264 z 9.10.2015, s. 1).
(20a) Celem zapewnienia, aby wsparcie finansowe było skoncentrowane na wstępie w celu lepszego zaradzenia obecnemu kryzysowi energetycznemu, na wniosek państwa członkowskiego, który ma być przedłożony wraz z rozdziałem REPowerEU w zmienionym planie odbudowy i zwiększania odporności, płatności kwoty do 20 % dodatkowych środków finansowych wymaganych do sfinansowania rozdziału REPowerEU tego państwa można dokonać w formie płatności zaliczkowej, w miarę możliwości i w zależności od dostępności środków, w terminie dwóch miesięcy po przyjęciu przez Komisję zobowiązań prawnych.
(21) Komisja powinna monitorować wdrażanie reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU oraz ich wkład w realizację celów REPowerEU ustanowionych w rozporządzeniu (UE) 2021/241.
(22) Ostatnie wydarzenia geopolityczne poważnie wpłynęły na ceny energii, żywności i materiałów budowlanych, spowodowały niedobory w globalnych łańcuchach dostaw, doprowadziły do wzrostu inflacji oraz przyniosły ze sobą nowe wyzwania, w tym ryzyko ubóstwa energetycznego i wyższe koszty utrzymania. Zmiany te mogą mieć bezpośredni wpływ na zdolność do realizacji działań ujętych w planach odbudowy i zwiększania odporności. W zakresie, w jakim państwa członkowskie są w stanie wykazać, że realizacja określonego kamienia milowego lub określonej wartości docelowej nie jest już możliwa - całkowicie lub częściowo - z uwagi na wspomniane zmiany, sytuacja taka może stanowić obiektywne okoliczności na podstawie art. 21. Ponadto w zakresie, w jakim państwa członkowskie są w stanie wykazać, że realizacja określonego kamienia milowego lub określonej wartości docelowej jest sprzeczna z realizacją celów Instrumentu, w tym celów REPowerEU, sytuacja taka może również stanowić obiektywne okoliczności na podstawie art. 21. | Ponadto wniosek o wprowadzenie zmian nie powinien prowadzić do zakłóceń ogólnej realizacji planów odbudowy i zwiększania odporności. Państwa członkowskie powinny także zapewnić, aby propozycje zmiany ich planów odbudowy i zwiększania odporności odpowiadały wyzwaniom wynikającym z ostatnich wydarzeń geopolitycznych,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W rozporządzeniu (UE) 2021/241 wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 4 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. W zgodzie z sześcioma filarami, o których mowa w art. 3 niniejszego rozporządzenia, spójnością i synergią, jaką generują, a także w kontekście kryzysu związanego z COVID-19, celem ogólnym Instrumentu jest promowanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii poprzez zwiększanie odporności, gotowości na wypadek sytuacji kryzysowych, zdolności dostosowawczych i potencjału wzrostu gospodarczego państw członkowskich, łagodzenie społecznych i gospodarczych skutków tego kryzysu, w szczególności dla kobiet, przyczynianie się do realizacji Europejskiego filaru praw socjalnych oraz wspieranie zielonej transformacji, przyczynianie się do osiągnięcia celów Unii na rok 2030 w zakresie klimatu określonych w art. 2 pkt 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999, zapewnianie zgodności z celem polegającym na osiągnięciu przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz transformacji cyfrowej, zwiększanie odporności, bezpieczeństwa i zrównoważoności unijnego systemu energetycznego poprzez znaczne zmniejszenie zależności od paliw kopalnych, większe wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, poprawę efektywności energetycznej, zwiększenie zdolności magazynowania oraz dywersyfikację dostaw energii na poziomie Unii (»cele REPowerEU«), tym samym przyczyniając się do pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej, odbudowując i promując zrównoważony wzrost gospodarczy oraz integrację gospodarek Unii, promując tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości oraz przyczyniając się do strategicznej autonomii Unii i otwartej gospodarki oraz generowania europejskiej wartości dodanej";
1a) dodaje się artykuł w brzmieniu:
"Artykuł 13a
Płatności zaliczkowe w ramach REPowerEU
Do planu odbudowy i zwiększania odporności zawierającego rozdział REPowerEU można dołączyć wniosek o płatności zaliczkowe. Z zastrzeżeniem przyjęcia przez Radę do 31 grudnia 2023 r. decyzji wykonawczej, o której mowa w art. 20 ust. 1 i art. 21 ust. 2, Komisja dokonuje płatności zaliczkowej w wysokości do 20 % dodatkowego finansowania będącego przedmiotem wniosku w celu sfinansowania rozdziału REPowerEU, zgodnie z art. 12 i 21a.";
2) w art. 14 wprowadza się następujące zmiany:
-a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"Państwo członkowskie może złożyć wniosek o wsparcie w formie pożyczki w momencie przedkładania planu odbudowy i zwiększania odporności, o którym mowa w art. 18, lub w innym momencie w terminie do 31 sierpnia 2023 r., o ile co do zasady poinformowało Komisję, że zamierza ubiegać się o takie wsparcie w formie pożyczki, w terminie 30 dni od [wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] r. W tym drugim przypadku do wniosku załącza się uzupełniony plan odbudowy i zwiększania odporności zawierający dodatkowe kamienie milowe i wartości docelowe. Komisja może udzielić pożyczki państwu członkowskiemu, które w terminie 30 dni od [wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] nie wyraziło zamiaru ubiegania się o takie wsparcie, z zastrzeżeniem dostępności zasobów, po zatwierdzeniu wniosków o wsparcie w formie pożyczki złożonych przez państwa członkowskie, które wyraziły taki zamiar w terminie 30 dni od [wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego].";
a) w ust. 3 po lit. b) dodaje się literę w brzmieniu:
"ba) w stosownych przypadkach reformy i inwestycje zgodnie z art. 21c ust. 1;";
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Wsparcie w formie pożyczki udzielane na rzecz planu odbudowy i zwiększania odporności danego państwa członkowskiego nie może być wyższe niż różnica między łącznymi kosztami planu odbudowy i zwiększania odporności, uzupełnionego w stosownych przypadkach, a maksymalnym wkładem finansowym, o którym mowa w art. 11, obejmującym, w stosownych przypadkach, dochody, o których mowa w art. 21a, oraz, w stosownych przypadkach, zasoby z programów objętych zarządzaniem dzielonym na wsparcie celów REPowerEU, o których mowa w art. 21b.";
c) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. W drodze odstępstwa od ust. 5, z zastrzeżeniem dostępności zasobów, kwota wsparcia w formie pożyczki może w wyjątkowych okolicznościach zostać zwiększona, po rozważeniu potrzeb wnioskującego państwa członkowskiego oraz wniosków o wsparcie w formie pożyczki już przedłożonych lub planowanych przez inne państwa członkowskie, z uwzględnieniem zasad równego traktowania, solidarności, proporcjonalności i przejrzystości. Aby ułatwić stosowanie tych zasad, państwa członkowskie informują Komisję w terminie 30 dni od [wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] o tym, czy zamierzają wystąpić z wnioskiem o wsparcie w formie pożyczki. Gdy państwo członkowskie wyrazi zamiar ubiegania się o wsparcie w formie pożyczki, Komisja bez zbędnej zwłoki powiadamia o tym równocześnie i na równych zasadach Parlament Europejski i Radę. W terminie 60 dni od [wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] Komisja bez zbędnej zwłoki przekazuje równocześnie i na równych zasadach Parlamentowi Europejskiemu i Radzie proponowany przydział wsparcia w formie pożyczki dla państw członkowskich, które wyraziły zamiar ubiegania się o takie wsparcie.";
2a) art. 17 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Działania rozpoczęte od 1 lutego 2020 r. są kwalifikowalne, pod warunkiem że spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, z wyjątkiem działań ujętych w rozdziałach REPowerEU, które to działania można rozpocząć dopiero od 1 lutego 2022 r.";
2b) art. 18 ust. 4 lit. h) otrzymuje brzmienie:
"h) informacje, czy działania ujęte w planie odbudowy i zwiększania odporności obejmują projekty transgraniczne lub dotyczące wielu krajów; w odniesieniu do rozdziałów REPowerEU, stosownie do przypadku, potwierdzenie, że co najmniej 35 % dotacji i co najmniej 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydzielono na działania o wymiarze lub skutku transgranicznym bądź wielokrajowym, nawet jeżeli realizuje je jedno państwo członkowskie, i że przyczyniają się one do realizacji celów określonych w art. 21c ust. 1, chyba że państwu członkowskiemu przyznano odstępstwo zgodnie z art. 21c ust. 1a;";
2c) w art. 18 ust. 4 dodaje się lit. da) w brzmieniu:
"da) wyjaśnienie, że działania na mocy art. 21c ust. 1 lit. a) spełniają warunki określone w art. 21c ust. 4 i 4a;";
3) w art. 18 ust. 4 lit. q) dodaje się zdanie w brzmieniu:
"q) w odniesieniu do przygotowania i, jeżeli to możliwe, realizacji planu odbudowy i zwiększania odporności: dokładne sprawozdanie na temat procesu konsultacji, które muszą być obowiązkowe, odpowiednie oraz przeprowadzone zgodnie z krajowymi uregulowaniami, z władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, organizacjami młodzieżowymi i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, jak również sposób odzwierciedlenia w planie odbudowy i zwiększania odporności wkładu zainteresowanych stron; w sprawozdaniu na temat procesu konsultacji przedstawia się w szczególności harmonogram, etapy i wyniki konsultacji z władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi, organizacjami pozarządowymi oraz innymi zainteresowanymi stronami istotnymi dla realizacji celów REPowerEU, wskazuje się zainteresowane strony, z którymi się skonsultowano, wyjaśnia się wynik tych konsultacji na temat reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU, przedstawia się, w jaki sposób otrzymany wkład został odzwierciedlony w rozdziale REPowerEU, który wkład nie został odzwierciedlony i dlaczego, a także w jaki sposób władze lokalne i regionalne oraz inne odpowiednie zainteresowane strony będą uczestniczyć we wdrażaniu rozdziału REPowerEU i jego monitorowaniu;";
4) w art. 19 ust. 3 dodaje się litery w brzmieniu:
"-da) w odniesieniu do środków na mocy art. 21c ust. 1 lit. a) spełniających łącznie warunki określone w art. 21c ust. 4:
- czy dane działanie jest konieczne do zaspokojenia bezpośrednich potrzeb w zakresie bezpieczeństwa dostaw, określonych w art. 21c ust. 1 lit. a);
- czy nie ma alternatywnej czystej technologii odpowiedniej pod względem kosztów lub harmonogramu wdrożenia, aby osiągnąć cele REPowerEU zgodnie z art. 21c ust. 1 lit. a);
- czy potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE w rozumieniu art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 ograniczają się wyłącznie do szkód, których nie można uniknąć;
- czy potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE łagodzi się przez działania towarzyszące lub inne działania przyczyniające się do realizacji celów REPowerEU, a integralność celów klimatycznych UE na lata 2030 i 2050 nie jest zagrożona;
- czy dane działanie ma wejść w życie do 31 grudnia 2024 r.;"
"da) czy reformy i inwestycje, o których mowa w art. 21c ust. 1, skutecznie przyczyniają się do bezpieczeństwa energetycznego, dywersyfikacji dostaw energii w Unii, zwiększenia zdolności magazynowania energii lub do znacznego zmniejszenia zależności od paliw kopalnych przed 2030 r. i do osiągnięcia przez UE celów na rok 2030, dotyczących m.in. efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, a także neutralności klimatycznej";
"fa) stosownie do przypadku - czy co najmniej 35 % dotacji i co najmniej 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydzielono na działania o wymiarze lub skutku transgranicznym bądź wielokrajowym, nawet jeżeli realizuje je jedno państwo członkowskie, i czy przyczyniają się one do realizacji celów określonych w art. 21c ust. 1, chyba że państwu członkowskiemu przyznano odstępstwo zgodnie z art. 21c ust. 1a;"
"ka) czy proces konsultacji, o którym mowa w art. 18 ust. 4 lit. q), związany z działaniami, o których mowa w art. 21c ust. 1, jest odpowiedni oraz czy stosowny wkład ze strony odpowiednich zainteresowanych stron jest właściwie odzwierciedlony w treści rozdziału REPowerEU, a także czy w sprawozdaniu na temat procesu konsultacji odzwierciedla się harmonogram i etapy konsultacji, odnotowuje się zainteresowane strony, z którymi przeprowadzono konsultacje, wyjaśnia się wynik tych konsultacji oraz przedstawia się, w jaki sposób otrzymany wkład został odzwierciedlony w rozdziale REPowerEU, który wkład nie został odzwierciedlony i dlaczego, a także w jaki sposób odpowiednie zainteresowane strony będą uczestniczyć we wdrażaniu rozdziału REPowerEU i jego monitorowaniu;";
