(Pełny tekst niniejszej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD https://edps.europa.eu)(Dz.U.UE C z dnia 9 listopada 2022 r.)
12 lipca 2022 r. Komisja wydała zalecenie dotyczące decyzji Rady upoważniającej do rozpoczęcia negocjacji w sprawie uwzględnienia postanowień dotyczących transgranicznych przepływów danych w Umowie o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią 1 .
Umowa o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią 2 została podpisana 17 lipca 2018 r. Celem tej Umowy jest w szczególności zniesienie zdecydowanej większości ceł płaconych przez przedsiębiorstwa unijne i japońskie oraz innych technicznych i regulacyjnych barier handlowych.
23 stycznia 2019 r. Komisja przyznała Japonii ustalenie dotyczące odpowiedniego stopnia ochrony. W związku z tym przekazywanie danych osobowych przez administratora lub podmiot przetwarzający w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) organizacjom w Japonii objętym decyzją stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony może odbywać się bez konieczności uzyskania dalszej zgody.
EIOD przyjmuje do wiadomości, że negocjacje będą dotyczyć wyłącznie transgranicznych przepływów danych. Mając na uwadze fakt, że w 2019 r. Komisja przyznała już Japonii ustalenie dotyczące odpowiedniego stopnia ochrony, EIOD zaleca szczegółowe określenie powodów, dla których pomimo tej decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony, konieczne są dalsze negocjacje w sprawie transgranicznych przepływów danych.
EPDS z zadowoleniem przyjmuje uściślenie, że postanowienia dotyczące transgranicznych przepływów danych powinny być spójne z horyzontalnymi postanowieniami dotyczącymi transgranicznych przepływów danych i ochrony danych osobowych w negocjacjach handlowych. Postanowienia horyzontalne, opublikowane przez Komisję w lipcu 2018 r., stanowią wyważony kompromis między interesami publicznymi i prywatnymi, ponieważ umożliwiają UE zwalczanie protekcjonistycznych praktyk w państwach trzecich w odniesieniu do handlu cyfrowego, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby umowy handlowe nie mogły być wykorzystywane do kwestionowania wysokiego poziomu ochrony gwarantowanego przez Kartę praw podstawowych UE i unijne prawodawstwo dotyczące ochrony danych osobowych.
EIOD rozumie wytyczne negocjacyjne i postanowienia horyzontalne jako umożliwiające, w należycie uzasadnionych przypadkach, środki, które wymagałyby od administratorów lub podmiotów przetwarzających przechowywania danych osobowych w UE/EOG. EIOD przypomina, że wraz z EROD zalecił niedawno, aby administratorzy i podmioty przetwarzające, mające siedzibę w UE/EOG i przetwarzające elektroniczne dane osobowe dotyczące zdrowia w ramach wniosku Komisji dotyczącego rozporządzenia w sprawie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia, byli zobowiązani do przechowywania tych danych w UE/EOG, bez uszczerbku dla możliwości przekazywania elektronicznych danych osobowych dotyczących zdrowia zgodnie z rozdziałem V RODO 3 . W celu uniknięcia wątpliwości EIOD zaleca jednoznaczne wyjaśnienie w wytycznych negocjacyjnych, że wynegocjowane zasady nie powinny uniemożliwiać UE lub państwom członkowskim przyjmowania, w należycie uzasadnionych przypadkach, środków, które wymagałyby od administratorów lub podmiotów przetwarzających przechowywania danych osobowych w UE/EOG.
1. WPROWADZENIE
1. 12 lipca 2022 r. Komisja Europejska ("Komisja") wydała zalecenie dotyczące decyzji Rady upoważniającej do rozpo
częcia negocjacji w sprawie uwzględnienia postanowień dotyczących transgranicznych przepływów danych w Umowie o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią ("zalecenie").
2. Decyzją z 29 listopada 2012 r. Rada zatwierdziła wytyczne negocjacyjne dla Komisji dotyczące negocjacji umowy o wolnym handlu z Japonią, na podstawie których Komisja wynegocjowała Umowę o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią, podpisaną 17 lipca 2018 r. ("Umowa"). Umowa weszła w życie 1 lutego 2019 r. Celem Umowy jest w szczególności zniesienie zdecydowanej większości ceł płaconych przez przedsiębiorstwa unijne i japońskie oraz innych technicznych i regulacyjnych barier handlowych.
3. Rozdział 8 Umowy zawiera postanowienia dotyczące handlu usługami, liberalizacji inwestycji i handlu elektronicznego. Artykuł 8.81 Umowy, który odnosi się do swobodnego przepływu danych, stanowi, że "[w] ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy Strony ponownie ocenią potrzebę uwzględnienia w niej postanowień dotyczących swobodnego przepływu danych". Wspólny Komitet, ustanowiony na mocy art. 22.1 Umowy zbadał na posiedzeniu 25 marca 2022 r., czy uwzględnienie w umowie postanowień dotyczących transgranicznych przepływów danych byłoby korzystne dla partnerstwa gospodarczego między Unią Europejską a Japonią. Na podstawie tej analizy przedstawiciele Unii Europejskiej i Japonii zobowiązali się podczas 28. szczytu UE-Japonia, że rozważą rozpoczęcie negocjacji niezbędnych do uwzględnienia tych postanowień 4 .
4. Jak wynika z tytułu zalecenia, jego celem jest upoważnienie Komisji do rozpoczęcia negocjacji z Japonią w celu uwzględnienia w Umowie postanowień dotyczących przepływów danych.
5. Niniejszą opinię EIOD wydano w odpowiedzi na konsultacje przeprowadzone przez Komisję 22 lipca 2022 r. zgodnie z art. 42 ust. 1 EUDPR 5 .
5. WNIOSKI
17. W świetle powyższego EIOD wydaje następujące zalecenia:
(1) sprecyzowanie w jednym z motywów powodów, dla których pomimo decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony konieczne są dalsze negocjacje w sprawie transgranicznych przepływów danych;
(2) wyjaśnienie w wytycznych negocjacyjnych zawartych w załączniku do zalecenia, że wynegocjowane zasady nie powinny uniemożliwiać UE lub państwom członkowskim nakładania na administratorów i podmioty przetwarzające, w należycie uzasadnionych przypadkach, obowiązku przechowywania danych osobowych w UE/EOG; oraz
(3) odniesienie do konsultacji z EIOD w jednym z motywów.
Bruksela, 9 sierpnia 2022 r.