4a) art. 21 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. W przypadku gdy realizacja planu odbudowy i zwiększania odporności, w tym kamieni milowych i wartości docelowych, nie jest już możliwa - całkowicie lub częściowo - z uwagi na obiektywne okoliczności, w tym kryzys spowodowany agresją wojskową Rosji przeciwko Ukrainie, lub gdy wymagane są nowe środki w celu przeciwdziałania skutkom tego kryzysu, dane państwo członkowskie może zwrócić się do Komisji z wnioskiem wraz z uzasadnieniem o zmianę lub zastąpienie decyzji wykonawczych Rady, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 3. W tym celu państwo członkowskie może zaproponować zmieniony lub nowy plan odbudowy i zwiększania odporności. Na potrzeby przygotowania takiego wniosku państwa członkowskie mogą zwrócić się o wsparcie techniczne w ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego.";
4b) art. 21 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Jeżeli Komisja uzna, że powody przedstawione przez państwo członkowskie, uzasadniają zmianę planu odbudowy i zwiększania odporności, Komisja ocenia zmieniony lub nowy plan odbudowy i zwiększania odporności zgodnie z art. 19 i zwraca się z wnioskiem dotyczącym nowej decyzji wykonawczej Rady zgodnie z art. 20 ust. 1 w terminie jednego miesiąca od formalnego przedłożenia wniosku. Dane państwo członkowskie i Komisja mogą w razie potrzeby uzgodnić przedłużenie tego terminu o rozsądny okres. Rada przyjmuje nową decyzję wykonawczą, co do zasady, w terminie czterech tygodni od przyjęcia wniosku Komisji.";
5) art. 23 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"Po przyjęciu przez Radę decyzji wykonawczej zgodnie z art. 20 ust. 1, Komisja zawiera z danym państwem członkowskim umowę stanowiącą indywidualne zobowiązanie prawne w rozumieniu rozporządzenia finansowego. Dla każdego państwa członkowskiego zobowiązanie prawne nie może przekraczać sumy wkładu finansowego, o którym mowa w art. 11 ust. 1 lit. a), na lata 2021 i 2022, zaktualizowanego wkładu finansowego, o którym mowa w art. 11 ust. 2, na rok 2023 i kwoty obliczonej zgodnie z art. 21a ust. 2.";
6) po rozdziale III dodaje się następujący rozdział:
"ROZDZIAŁ IIIa
REPowerEU
Artykuł 21a
Wykorzystanie dochodów uzyskanych z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)
1) Zgodnie z art. 10e ust. 4 dyrektywy 2003/87/WE udostępnia się 20 000 000 000 EUR w cenach bieżących do wykonania na mocy niniejszego rozporządzenia w celu zwiększenia odporności, poprawy bezpieczeństwa i ugruntowania zrównoważonego charakteru systemu energetycznego Unii poprzez znaczne zmniejszenie zależności od paliw kopalnych, dywersyfikację dostaw energii, zwiększenie możliwości magazynowania energii na szczeblu Unii oraz wzrost inwestycji w efektywność energetyczną i wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, co przyczyni się do zagwarantowania przystępnych cen energii w Unii. Kwotę tę udostępnia się w formie zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego.
2) Udział zasobów, o których mowa w ust. 1, dostępny dla poszczególnych państw członkowskich, oblicza się na podstawie wskaźników ustalonych na potrzeby maksymalnego wkładu finansowego, określonych w metodyce przedstawionej w załączniku II w odniesieniu do 70 % kwoty i określonych w metodyce przedstawionej w załączniku III w odniesieniu do 30 % tej kwoty.
3) Kwota, o której mowa w ust. 1, jest przydzielana wyłącznie na środki, o których mowa w art. 21c ust. 1.
4) Środki na zobowiązania w kwocie, o której mowa w ust. 1, udostępnia się automatycznie do wysokości odpowiednich kwot, o których mowa w tym ustępie, począwszy od [dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego].
5) Każde państwo członkowskie może przedłożyć Komisji wniosek o przyznanie kwoty nieprzekraczającej udziału tego państwa poprzez włączenie do swojego planu reform i inwestycji opisanych w art. 21c ust. 1 i wskazanie ich szacunkowych kosztów.
6) W decyzji wykonawczej Rady, która jest przyjmowana na wniosek Komisji na podstawie art. 20 ust. 1, określa się kwotę dochodów, o których mowa w art. 10e ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE, przydzieloną państwu członkowskiemu po zastosowaniu ust. 2; płatności tej kwoty dokonuje się w transzach, z zastrzeżeniem dostępnego finansowania, zgodnie z art. 24 niniejszego rozporządzenia, po osiągnięciu przez państwo członkowskie w zadowalający sposób kamieni milowych i wartości docelowych określonych w związku z wdrażaniem środków, o których mowa w art. 21c ust. 1.
Artykuł 21b
Zasoby z programów objętych zarządzaniem dzielonym przeznaczone na wsparcie celów REPowerEU
1) W odniesieniu do zasobów przydzielonych państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego mogą one zwrócić się o wsparcie działań, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem instalacji przeznaczonych do
transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia, z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 26a rozporządzenia (UE) 2021/1060. Zasoby te wykorzystuje się wyłącznie na rzecz zainteresowanego państwa członkowskiego.
a) Można zwrócić się z wnioskiem o te zasoby na podstawie art. 26a rozporządzenia (UE) 2021/1060 na wsparcie działań, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem instalacji przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zwróciło się już o przesunięcia z danego funduszu do pułapu 5 % zgodnie z art. 26 ust. 1 akapit pierwszy i drugi.
I
2) Zasoby, o które zwrócono się zgodnie z ust. 1, wykorzystuje się zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2021/1060 i w rozporządzeniu dotyczącym konkretnie danego funduszu objętego zarządzaniem dzielonym. Odpowiednich płatności dokonuje się zgodnie z art. 91 rozporządzenia (UE) 2021/1060, z zastrzeżeniem dostępnego finansowania.
3) Komisja wykonuje te środki w ramach zarządzania dzielonego zgodnie z art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. b) rozporządzenia finansowego.
Artykuł 21c
Rozdział REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności
1) Plany odbudowy i zwiększania odporności przedłożone Komisji po [wejściu w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] zawierają rozdział REPowerEU. Rozdziały REPowerEU przedkłada się jak najszybciej po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego. W stosownych przypadkach działania zapisane w rozdziale REPowerEU przyznają odpowiedni priorytet potrzebom osób dotkniętych ubóstwem energetycznym, a także zmniejszeniu podatności na zagrożenia w nadchodzących sezonach zimowych. W rozdziale REPowerEU określa się reformy i inwestycje, począwszy od 1 lutego 2022 r., wraz z odpowiadającymi im kamieniami milowymi i wartościami docelowymi, wyjaśnienie wkładu w rozwiązanie problemu ubóstwa energetycznego i w zmniejszenie zależności od paliw kopalnych, zwłaszcza z Rosji, oraz ilościowe określenie oszczędności energii - inne niż działania, o których mowa w ust. 2 lit. a) - które mają przyczynić się do realizacji celów REPowerEU przez:
a) poprawę infrastruktury energetycznej, aby sprostać najpilniejszym potrzebom w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego, w tym LNG, zwłaszcza w celu umożliwienia dywersyfikacji dostaw w interesie Unii jako całości, a jednocześnie zapewnienia gotowości odpowiedniej infrastruktury do przesyłu wodoru,
b) zwiększenie efektywności energetycznej i oszczędności energii w budynkach, w tym przez programy inwestycyjne dla będących w trudnej sytuacji gospodarstw domowych, MŚP i mikroprzedsiębiorstw,
ba) obniżenie emisyjności przemysłu, zwiększenie zdolności magazynowania energii, zwiększenie produkcji i wykorzystania zrównoważonego biometanu, energii ze źródeł odnawialnych, paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego i zielonego lub odnawialnego wodoru oraz przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń dla zakładów produkujących energię ze źródeł odnawialnych, w tym poprawę powiązanej infrastruktury m.in. do wytwarzania energii elektrycznej, w tym przez przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń,
bb) przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu, zwłaszcza środkami przynoszącymi korzyści gospodarstwom domowym będącym w trudnej sytuacji i mającym niskie dochody,
bc) zachęcanie do zmniejszania popytu na energię, w tym przez zwiększenie skali istniejących rozwiązań dotyczących oszczędności energii,
bd) większe wykorzystywanie niskoemisyjnych źródeł energii w Unii; [Popr. 8]
c) likwidowanie wewnętrznych, powiązanych z połączeniami wzajemnymi i transgranicznych wąskich gardeł w zakresie przesyłu energii, w tym jeśli chodzi o przyłączanie sieci do nowych odnawialnych źródeł energii, oraz sprawiedliwe i inkluzywne wspieranie bezemisyjnego transportu i jego infrastruktury, w tym kolei, a przez to pomoc w zapewnieniu przystępnych cenowo energii i transportu w Unii,
d) wspieranie celów określonych w lit. a), b) i c) przez szybsze przekwalifikowanie siły roboczej ukierunkowane na umiejętności ekologiczne i powiązane umiejętności cyfrowe oraz na transformację energetyczną, w tym na administracyjną realizację tych celów, a także wspieranie łańcuchów wartości kluczowych materiałów i technologii związanych z transformacją ekologiczną oraz stosowaniem zrównoważonych materiałów i produktów budowlanych, a przez to zmniejszenie zależności od pierwotnych surowców krytycznych istotnych dla transformacji energetycznej.
1a) Stosownie do przypadku co najmniej 35 % dotacji i 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydziela się na działania o wymiarze transgranicznym lub wielokrajowym, nawet realizowane przez jedno państwo członkowskie, i służy realizacji celów określonych w art. 21c ust. 1. Wyjątkowo Komisja może przyznać państwu członkowskiemu odstępstwo od tego wymogu w jednym z następujących przypadków:
a) państwo członkowskie może wykazać, że inne działania zapisane w rozdziale REPowerEU lepiej posłużą realizacji celów określonych w art. 21c ust. 1;
b) państwo członkowskie może wykazać, że nie ma wystarczającej liczby realistycznych projektów o wymiarze transgranicznym lub wielokrajowym lub o takich skutkach;
c) dane państwo członkowskie uzyskało zwolnienie z tego wymogu minimalnego na podstawie ponadnarodowej oceny potrzeb w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, o której mowa w art. 21ca;
d) państwo członkowskie może wykazać, że w okresie obowiązywania Instrumentu nie można sfinalizować żadnych działań o wymiarze transgranicznym lub wielokrajowym lub o takich skutkach.
2) Rozdział REPowerEU zawiera również:
a) w stosownych przypadkach, szczegółowy opis reform i inwestycji - zawartych w przyjętych już decyzjach wykonawczych Rady - wobec których oczekuje się, że przyczynią się do realizacji celów REPowerEU;
b) zarys innych działań, w tym krajowych i finansowanych przez UE działań uzupełniających lub towarzyszących, przyczyniających się do realizacji celów REPowerEU - wraz z harmonogramem i przydziałem finansowym - które mają być wdrażane bez wsparcia finansowego z Instrumentu od 1 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2026 r.;
c) szczegółową ocenę spójności każdego działania, o którym mowa w ust. 1, z pozostałymi działaniami przewidzianymi w planie oraz wyjaśnienie, jak połączenie działań, o których mowa w ust. 1 i w lit. a) i b) niniejszego ustępu, jest spójne i skuteczne oraz jak ma przyczynić się do realizacji celów REPowerEU, a także ilościowe określenie oszczędności energii;
ca) jakościowe wyjaśnienie, jak działania zapisane w rozdziale REPowerEU mają przyczynić się do transformacji ekologicznej, w tym do różnorodności biologicznej, lub do sprostania wyzwaniom, które z tej transformacji wynikają; cel klimatyczny wynoszący 37 % oblicza się oddzielnie dla rozdziału REPowerEU i dla pozostałej części planu odbudowy i zwiększania odporności.
3) Szacowanych kosztów reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU, o których mowa w ust. 1, nie uwzględnia się przy obliczaniu łącznej alokacji w ramach planu zgodnie z art. 18 ust. 4 lit. f) i art. 19 ust. 3 lit. f). Niezależnie od tego przepisu Komisja zachęca państwa członkowskie, by w rozdziałach REPowerEU zaproponowały działania ułatwiające w miarę możliwości osiągnięcie przynajmniej cyfrowego celu Instrumentu.
4) | Zasada »nie czyń poważnych szkód« w rozumieniu art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 | ma zastosowanie
do reform i inwestycji, wobec których oczekuje się, że przyczynią się do realizacji celów REPowerEU zgodnie z ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, chyba że spełnione są łącznie następujące warunki:
a) dane działanie jest konieczne do zaspokojenia natychmiastowych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa dostaw określonych w art. 21c ust. 1 lit. a)
oraz
b) nie ma alternatywnej czystej technologii odpowiedniej pod względem kosztów lub harmonogramu wdrożenia, aby osiągnąć cele REPowerEU zgodnie z art. 21c ust. 1 lit. a),
oraz
c) potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE łagodzi się przez działania towarzyszące lub inne działania przyczyniające się do realizacji celów REPowerEU, a integralność celów klimatycznych UE na lata 2030 i 2050 nie jest zagrożona
oraz
d) działanie ma wejść w życie do 31 grudnia 2024 r.
4a) W przypadku działań zwolnionych z wymogu określonego w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/241 zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu ocenia się:
- czy nie ma alternatywnej czystej technologii odpowiedniej pod względem kosztów lub harmonogramu wdrożenia, aby osiągnąć cele REPowerEU zgodnie z art. 21c ust. 1 lit. a);
- czy potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE w rozumieniu art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 ograniczają się wyłącznie do szkód, których nie można uniknąć;
- czy potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE łagodzi się przez działania towarzyszące lub inne działania przyczyniające się do realizacji celów REPowerEU, a integralność celów klimatycznych UE na lata 2030 i 2050 nie jest zagrożona;
- czy dane działanie ma wejść w życie do 31 grudnia 2024 r.
4b) Łączna kwota zasobów na reformy i inwestycje mające przyczyniać się do celów REPowerEU zgodnie z art. 21c ust. 1 list. a) niniejszego rozporządzenia nie przekracza maksymalnej kwoty [...] mld EUR, ustalonej przez Komisję po całościowej, ukierunkowanej na zapotrzebowaniu ocenie pilnych potrzeb w zakresie infrastruktury. Kwota dochodów udostępnionych zgodnie z art. 10e ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE [dochody uzyskane z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji] nie służy wspieraniu reform i inwestycji zapisanych w art. 21c ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia.
5) Przepisy niniejszego rozporządzenia stosuje się odpowiednio do reform i inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU, z wyjątkiem inwestycji ujętych w rozdziale REPowerEU finansowanych z zasobów, o które wystąpiono na podstawie art. 26a rozporządzenia (UE) 2021/1060, i zastosowanie mają przepisy dotyczące poszczególnych funduszy.
Artykuł 21ca
Ponadnarodowa ocena potrzeb w zakresie bezpieczeństwa energetycznego
1. Komisja przeprowadzi ocenę potrzeb dotyczących zapewnienia dostaw energii w całej Unii, zanim zatwierdzi plan odbudowy i zwiększania odporności zawierający rozdział REPowerEU. Celem tej oceny jest zapewnienie ponadnarodowej perspektywy potrzeb Unii w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, by ułatwić najefektywniejsze wykorzystanie zasobów do osiągnięcia celów REPowerEU. W tym celu Komisja najpóźniej do. [miesiąc po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] sporządza sprawozdanie, w którym wskazuje i ocenia najpilniejsze potrzeby w zakresie infrastruktury i inwestycji niezbędnych do zapewnienia dostaw energii w całej Unii, w tym głównie projekty transgraniczne lub wielokrajowe.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje co najmniej:
a) krótko- i średnioterminowe ryzyko przerw w dostawach energii w poszczególnych państwach członkowskich oraz
b) najistotniejsze potrzeby w zakresie infrastruktury i inwestycji niezbędnych do zapewnienia dostaw energii w całej Unii, w tym w wymiarze transgranicznym i wielokrajowym.
3. Państwa członkowskie przyczyniają się do sporządzenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, na wniosek Komisji przekazując informacje o krajowych potrzebach i projektach w zakresie bezpieczeństwa energetycznego.
Artykuł 21d
Monitorowanie wdrażania rozdziałów REPowerEU
1) Komisja monitoruje wdrażanie działań określonych w rozdziale REPowerEU oraz ich wkład w realizację celów REPowerEU. W tym celu do ... [dwa miesiące od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] Komisja zmieni akty delegowane, o których mowa w art. 29 ust. 4 lit. a) i art. 30 ust. 2, by uwzględnić w nich dodatkowe wskaźniki i informacje istotne dla celów REPowerEU. Zaproponowane dodatkowe wskaźniki ograniczają się do celów wymienionych w art. 21c ust. 1. Do przyjęcia i wejścia w życie zmiany aktów delegowanych zastosowanie ma procedura określona w art. 33.
2) Komisja informuje o postępach we wdrażaniu rozdziału REPowerEU w specjalnej sekcji rocznego sprawozdania dla Parlamentu Europejskiego i Rady, zgodnie z art. 31, podając m.in. wnioski z oceny dostępnych danych o beneficjentach końcowych oraz przykłady najlepszych praktyk, a także w drodze regularnej i przejrzystej wymiany informacji w dialogu w sprawie odbudowy i odporności.
2a) Do. [dwa lata od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego] Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów niezależne sprawozdanie oceniające wdrożenie rozdziałów REPowerEU oraz ich wkład w realizację celów REPowerEU i celów Instrumentu.
2b) Każde państwo członkowskie tworzy łatwy w użyciu i ogólnodostępny portal, na którym podaje w czasie rzeczywistym dane o wdrażaniu działań zapisanych rozdziałach REPowerEU, w tym o odbiorcach i beneficjentach końcowych."
7) w załączniku V wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 2
W rozporządzeniu (UE) 2021/1060 wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 11 ust. 1 lit. e) otrzymuje brzmienie:
"e) w stosownych przypadkach - podział zasobów finansowych według kategorii regionu sporządzony zgodnie z art. 108 ust. 2 oraz kwoty alokacji, o które proponuje się wnosić zgodnie z art. 26a lub które proponuje się przesunąć zgodnie z art. 26 lub 111, wraz z uzasadnieniem;";
2) w art. 22 ust. 3 lit. g) pkt (i) otrzymuje brzmienie:
"(i) tabelę określającą łączne alokacje finansowe dla każdego z Funduszy i, w stosownych przypadkach, dla każdej kategorii regionu w odniesieniu do całego okresu programowania i w podziale na poszczególne lata, w tym wszelkie kwoty, o które wnosi się na podstawie art. 26a, lub kwoty przesunięte na podstawie art. 26 lub 27;";
2a) w art. 24 dodaje się ustęp w brzmieniu:
"7a. W przypadku programów wspieranych z EFRR, Funduszu Spójności lub EFS+ państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca mogą do 31 grudnia 2025 r. wystąpić o kwotę w wysokości do 7,5 % budżetu pierwotnej alokacji krajowej, jako wkład w finansowanie działań wspierających realizację celów REPowerEU, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2021/241, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art.
21c ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) 2021/241, z wyjątkiem instalacji przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2021/241. W przypadku programów wspieranych z EFRR, Funduszu Spójności lub EFS+ wkłady takie są możliwe wyłącznie w tym samym programie i wymagają decyzji Komisji o zmianie programu. Muszą być zgodne z wszystkimi wymogami regulacyjnymi i uprzednio zatwierdzone przez komitet monitorujący. Państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca przekazują Komisji zmienione tabele finansowe i zmieniony program."
3) w art. 26 ust. 1 na końcu akapitu pierwszego dodaje się następujące zdanie:
"Jeżeli umowa partnerstwa jest już zatwierdzona, a co najmniej jeden program nie został jeszcze przyjęty, można zwrócić się o przesunięcie do Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności zgodnie z niniejszym artykułem w drodze powiadomienia o uzupełnieniu informacji, o których mowa w art. 11 ust. 1 lit. c), e) i h), zgodnie z art. 69 ust. 9.";
4) w art. 26 ust. 1 dodaje się akapit w brzmieniu:
I
"3. Jeżeli umowa partnerstwa jest już zatwierdzona, a wniosek o przesunięcie składany jest jako część przedłożonego programu, przy ocenie takiego programu zgodnie z art. 23 ust. 1 nie uwzględnia się wynikającej z tego niespójności.";
5) dodaje się artykuł w brzmieniu:
"Artykuł 26a
Wsparcie celów REPowerEU
1) Państwa członkowskie przedkładające Komisji plan odbudowy i zwiększania odporności, który zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 zawiera rozdział REPowerEU, mogą wystąpić z wnioskiem, by kwotę w wysokości do 7,5 % ich pierwotnej alokacji krajowej z każdego funduszu przeznaczono na realizację zapisanych w rozporządzeniu (UE) 2021/241 celów REPowerEU przez wsparcie działań, o których mowa w jego art. 21c ust. 1 lit. b), z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c), z wyjątkiem instalacji przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) tego rozporządzenia, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zwróciło się już o przesunięcia z tego konkretnego Funduszu do pułapu 5 % zgodnie z art. 26 ust. 1 akapit pierwszy i drugi. Jeżeli nie zatwierdzono jeszcze umowy partnerstwa, wniosek o wsparcie celów REPowerEU składa się albo w umowie partnerstwa, w tym w drodze powiadomienia o uzupełnieniu informacji, o których mowa w art. 11 ust. 1 lit. c), e) i h), zgodnie z art. 69 ust. 9, albo we wniosku o zmianę programu. Jeżeli wniosek dotyczy zmiany w programie, można zwrócić się wyłącznie o zasoby z przyszłych lat kalendarzowych. Możliwość przedstawienia takiego wniosku ma charakter uzupełniający wobec możliwości przesunięcia zasobów przewidzianej w art. 26 niniejszego rozporządzenia.
2) Zasoby przesunięte na podstawie art. 26 niniejszego rozporządzenia są wdrażane zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) 2021/241. Zasoby, o które wnosi się na podstawie art. 26a niniejszego rozporządzenia wdraża się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1060 oraz przepisami rozporządzenia dotyczącego odpowiedniego funduszu objętego zarządzaniem dzielonym. Zasoby przesunięte lub o które wnosi się na wsparcie realizacji celów REPowerEU wykorzystuje się wyłącznie na rzecz danego państwa członkowskiego.
3) Jeżeli umowa partnerstwa jest już zatwierdzona, a wniosek o wsparcie celów REPowerEU złożono przed zatwierdzeniem co najmniej jednego programu, przy ocenie takiego programu zgodnie z art. 23 ust. 1 nie uwzględnia się wynikającej z tego niespójności między umową partnerstwa a tymi programami. W takich przypadkach dane państwo członkowskie przedkłada uzupełnienie informacji, o których mowa w art. 11 ust. 1 lit. c), e) i h), w tym streszczenie obowiązkowych konsultacji z partnerami zgodnie z art. 8 ust. 1, co stanowi wniosek o wsparcie celów REPowerEU w rozumieniu niniejszego artykułu.
3a) Na zasadzie odstępstwa od art. 13 nie zmienia się zatwierdzonych umów partnerstwa, a zmiany programów nie pociągają za sobą zmiany zatwierdzonych umów partnerstwa.
4) Jeżeli wniosek o wsparcie celów REPowerEU określony w niniejszym artykule wymaga zmiany programu, na zasadzie odstępstwa od art. 24 ust. 2 i 4, w terminie jednego miesiąca od daty przedłożenia programu przez państwo członkowskie Komisja przyjmuje lub odrzuca taką zmianę dotyczącą tego wniosku i wynikających z niego zmian w programie. | W stosownych przypadkach we wnioskach o zmianę w programie określa się łączną kwotę przeznaczoną na osiągnięcie celów REPowerEU dla każdego roku według Funduszu oraz kategorii regionu.
5) Zasoby FST, w tym zasoby przesunięte z EFRR i EFS+ zgodnie z art. 27, nie mogą być przesuwane do Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności i nie mogą stanowić podstawy wniosku o wsparcie celów REPowerEU na podstawie niniejszego artykułu.
|
6a) Wydatki poniesione i pokryte w związku z działaniami, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2021/241, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia, z wyjątkiem instalacji przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w jego art. 21c ust. 1 lit. d) wlicza się do części wydatków przeznaczonych na cele klimatyczne i mechanizm dostosowania do zmiany klimatu zgodnie z art. 6 niniejszego rozporządzenia."
5a) w art. 112 dodaje się ustęp w brzmieniu:
"6a. W przypadku gdy państwo członkowskie podejmie decyzję o wystąpieniu z wnioskiem o przyznanie zasobów na podstawie art. 26a niniejszego rozporządzenia, w drodze odstępstwa od art. 112 ust. 3 i 4 do wydatków zadeklarowanych we wnioskach o płatność w latach obrachunkowych rozpoczynających się w dniu 1 lipca 2022 r. i kończących się w dniu 30 czerwca 2026 r. w odniesieniu do co najmniej jednej osi priorytetowej w ramach programu wspieranego z EFRR, EFS+ lub Funduszu Spójności można zastosować stopę współfinansowania w wysokości do 100 % na potrzeby finansowania działań wspierających realizację celów REPowerEU, o których mowa w art. 21c ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2021/241, z wyjątkiem zielonego wodoru, w art. 21c ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do transportu paliw kopalnych, oraz w art. 21c ust. 1 lit. d) tego rozporządzenia.
Wnioski o zmianę poziomu współfinansowania składa się jako wnioski o zmianę w programie zgodnie z art. 24 i dołącza się do nich zmieniony program."
6) załączniki II oraz V podlegają zmianie zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 2a
W rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 60 dodaje się następujące akapity:
"2a. Na zasadzie odstępstwa od art. 60 ust. 1 oraz art. 120 ust. 3 akapit pierwszy i czwarty na wniosek państwa członkowskiego od dnia 1 lutego 2022 r. dla co najmniej jednej osi priorytetowej w programie wspieranym z EFRR, EFS lub Funduszu Spójności można stosować stopę współfinansowania w wysokości 100 % w odniesieniu do wydatków przeznaczonych na wsparcie zdolności reagowania na kryzysy energetyczne zgodnie z »celami REPowerEU« oraz na wsparcie gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji.
Wnioski o zmianę stopy dofinansowania należy składać zgodnie z procedurą zmiany programów określoną w art. 30 i należy dołączyć do nich zmieniony program lub zmienione programy.
Stopa dofinansowania w wysokości 100 % ma zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy odpowiednia zmiana programu została zatwierdzona przez Komisję przed złożeniem ostatecznego wniosku o płatność okresową zgodnie z art. 135 ust. 2.
2b. W odpowiedzi na kryzys energetyczny wynikający z rosyjskiej napaści na Ukrainę zasoby dostępne na okres programowania 2014-2020 w ramach celu »Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia« mogą na wniosek państw członkowskich zostać przesunięte między EFRR, EFS i Funduszem Spójności, bez względu na wartości procentowe, o których mowa w art. 92 ust. 1 lit. a)-d). Wymogi określone w art. 92 ust. 4 nie mają zastosowania do tych przesunięć.
Zasoby przenoszone między EFRR, EFS i Funduszem Spójności na podstawie niniejszego ustępu muszą być wydatkowane zgodnie z przepisami funduszu, do którego trafią."
I
Artykuł 4
W dyrektywie 2003/87/WE wprowadza się następujące zmiany:
-1) w art. 10 ust. 3 po akapicie pierwszym dodaje się akapit w brzmieniu:
"Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu i jako środek nadzwyczajny i jednorazowy w okresie do 31 grudnia 2025 r. od wolumenu uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcji przez państwa członkowskie zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu w okresie od 1 stycznia 2027 r. do 31 grudnia 2030 r. odlicza się pewną liczbę uprawnień, które sprzedaje się na aukcji zgodnie z art. 10e w okresie do 31 grudnia 2025 r. do chwili, gdy kwota dochodów uzyskanych z takiej sprzedaży wyniesie 20 mld EUR.";
1) dodaje się artykuł w brzmieniu:
"Artykuł 10e
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności
1) W okresie do 31 grudnia 2025 r. uprawnienia |, o których mowa w art. 10 ust. 3 akapit drugi, są sprzedawane na aukcji do chwili, gdy kwota dochodów uzyskanych z takiej sprzedaży wyniesie 20 mld EUR.
Dochody, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, udostępnia się na potrzeby Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności ustanowionego rozporządzeniem (UE) 2021/241, aby wnieść wkład w realizację celów REPowerEU określonych w art. 21c ust. 1 tego rozporządzenia, i wykonuje zgodnie z przepisami tego rozporządzenia.
2) Komisja dopilnowuje, aby uprawnienia przeznaczone na Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności były sprzedawane na aukcji zgodnie z zasadami i warunkami określonymi w art. 10 ust. 4 dyrektywy 2003/87/WE oraz zgodnie z art. 24 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1031/2010.
3) Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest prowadzącym aukcje w odniesieniu do uprawnień, które na podstawie niniejszego artykułu mają być sprzedane na aukcji na platformie aukcyjnej wyznaczonej na podstawie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1031/2010, i przekazuje Komisji dochody z tej sprzedaży aukcyjnej.
4) Dla celów art. 21 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 wpływy ze sprzedaży na aukcji tych uprawnień stanowią zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel.".
Artykuł 5
Zmiany w decyzji (UE) 2015/1814
W art. 1 decyzji (UE) 2015/1814 wprowadza się następujące zmiany:
Ust. 5 akapit pierwszy |otrzymuje brzmienie:
"Jeżeli w danym roku łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu mieści się w przedziale od 700 mln do 921 mln, liczbę uprawnień równą różnicy między łączną liczbą uprawnień znajdujących się w obiegu określoną w najnowszej publikacji zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu a 700 mln odlicza się od wolumenu uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcji przez państwa członkowskie zgodnie z art. 10 ust. 2 dyrektywy 2003/87/WE i umieszcza się w rezerwie na okres 12 miesięcy rozpoczynający się 1 września tego roku. Jeżeli łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu przekracza 921 mln, liczba uprawnień, którą należy odliczyć od wolumenu uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcji przez państwa członkowskie zgodnie z art. 10 ust. 2 dyrektywy 2003/87/WE i umieścić w rezerwie na okres 12 miesięcy rozpoczynający się 1 września tego roku, odpowiada 12 % łącznej liczby uprawnień znajdujących się w obiegu. Na zasadzie odstępstwa od zdania ostatniego do 31 grudnia 2030 r. wspomniana wartość procentowa zostaje podwojona. Począwszy od 2025 r. progi, o których mowa w niniejszym akapicie, obniża się proporcjonalnie do zmniejszenia w tym samym roku w całej Unii liczby uprawnień, o której mowa w art. 9 dyrektywy 2003/87/WE."
|
Artykuł 5a
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 6
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK I
W załączniku V do rozporządzenia (UE) 2021/241 wprowadza się następujące zmiany:
a) w sekcji 2 dodaje się punkty w brzmieniu:
"2.12. Oczekuje się, że działania, o których mowa w art. 21c ust. 1 i 2, skutecznie przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw dla całej Unii, w szczególności poprzez dywersyfikację dostaw energii, zwiększenie zdolności magazynowania energii lub znaczne zmniejszenie zależności od paliw kopalnych przed 2030 r., oraz do osiągnięcia przez UE celów na rok 2030 dotyczących m.in. efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, a także celu UE dotyczącego neutralności klimatycznej. W stosownych przypadkach działania zapisane w rozdziale REPowerEU przyznają odpowiedni priorytet potrzebom osób dotkniętych ubóstwem energetycznym, a także zmniejszeniu podatności na zagrożenia w najbliższych sezonach zimowych.
Dokonując oceny działań, o których mowa w art. 21c ust. 1, pod kątem tego kryterium, Komisja bierze pod uwagę następujące elementy:
Zakres
- realizacja planowanych działań ma w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy infrastruktury energetycznej w celu zaspokojenia najpilniejszych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego, w tym LNG, w szczególności aby umożliwić dywersyfikację dostaw w interesie Unii jako całości, przy jednoczesnym zapewnieniu gotowości odpowiedniej infrastruktury do przesyłu wodoru,
lub
- realizacja planowanych działań ma w znacznym stopniu przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej i oszczędności energii w budynkach, w tym przez programy inwestycyjne dla będących w trudnej sytuacji gospodarstw domowych, MŚP i mikroprzedsiębiorstw,
lub
- obniżenie emisyjności przemysłu, zwiększenie zdolności magazynowania energii, zwiększenie produkcji i wykorzystania zrównoważonego biometanu, energii źródeł odnawialnych, paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, zielonego lub odnawialnego wodoru oraz przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń dla zakładów produkujących energię ze źródeł odnawialnych, w tym poprawę powiązanej infrastruktury m.in. do wytwarzania energii elektrycznej, w tym przez przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń, lub
- przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu, zwłaszcza dzięki działaniom przynoszącym korzyści gospodarstwom domowym będącym w trudnej sytuacji i mającym niskie dochody,
lub
- zachęcanie do zmniejszania popytu na energię, w tym przez zwiększenie skali istniejących rozwiązań dotyczących oszczędności energii,
lub
- realizacja planowanych działań ma zlikwidować wąskie gardła w infrastrukturze energetycznej, w tym jeśli chodzi o przyłączanie sieci do nowych odnawialnych źródeł energii, w szczególności poprzez budowę połączeń transgranicznych z innymi państwami członkowskimi, lub sprawiedliwie i inkluzywnie wspierać bezemisyjny transport i jego infrastrukturę, w tym koleje, a przez to przyczyniać się do zapewnienia przystępnych cenowo energii i transportu,
lub
- realizacja planowanych działań ma w znacznym stopniu przyczynić się do wspierania przekwalifikowywania siły roboczej ukierunkowanego na umiejętności ekologiczne i powiązane umiejętności cyfrowe oraz na transformację energetyczną, w tym na administracyjną realizację tych celów, a także do wspierania łańcuchów wartości w zakresie kluczowych materiałów i technologii związanych z transformacją ekologiczną oraz stosowaniem zrównoważonych materiałów i produktów budowlanych, a przez to zmniejszenie zależności od pierwotnych surowców krytycznych istotnych dla transformacji energetycznej,
oraz
- czy działania i wyjaśnienia przedstawione w art. 21c ust. 1 wzajemnie się uzupełniają i w znacznym stopniu przyczyniają się, wraz z działaniami na podstawie art. 21c ust. 2 lit. a) i b), do osiągnięcia bezpieczeństwa energetycznego, zwiększenia zdolności magazynowania energii lub znacznego zmniejszenia zależności od paliw kopalnych przed 2030 r., osiągnięcia przez UE celów na rok 2030 dotyczących m.in. efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, a także celu UE dotyczącego neutralności klimatycznej.
Rating
A - w dużym stopniu
B - w umiarkowanym stopniu
C - w niewielkim stopniu";
2.12a. Proces konsultacji, o którym mowa w art. 18 ust. 4 lit. q), związany z działaniami, o których mowa w art. 21c ust. 1, jest odpowiedni, a stosowny wkład ze strony odpowiednich zainteresowanych stron jest właściwie odzwierciedlony w treści rozdziału REPowerEU.
Dokonując oceny pod kątem tego kryterium, Komisja bierze pod uwagę następujące elementy:
Zakres:
- proces konsultacji, o którym mowa w art. 18 ust. 4 lit. q), związany z działaniami, o których mowa w art. 21c ust. 1, jest odpowiedni
oraz
- w szczegółowym sprawozdaniu z konsultacji przedstawia się harmonogram i etapy konsultacji, podaje się zainteresowane strony, z którymi przeprowadzono konsultacje, oraz wyjaśnia wyniki tych konsultacji,
oraz
- stosowny wkład ze strony odpowiednich zainteresowanych stron jest właściwie odzwierciedlony w treści rozdziału REPowerEU
oraz
- państwo członkowskie przedstawiło informacje na temat tego, jaki wkład nie został uwzględniony i z jakiego powodu,
oraz
- państwo członkowskie poinformowało, w jaki sposób władze lokalne i regionalne i inne odpowiednie zainteresowane strony zostaną zaangażowane we wdrażanie rozdziału REPowerEU i monitorowanie tego wdrażania.
Rating
A - w dużym stopniu
B - w umiarkowanym stopniu
C - w niewielkim stopniu";
2.12b. O ile państwu członkowskiemu nie przyznano odstępstwa zgodnie z art. 21c ust. 1a, stosownie do przypadku co najmniej 35 % dotacji i co najmniej 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydziela się na działania o wymiarze lub skutku transgranicznym bądź wielokrajowym, nawet jeżeli realizuje je jedno państwo członkowskie; dotacje i pożyczki te przyczyniają się do realizacji celów określonych w art. 21c ust. 1.
Rating
A - Stosownie do przypadku co najmniej 35 % dotacji i 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydziela się na działania o wymiarze lub skutku transgranicznym lub wielokrajowym, o ile nie przyznano odstępstwa.
C - Stosowanie do przypadku mniej niż 35 % dotacji lub mniej niż 35 % pożyczek, które mają być wykorzystane na podstawie rozdziału REPowerEU, przydziela się na działania o wymiarze lub skutku transgranicznym lub wielokrajowym bez przyznawania odstępstwa.
2.12c. Działania na mocy art. 21c ust. 1 lit. a) spełniające łącznie warunki określone w art. 21c ust. 4 spełniają wymogi art. 21c ust. 4a.
Dokonując oceny pod kątem tego kryterium, Komisja bierze pod uwagę następujące elementy:
Zakres:
- nie ma alternatywnej czystej technologii odpowiedniej pod względem kosztów lub harmonogramu wdrożenia, aby osiągnąć cele REPowerEU zgodnie z art. 21c ust. 1 lit. a),
oraz
- potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE w rozumieniu art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 ograniczają się wyłącznie do szkód, których nie można uniknąć,
oraz
- potencjalne szkody dla celów środowiskowych UE łagodzi się przez działania towarzyszące lub inne działania przyczyniające się do realizacji celów REPowerEU, a integralność celów klimatycznych UE na lata 2030 i 2050 nie jest zagrożona
oraz
- działanie ma wejść w życie do 31 grudnia 2024 r.
Rating
A - wszystkie działania na mocy art. 21c ust. 1 lit. a) spełniające łącznie warunki określone w art. 21c ust. 4 spełniając wymogi art. 21c ust. 4a
C - co najmniej jedno działanie na mocy art. 21c ust. 1 lit. a) spełniające łącznie warunki określone w art. 21c ust. 4 nie spełnia wymogów art. 21c ust. 4a"
b) w sekcji 3 część, która rozpoczyna się od słów "W wyniku oceny i po uwzględnieniu ratingów", otrzymuje brzmienie:
"W wyniku oceny i po uwzględnieniu ratingów:
a) Plan odbudowy i zwiększania odporności spełnia w zadowalający sposób kryteria oceny:
Jeżeli rating ostateczny dotyczący kryteriów w punkcie 2 zawiera wyniki:
- A dla kryteriów 2.2, 2.3, 2.5, 2.6, 2.12, 2.12a, 2.12b oraz 2.12c;
oraz dla pozostałych kryteriów:
- wszystkie wyniki A
lub
- brak przewagi wyników B nad A, bez żadnego wyniku C.
b) Plan odbudowy i zwiększania odporności nie spełnia w zadowalający sposób kryteriów oceny:
Jeżeli rating ostateczny dotyczący kryteriów w punkcie 2 zawiera wyniki:
- brak wyniku A dla kryteriów 2.2, 2.3, 2.5, 2.6, 2.12, 2.12a, 2.12b oraz 2.12c;
oraz dla pozostałych kryteriów:
- z przewagą wyników B nad A, lub
- z co najmniej jednym wynikiem C.".
ZAŁĄCZNIK II
I
2) w pkt 3.1 załącznika V do rozporządzenia (UE) 2021/1060 dodaje się tekst w brzmieniu:
a) dodaje się następujący artykuł:
"Podstawa prawna: art. 14, 26, 26a i 27 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów";
b) w pierwszej tabeli wprowadza się następujące zmiany:
| "Zmiana w programie związana z |
□ |
wkładem na rzecz InvestEU |
| □ |
przesunięciem do instrumentów w ramach zarządzania bezpośredniego lub pośredniego |
| □ |
przesunięciem między EFRR, EFS+, Funduszem Spójności lub do innego Funduszu lub Funduszy |
| □ |
wsparciem celów REPowerEU" |
c) W przypisie 1 dodaje się tekst w brzmieniu:
"Dotyczy wyłącznie zmian programu zgodnie z art. 14, 26 i 26a z wyjątkiem przesunięć uzupełniających do FST zgodnie z art. 27 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów.I"
